بیش از ۴۰ سال پیش سرطان دهانه رحم یک خطر مرگ در اثر سرطان جدی برای زنان بود. با پیشرفت آزمایش‌های پاپ اسمیر و تشخیص عمقی نشانه‌های هشداردهنده این خطر کاهش چشمگیری داشته‌است. با این حال هنوز کاملا در امان نیستیم، چون هنوز هزاران تن از زنان امریکایی هر سال به سرطان دهانه‌ی رحم مبتلا می‌شوند. توجه به عوامل ریسک و نشانه‌های هشداردهنده می‌تواند فرد را از رنج مادام‌العمر نجات دهد.
عوامل ریسک سرطان دهانه رحم
شناسایی عوامل پرخطری که احتمال ابتلای زنان به سرطان دهانه رحم را بالا می‌برد، به زنان کمک میکند بینش بیش‌تری نسبت به ریسک سرطان در خودشان داشته‌باشند.
ویروس پاپیلوس انسانی (HPV) – در این‌جا صدها ویروس مختلف جمع شده‌است. برخی از آنها از طریق تماس پوستی منتقل می‌شوند و پیش زمینه‌ی سرطان دهانه رحم محسوب می‌شوند.
شناسایی HPV معمولا از طریق یافتن زیگیل‌ها یا آزمایش پاپ اسمیر انجام می‌شود.
قرص‌های ضد بارداری – هورمون‌های زنانه‌ای که در برخی داروهای ضد بارداری خوراکی یافت می‌شود شاید برای برخی سرطان‌ها بهترین زمینه‌ی گسترش را فراهم میکند. هم‌چنین هر چه زن مدت طولانی‌تری داروی ضد بارداری خوراکی مصرف کند ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم در او بالاتر می‌رود و بعد از ۵ سال مصرف ۲ برابر می‌شود.
ژنتیک – درباره‌ی این موضوع منابع متناقضی وجود دارد. برخی منابع ادعا می‌کنند سرطان دهانه رحم چیزی است که در بین اعضای خانواده به ارث می‌رسد، و زنانی که سابقه‌ی ژنتیکی دارند ۲-۳ برابر بیشتر در معرض خطر سرطان هستند. با این حال من منابع دیگری دیده‌ام که ادعا می‌کنند در این نوع سرطان مولفه‌ی ژنتیک تاثیری ندارد.
HIV – ویروسی که سبب ایدز می‌شود به سیستم ایمنی آسیب می‌زند و خطر عفونت HPV را افزایش می‌دهد.
عفونت کلامیدیا – در زنانی که قبلا یا اکنون نشانه‌های عفونت کلامیدیا در آنها مشاهده شده‌است خطر ابتلا به سرطان رحم بالاتر است.
مصرف دخانیات – زنانی که دخانیات مصرف می‌کنند خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را در خودشان ۲ برابر می‌کنند. این باور وجود دارد که محصولات جانبی تنباکو به DNA سلول‌های دهانه‌ی رحم آسیب می‌زند، و ممکن است در پیشرفت این سرطان نیز موثر باشد. مصرف دخانیات روی سیستم ایمنی نیز تاثیر می‌گذارد، و مبارزه با عفونت HPV را دشوارتر میکند. و در واقع مصرف دخانیات یکی از ۱۰ عادتی است که اگر می‌خواهید سلامت باشید باید همین حالا ترک کنید.
چندین بارداری – زنانی که ۳ بار یا بیشتر بارداری کامل داشته‌اند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند. هیچ کس واقعا نمی‌داند چرا این‌طور است.
نخستین بارداری در سن پایین – زنانی که در زمان نخستین بارداری کامل کم‌تر از ۱۷ سال سن داشته‌اند تقریبا ۲ برابر بیشتر از زنانی که برای بارداری تا ۲۵ سالگی یا بیشتر صبر کرده‌اند احتمال دارد بعدها در زندگی به سرطان دهانه رحم مبتلا شوند.
نشانه‌های هشداردهنده‌ی سرطان دهانه رحم
در مراحل اولیه‌ی ابتلا به این بیماری، علائم جسمانی و مشهود که حاکی از شروع مراحل سرطان دهانه رحم است، به‌طور وحشتناکی کم است. بسیاری از علائم تا زمانی که سرطان حمله به بافت‌های اطراف را شروع کرده‌است قابل مشاهده نیست. برخی از رایج‌ترین علائم این بیماری در ادامه آمده‌است:
۱. درد پا
برخی زنان در مراحل اولیه‌ی سرطان دهانه رحم تورم و درد پا را تجربه می‌کنند. وقتی دهانه‌ی رحم متورم می‌شود می‌تواند به مسدود شدن جریان خون منجر شود، که نهایتا باعث تورم پا می‌شود و احساس درد شدید ایجاد میکند.
۲. ترشح واژینال
برای یک زن طبیعی است که مقدار کمی ترشح شفاف بدون رنگ و بو را تجربه کند. اگر خروج ترشح افزایش پیدا کند، بوی بد بدهد، یا هر گونه ظاهر غیرعادی داشته‌باشد، می‌تواند نشانه‌ی سرطان دهانه رحم باشد.
۳. خون‌ریزی غیرعادی
احتمالا این شایع‌ترین علامت است. اگر یک زن خون‌ریزی واژینال شدید و بی‌موقع را تجربه میکند، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی سرطان دهانه رحم باشد. اگر به‌طور مداوم بین دوره‌های قاعدگی یا پس از رابطه‌ی جنسی واژینال خون‌ریزی دارید، به پزشک مراجعه کنید. زنانی که در دوره‌ی یائسگی هستند و دیگر پریود نمی‌شوند باید به این علامت توجه زیادی بکنند.
۴. احساس ناراحتی هنگام ادرار
بررسی دفع ادرار از چند طریق می‌تواند به آشکار شدن وجود سرطان دهانه رحم کمک کند. بدیهی‌ترین و مهم‌ترین علامت احساس ناراحتی هنگام دفع ادرار است. این معمولا به صورت یک حس گزنده سخت و متمرکز توصیف می‌شود، اما ممکن است این ناراحتی به شکل‌های مختلف دیگر نیز بروز کند. معمولا وقتی علائم ادراری وجود دارد، سرطان به بافت‌های مجاور سرایت کرده و نیازمند توجه فوری است.
۵. دفع ادرار غیرعادی
ظاهر ادرار و عادت‌های ادراری نیز می‌تواند از علائم سرطان دهانه رحم باشد. اگر متوجه تغییرات عجیب در دفعات ادرار، از دست دادن کنترل مثانه (بی‌اختیاری) یا تغییر رنگ – به ویژه همراه با خون – در ادرار شدید، از پزشک متخصص کمک بگیرید.
۶. قاعدگی نامنظم
پریودهای ماهانه باید تا حدودی مرتب باشد. اگر زمان، تعداد دفعات، یا هر تغییر دیگری برنامه‌ی منظم آن را به هم بزند، ممکن است با ابتلا سرطان دهانه رحم در آینده در ارتباط باشد. اگر بی‌نظمی‌ها ادامه داشت با در نظر داشتن تمام داروهایی که مصرف میکنید با پزشک مشورت کنید.
۷. رابطه‌ی جنسی همراه با ناراحتی
دخول دردناک، که با نام دیسپارونی نیز شناخته می‌شود، یکی از دیگر از اثرات جانبی سرطان دهانه رحم است. بروز این علامت می‌تواند دلایل مختلفی داشته‌باشد، این نکته درباره‌ی موارد دیگر این فهرست هم صدق میکند. این علامت در بیشتر مواقع با مشکلاتی در ارتباط است که مستلزم توجه پزشکی است، بنا براین نباید نادیده گرفته شود.
۸. درد لگن
درد لگن تقریبا رنج روتین زن بودن است. گرفتگی و تیر کشیدن در دوره‌ی قاعدگی کاملا عادی است، اما وقتی درد دوره‌های زمانی بیش‌تری طول می‌کشد، مکررا اتفاق می‌افتد، یا شدیدتر از معمول می‌شود، شاید معاینه‌ی پزشک لازم باشد.
۹. کمر درد
کمر درد مشکلی رایج است که حدود ۸۰ درصد امریکایی‌ها از آن رنج می‌برند، ومی‌تواند در اثر دلایل بسیار مختلفی رخ دهد. ولی اگر با علائم دیگر این فهرست همراه بود، چکاپ پزشکی بدهید.
۱۰. کاهش وزن و خستگی مفرط بی‌دلیل
این علائم نیز به خودی خود می‌تواند ناشی از عوامل دیگر باشد، اما وقتی علائم دیگری نیز وجود دارد، نشانه‌ی آن است که باید چکاپ شوید. سرطان دهانه رحم می‌تواند تعداد گلبول‌های قرمز خون را کاهش دهد که گلبول‌های سفید جایگزین آن می‌شوند و سعی می‌کنند با این بیماری مبارزه کنند. این می‌تواند سبب کم‌خونی شود که عمدتا باعث می‌شود زنان احساس خستگی مفرط بی‌دلیل و کمبود انرژی کنند و می‌تواند به کاهش وزن ناشی از کاهش اشتها منجر شود.
پیشگیری از سرطان دهانه رحم
درمان سرطان دهانه رحم دشوار است چون تشخیص آن در مراحل اولیه معمولا دشوار است. به همین دلیل بهترین دفاع برای زنان دانش پیشگیری است.
آزمایش غربالگری پاپ اسمیر
پاپ اسمیر بهترین روش آزمایش برای سرطان دهانه رحم است، بنا براین بر اساس سن زن باید به طور مرتب انجام شود. وب‌گاه WebMD توصیه میکند زنان ۲۰ تا ۳۰ ساله هر ۳ سال، و زنان ۳۰ تا ۶۵ ساله هر ۵ سال آزمایش بدهند، و زنان ۶۵ ساله و بیشتر، اگر ۳ آزمایش پشت سر هم با نتایج عادی داشتند، دیگر نیازی به آزمایش ندارند.
واکسن HPV (واکسن پاپیلوماویروس انسانی) – برخی از پزشکان متخصص واکسن HPV را برای زنان و مردان قبل از اوایل دهه‌ی ۲۰ سالگی توصیه می‌کنند. آنها ادعا می‌کنند این واکسن برای پیشگیری از ویروسی که سبب سرطان دهانه‌ی رحم می‌شود ضروری است. کودکان دختر می‌توانند نخستین واکسیناسیون را حتی در ۹ سالگی انجام دهند.
عدم مصرف دخانیات – افرادی که در معرض دود سیگار هستند، حتی کسانی که در معرض دود دست دوم سیگار هستند، بیشتر در معرض خطر سرطان دهانه رحم هستند. اگر سیگار می‌کشید، به فواید بسیار زیاد ترک آن برای سلامتی، و خطرات بی‌شماری که مصرف آن برای سلامتی‌تان دارد فکر کنید.
از بیماری‌های آمیزشی پیشگیری کنید – ممکن است ویروس HPV در شریک جنسی شما وجود داشته‌باشد و عدم وجود علائم شما را فریب دهد. داشتن اطلاعات کافی از سابقه‌ی شریک جنسی‌تان به شما کمک میکند خطر سرطان دهانه‌ی رحم را کاهش دهید. اگر تردید دارید حتما رابطه‌ی جنسی محافظت‌شده داشته‌باشید.
هم‌چنین برخی از نشانه‌های هشداردهنده که در بالا ذکر شد، می‌تواند نشانه‌ی سرطان تخمدان نیز باشد.