بازی های ویدئویی بازی های الکترونیکی سرگرم کننده‌ای هستند که شامل تعامل کاربری دو سویه برای ایجاد بازخورد بین کاربر و ابزار بازی مثلا از طریق تلویزیون، نمایشگر کامپیوتر یا گوشی‌های هوشمند می‌شوند. متاسفانه، بازی‌های ویدئویی را اکثرا از منظری منفی می‌نگرند و توصیف می‌کنند. بازی های ویدئویی را اعتیاد آور، وقت تلف کن و انرژی‌بر قلمداد می‌کنند. به رغم آن‌که اکثر آدم‌ها ممکن است فکر کنند بازی ویدئویی اساسا یک سرگرمی یا تفریح است، اما پژوهش‌های نوین چنین تحلیل کرده‌اند که افراد می‌توانند از طریق انجام این بازی ها فوائدی کسب کنند از جمله در زمینه‌ی مالی و شناختی. در اینجا، ما قصد داریم کمی بیشتر به بحث درباره فواید بازی های کامپیوتری برای قدرت درک و شناخت آدم‌ها بپردازیم.
مقدمه ای بر بازی های ویدئویی
بازی های ویدئویی در پلتفرم‌های مختلفی موجود هستند مانند کنسول‌ها، دستگاه همراه (رایانه همراه)، رایانه‌های شخصی (پی‌سی)، آرکید، مرورگر وب، گوشی موبایل، بلاکچین، و همچنین واقعیت مجازی. هر یک از آن‌ها رابط و فضای کاربری متفاوت و در عین حال مشخصی دارند. در ضمن، درست مثل فیلم‌های سینمایی و موسیقی، بازی های ویدئویی را نیز می‌توان به ژانرهای مختلف دسته بندی کرد مثل نقش آفرینی، آرکید، مسابقه‌ای، اکشن، ماجرایی، ورزشی، راهبردی، ترسناک، و …
سه دسته‌بندی عمده و اصلی برای بازی های ویدئویی وجود دارد: بازی‌های جدی، بازی‌های آموزشی تعلیمی، و نهایتا بازی‌های نامرتب. بازی‌های جدی هدف‌شان بیان اطلاعات زندگی واقعی یا آموختن تجربه به شخص انجام دهنده‌ی بازی است، مثل شبیه‌سازهای پرواز. بازی‌های آموزشی تعلیمی راهی سرگرم کننده و تعاملی برای آموزش به کاربر فراهم می‌آورند، در حالی که بازی های نامرتب سهولت دسترسی، گیم پلی، و قواعد و مقررات آسان و قابل درک دارند، مثل بازی های جور کردن، چیزهای پنهان و پازلی.
و اما اینک به فواید بازی های کامپیوتری برای تقویت قدرت شناختی می پردازیم:
۱. بازی های ویدئویی هماهنگی را بهبود می‌بخشد
شخص انجام دهنده بازی ویدئویی به مهارت‌های حرکتی، شنیداری، بصری و توجهی بین گجت و نمایشگر نیاز دارد. هر اتفاقی بر روی صفحه‌ی نمایشگر رخ بدهد مهارت حرکتی ما را ورزیده می کند و باعث چابکی بیشتر ما در واکنش به آنچه می‌شود که در بازی اتفاق می‌افتد.
۲. بازی های ویدئویی مهارت حل مسئله را نیز بهبود می‌بخشد
هر بازی ویدئویی قواعد و طرح مختص به خود را دارد. این امر بازی کننده را ملزم به حل مسئله در اثنای دنبال کردن قواعد می‌کند، و همچنین او را وادار به فکر کردن درباره‌ی استراتژی‌هایی می‌کند که با جلوتر رفتن فرد بازی کننده به مراحل بعدی بازی می‌توان انجام داد.
۳. بازی های ویدئویی حافظه را تقویت می‌کنند
در ادامه‌ی مباحث فوق، باید گفت که قواعد و اهداف درون یک بازی ویدئویی ارائه می‌شوند. قطعا، آن‌ها در مراحل اولیه‌ی بازی مطرح می‌شوند. همین که بازی کننده در بازی پیش می‌رود، همچنان به یادآوری آن قواعد برای موفقیت در تکمیل بازی نیاز خواهد داشت.
۴. بازی های ویدئویی توجه و تمرکز را تقویت می‌کنند
بازی‌های مبارزه‌ای مثلا بازی اکشن می‌تواند و توجه و تمرکز شخص بازی کننده را در طول زمان بازی به خود معطوف کند. این به خاطر آن است که اگر بازی کننده فقط یکی از جزئیات ریز را از دست بدهد، احتمالا کل بازی را خواهد باخت.
۵. بازی های ویدئویی یک ابزار یادگیری هستند
بازی های ویدئویی، سوای سرگرم کننده بودن، می توانند به عنوان ابزار یادگیری استفاده شوند، درست مثل بازی‌های ویدئویی آموزشی تعلیمی. بازی های ویدئویی آموزشی تعلیمی تجربه‌ی یادگیری سرگرم کننده‌ای برای شخص بازی کننده فراهم می‌آورند به ویژه اگر برای کاربر یادگیری به شیوه‌های مرسوم امری دشوار باشد.
۶. بازی های ویدئویی سرعت مغز را زیاد می‌کند
در طول انجام بازی، مغز به لحاظ شنیداری و دیداری تحریک می‌شود. این تحریکات تضمین می‌کند که مغز برای تفسیر آن‌ها مدام در حال کار کردن است. پژوهش‌های انجام شده به این نتیجه دست یافته‌اند که گیم‌بازهای حرفه‌ای می‌توانند این تحریکات را بسیار سریعتر از کسانی که گیم بازی نمی‌کنند پردازش کنند.
۷. بازی های ویدئویی عامل و انگیزه‌ای برای عملکرد چند تکلیفی هستند
بازی های ویدئویی در ارگان های مختلف مانند مغز، دست‌ها، چشم‌ها و گوش‌ها عملکرد چند تکلیفی را تقویت می‌کنند. این امر تضمین می‌کند شخص بازی کننده قادر است مطابق جریان بازی خودش را هماهنگ کند و واکنش نشان بدهد.
۸. بازی های ویدئویی مهارت‌های اجتماعی را درگیر می‌کنند
این فایده‌ی بازی های ویدئویی برای سلامتی مثل فایده دومینو بازی کردن برای سلامتی است. بعضی از بازی های ویدئویی خاص، به ویژه چند نفره‌ها مستلزم ارتباطات و تعاملات متعدد بین کاربران و بازی کنندگان است. این امر به بازی کننده‌ها اجازه می‌دهد در عالم بازی و زندگی واقعی روابط و آشنایی‌های خود را ارتقاء دهند و این امر قطعا به دورهمی‌های بیشتر با دوستان می انجامد. همان طور که همه می‌دانیم، ارتباط جنبه‌ی مهمی از زندگی انسان‌ها و موجودات اجتماعی است.
۹. بازی های ویدئویی برای روان افراد مفید است
بازی های ویدئویی ممکن است اعتماد به نفس و عزت نفس شخص بازی کننده را بهبود ببخشند، به ویژه اگر بازی کننده گیم‌بازی قهار یا امتیاز آور باشد. برای زندگی اجتماعی و شخصی بهتر افراد به عزت نفس مثبت نیاز دارند.
۱۰. بازی های ویدئویی ذهن را آرام می‌سازد و به آن نیرویی تازه می‌بخشد
بسیاری از گیم‌بازها از واقعیت‌های جهان گریزانند، که چیز بدی نیست چون هر از چند گاهی مغز به استراحت و فراغت از علائم افسردگی، خطرات استرس برای سلامتی که یکی از آن‌ها بازی کردن است نیاز دارد.
چگونه عملکرد شناختی را با استفاده از بازی های ویدئویی بهبود ببخشیم
همان طور که در فوق اشاره شد، بازی کردن و مشغول شدن فعالانه به بازی‌های ویدئویی در واقع می‌تواند عملکرد شناختی افراد را بهبود ببخشد. یکی از حیرت انگیز‌ترین و در عین حال بزرگ‌ترین مزایای انجام بازی های ویدئویی آن است که اجازه می‌دهد در حین لذت بردن از بازی به صورت منفعل مهارت‌های مغزی‌مان را بهتر کنیم و بهبود ببخشیم! اما، برای بیشینه کردن خلاقیت و ابتکار مغز از طریق انجام بازی های ویدئویی باید قانون ۲۰/۸۰ را رعایت کرد.
به عبارت دیگر مسئله‌ی اصلی این است که چگونه فرد می‌تواند بر تلاش‌هایش به طریقی تمرکز کند که به بیشترین مزیت یا اهداف دست کم در لحظه‌ی تلاش دست پیدا کند. وقتی در بافتار بازی های ویدئویی این قانون را اعمال کنیم، به معنی آن است که ۸۰٪ از فایده‌ها و مزایای بازی های ویدئویی از ۲۰٪ مدت زمان بازی به دست بیاید. بنابراین، اگر فردی علاقمند است بازی ویدئویی را به منظور بهبود عملکرد شناختی انجام دهد، پس مدیریت زمان و تلاش در این زمینه بسیار حائز اهمیت است.
و سپس، راه دیگری که فرد می‌تواند مهارت های شناختی اش را با انجام بازی های ویدئویی بهبود دهد از طریق کشف و بازی کردن ژانرهای مختلف بازی های ویدئویی است. چون ژانرهای مختلف بازی‌های ویدئویی در سطوح مختلف دشواری نیازمند مهارت‌های راهبردی و تحلیلی مختلفی هستند.
چگونه می توان مهارت های کسب شده از بازی های ویدئویی را در زندگی واقعی پیاده کرد؟
یکی از ساده‌ترین راه‌ها که فرد می‌تواند بفهمد مهارت‌های کسب شده از طریق بازی‌های ویدئویی تا چه اندازه در زندگی واقعی قابل اعمال هستند تمرین مهارت ها و راهبردها در موقعیت‌های زندگی واقعی مشابه است. به عنوان مثال، اگر کسی دوست دارد بیسبال یا تنیس را با استفاده از مهارت‌های کسب شده در بازی‌های ویدئویی بازی کند، که بر مهارت‌های توجهی تاکید دارد، باید به مسیر و سرعت توپ توجه بیشتری بکند و سپس راکت یا چوب بیسبال را به نحوی بچرخاند که به فاصله‌ی مشخصی از خودش برسد.
راه دیگر برای پیاده کردن مهارت های بازی های ویدئویی در زندگی واقعی از طریق انجام آزمایش های واکنشی (به طور مثال) است، ثبت نتایج، انجام بازی های اکشن که تاکتیک های مشابهی می‌طلبد، و انجام مجدد آزمایش واکنشی آنلاین برای اینکه بفهمیم فرد تا چه اندازه مهارت های شناختی اش را از طریق انجام بازی‌های ویدئویی افزایش داده است.