بعضی اوقات به نظر می‌رسد که برخی آدم‌ها به صورت خدادادی از موهبت خلاقیت برخوردار هستند و نیاز به هیچ کار اضافه ای برای افزایش خلاقیت خود ندارند. اگر احساس می‌کنید جزء آن معدود افراد خوش‌شانس نیستید که از یک گنج خلاقیت ظاهرا بی‌پایان استفاده می‌کنند، بدان معنی نیست که شما به یک زندگی دنیوی و کاملا قابل پیش‌بینی محکوم شده‌اید. خلاقیت هم تقریباً مانند عضله، چیزی است که می‌توانید با کمی تمرین و کار سخت آن را پرورش داده و توسعه دهید.
نکته مهمی که باید به خاطر بسپاریم این است که خلاقیت یک فرآیند منفعل نیست. کنار نشستن و انتظار برای این‌که شاید روز الهام بگیرید، در واقع مسیری برای از دست دادن انگیزه و دلسرد شدن است. درعوض، به دنبال راه‌هایی برای تقویت خلاقیت‌تان باشید. مواردی را که الهام‌بخش شما هستند و به شما کمک می‌کنند تا توجه و انرژی ذهنی‌تان را به کار مورد نظر متمرکز کنید، جستجو کنید.
در این نوشتار برخی از این ترفندهای جذاب و اغلب غیرمعمول را که ممکن است به ایجاد یا بهبود و افزایش خلاقیت در شما کمک کنند خواهیم دید.
ترفندهای روانشناسی برای افزایش خلاقیت
۱. پیاده‌روی کنید
یک مطالعه در سال 2014 نشان داد که آدم‌ها هنگام پیاده‌روی در مقایسه با زمانی که نشسته‌اند، خلاقیت بیش‌تری دارند. تحقیقات قدیمی نشان داده‌اند که فعالیت بدنی منظم می‌تواند نقش مهمی در تقویت و محافظت از توانایی‌های شناختی داشته باشد، اما این مطالعه نشان داد که یک پیاده‌روی ساده می‌تواند به طور موقت انواع خاصی از تفکر را بهبود ببخشد.
بنابراین اگر به یک میز گره خورده‌اید و در تلاش هستید تا یک ایده خوب را خلق کنید، احتمالا پاسخی نخواهید گرفت. بهتر این است که از جای‌تان بلند شوید و پیاده‌روی کنید تا شاید ایده‌ای خلاقانه به ذهن‌تان برسد.
۲. به خودتان پاداش دهید
تحقیقات نشان داده‌اند که پاداش دادن بابت چیزهایی که ذاتاً پرارزش و پرفایده هستند می‌توانند انگیزه را کاهش دهند. بنابراین به نظر می‌رسد ارائه نوعی پاداش برای تفکر خلاقانه ممکن است اثر متضاد داشته باشد و در واقع خلاقیت و انگیزه را خنثی کند.
با این وجود، تحقیقات نشان داده‌اند که وقتی پاداش‌هایی برای تولید آثار خلاقانه ارائه می‌شود، خلاقیت در حقیقت افزایش می‌یابد.
بنابراین اگر می‌خواهید الهام‌بخش باشید، سعی کنید نوعی پاداش مطلوب را به عنوان جایزه‌ای برای راه‌حل خلاقانه‌ای که به ذهن‌تان خواهد رسید وعده بدهید. فقط زیاده‌روی نکنید، در غیر این صورت ممکن است انگیزه‌تان کاهش بیابد.
۳. فاصله روانشناختی ایجاد کنید
آدم‌ها معمولاً وقتی به یک مشکل برمی‌خورند و ایده‌ی خلاقانه‌ای به ذهن‌شان نمی‌رسد، کمی از کار فاصله می‌گیرند. مطالعات نشان داده‌اند که قرار دادن فاصله بین خودتان و مشکل ایجادشده ممکن است راه‌حل کار باشد.
محققان دریافته‌آند که وقتی شرکت‌کنندگان تصور می‌کردند که مشکلی از یک مکان دور در مقابل یک مکان نزدیک سرچشمه گرفته‌است، مشکلات بیش‌تری را حل کرده و به راه‌حل‌های خلاقانه‌تری رسیده‌اند.
دفعه بعد که با یک مشکل سخت روبرو شدید، بکوشید تصور کنید که مسئله از مکان فعلی شما فاصله گرفته و از آن جدا شده‌است.
۴. خود را با الهام احاطه کنید
روانشناس مثبت میهای چیکسنتمیهالی اظهار داشته‌است که محیط اطراف نیز در میزان خلاقیت نقش دارند. محیط‌های تحریک‌آمیز می‌توانند خلاقیت را تسهیل کنند، بنابراین خود را با چیزهایی که فکر می‌کنید الهام‌بخش و انگیزه‌دهنده هستند، احاطه کنید.
یک فضای اداری ایجاد کنید که به شما کمک می‌کند خود را پر از انگیزه و انرژی حس کنید. به دنبال تجربیات و مکان‌های تحریک‌کننده باشید که می‌توانند به ابتکار عمل در شما کمک کنند.
۵. محدودیت ایجاد کنید
هنگامی که شما در حال تلاش برای حل یک مشکل هستید، اغلب روی بدیهیات تکیه می‌کنید و ایده‌های موجود را پر و بال می‌دهید تا بتوانید ساده‌ترین راه حل را بیابید. این کار اغلب منجر به نتایج خوب می‌شود، اما همچنین می‌تواند به شکل‌گیری چهارچوب‌ها و مجموعه‌های ذهنی منجر شود و به این ترتیب فکر کردن راجع به راه‌حل‌های خلاقانه را دشوار کند.
یکی از راه‌های غلبه بر این امر، قرار دادن محدودیت یا مقاومت در برابر تفکر‌تان است که در واقع می‌تواند به راه‌حل‌های خلاقانه‌تر منجر شود.
دفعه بعد که می‌خواهید مشکلی را حل کنید، سعی کنید مواردی را که می‌توانید استفاده کنید محدود کنید تا یک راه‌حل ارائه دهید. به این ترتیب ممکن است به ایده‌های خلاقانه‌ای دست پیدا کنید که تا به حال از ذهن‌تان نگذشته‌است.
۶. رویاپردازی
در دنیای پر از تکنولوژی و متصل امروز، با یک کلیک می‌توان از تمرکز خارج و وارد دنیای دیگری شد. به جای این‌که تک تک لحظات بیکاری‌تان را با اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها، ایمیل، بازدید از وبسایت، بهتر است کمی بیکار بمانید یا حتی حوصله‌تان سر برود.
در یک مطالعه، شرکت‌کنندگانی که دچار رخوت شده بودند و حوصله‌شان سر رفته بود، در آزمون‌های خلاقیت نسبت به افرادی که شاد، آرام یا به دور از استرس بودند عمل کردند.
کسالت و کمی بیکاری، تفکر خلاق را تشویق می‌کند زیرا سیگنال می‌فرستد مبنی بر این‌که وضعیت فعلی یا محیط فعلی فاقد خلاقیت است و جستجو برای ایده‌های جدید و الهام‌بخش به غلبه بر این حالت کمک می‌کند.
۷. مشکل را دوباره مفهوم‌سازی کنید
یکی از ویژگی‌های متداولی که آدم‌های خلاق دارند این است که معمولاً مشکلات را بیشتر از آدم‌های کم‌تر خلاق، دوباره مفهوم‌سازی می‌کنند. به جای این‌که مدام خود را در چهارچوب یک دیوار روانی حبس کنید، بکوشید قدمی به عقب بردارید.
مشکل را مجددا از ابتدا بررسی کنید. آیا روش دیگری برای فکر کردن در مورد مشکل وجود دارد؟ آیا می‌توانید از زاویه‌ای دیگر به مسئله نگاه کنید؟
با شروع این دیدگاه جدید می‌توانید تفکر خلاق را تقویت کرده و به راه‌حل‌های جدیدتری منتهی شوید.
۸. احساساتی شوید
محققان مدت‌هاست تصور می‌كنند كه احساسات مثبت به شدت با خلاقیت پیوند دارند، اما تحقیقات بیشتر نشان داده‌اند كه هر دو حالت احساسی مثبت و منفی در صورتی که قوی باشند، با تفكر خلاق مرتبط هستند.
این بدان معنا نیست که باید عجله کنید و خود را در وضعیت بدی قرار دهید تا فقط الهام بگیرید. اما دفعه بعد که خود را در وضعیت عاطفی منفی قرار می‌دهید، سعی کنید مقداری از آن انرژی را برای حل یک مشکل یا انجام یک کار صرف کنید به جای این‌که فقط گوشه‌ای بنشیندید و غصه بخورید.
احساسات منفی می‌توانند ناخوشایند باشند، اما وقتی در حالت بدی قرار دارید می‌توانید با ایجاد چیزی خلاقانه، بهترین استفاده را از این لحظات ببرید.
۹. خودتان را با رنگ آبی احاطه کنید
روانشناسی رنگ نشان می‌دهد که رنگ‌های مختلف می‌توانند تأثیرات متفاوتی بر خلق و خوی، احساسات و رفتارها بگذارند. طبق یک مطالعه، رنگ آبی معمولا خلاقیت بیش‌تری در آدم‌ها ایجاد می‌کند. چرا؟
به گفته محققان، رنگ آبی آدم‌ها را تشویق می‌کند که خارج از چهارچوب را ببینند. از آنجایی که رنگ آبی به شدت با طبیعت، صلح و آرامش در ارتباط است، به افراد کمک می‌کند تا در آرامش مطلق به اکتشاف و خلاقیت بپردازند.
بنابراین دفعه بعد که می‌کوشید خلاق باشید یا الهام بگیرید، از رنگ آبی استفاده کنید تا ببینید ایده‌های جدیدی را به ذهن‌تان متبادر می‌کند یا نه؟
۱۰. مراقبه
تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که انواع خاصی از مراقبه با افزایش تفکر خلاقانه همراه است. مدیتیشن مدت‌هاست که به عنوان یک روش آرامش‌بخش مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که مزایای سلامتی آن بسیار فراتر از آرامش است.
یک مطالعه نشان داد که استفاده از چیزی که به عنوان مراقبه نظارت آزاد شناخته می‌شود و در آن فرد پذیرنده‌ی همه فکرها و احساسات است، بدون آن‌که به موضوع یا ایده خاصی توجه داشته باشد، می‌تواند افزایش تفکر واگرا و ایجاد ایده‌های جدید را موجب شود.
به دنبال راه‌هایی برای ترکیب تکنیک‌های مراقبه در زندگی روزمره‌تان باشید. تمرکز روی افکار و تجربیات ممکن است به تقویت تفکر خلاقانه کمک کند.