موفقیت بیش از حد می‌تواند تاثیری منفی بر سلامت، شادی و رضایتمندی شما به همراه داشته باشد. موفقیت چیزی است که همه عطش آن را دارند. اما آیا اصلاً می‌شود برای رسیدن به هدف‌هایتان آن‌چنان سخت کار کنید؟ افراد بسیار موفق کسانی هستند که کارهای بزرگی می‌کنند اما همچنان نیاز دارند که به دستاوردها و موفقیت‌های بیشتری دست یابند. اگرچه این افراد در مقایسه با بیشتر مردم به موفقیت بیشتری نائل می‌شوند اما هرگز راضی نمی‌شوند و همچنان عطش موفقیت‌های بیشتر را دارند.

این رفتار، اگرچه ممکن است به موفقیت‌های حرفه‌ای و تحصیلی ارزشمندی منجر شود اما می‌تواند اساساً تعادل را در زندگی شخص بر هم بزند. افراد بسیار موفق احتمالاً نیازهای خود یا نیازهای خانواده و دوستان‌شان را نادیده می‌گیرند تا به پیروزی دست یابند.

در بیشتر موارد، موفقیت چیز خوبی است. بعلاوه، کیست که نخواهد به اهدافش برسد؟ مشکل موفقیت بیش از حد این است که در این شکل از موفقیت، رسیدن به این اهداف به بهایی بیش از پاداشی که شخص دریافت می‌کند تمام می‌شود. افراد بسیار موفق معمولاً سلامت، شادی و روابط خود را فدا می‌کنند تا هدفی را دنبال کنند؛ هدفی که همیشه فراتر از آنها در حرکت است.

مطلب مرتبط: ۱۰ نکته جادویی برای موفقیت در جلسه مصاحبه شغلی

موفقیت بیش از حد چیست؟

چطور می‌شود موفقیت بیش از حد را تعریف کرد؟ آیا نقطه‌ای وجود دارد که خصیصه‌های موفق بودن و عملکرد بالا داشتن از آن تجاوز کند و به سطوحی بالاتر صعود کند؟

اگرچه تعریف مشخص و دقیقی برای این عبارت وجود ندارد، اکثراً معتقدیم که اساساً نیاز به موفق شدن مقوله‌ای مشکل‌ساز نیست. بلکه، ابزارهایی که برای رسیدن به آن سطح از موفقیت و حفظ آن به کار گرفته می‌شود می‌تواند مشکل‌ساز شود.

اگر افراد ارزش خود را بر اساس موفقیت‌هایشان قضاوت کنند، همین خود گواهی مسلّم از این است که این فرد یا افراد بسیار موفق هستند.

افراد بسیار موفق ممکن است در موقعیت‌های مختلف الگوهای رفتاری مسئله‌سازی از خود نشان بدهند. برخی از این موقعیت‌ها را در ادامه با هم می‌خوانیم:

مدرسه

افراد بسیار موفق در محیط‌های آموزشی اغلب به عنوان افراد پیش‌آموز شناخته می‌شوند؛ محصلینی که عملکردی فراتر و بالاتر از حدی که از آنها انتظار می‌رود از خود نشان می‌دهند. این افراد معمولاً با افراد کم‌آموز مقایسه می‌شوند؛ کسانی که عملکردشان کمتر از حد انتظار است. این دو برچسب در محیط‌های آموزشی به کار می‌رود- البته به دور از هر گونه قصد یا هدف ستیزآمیز.

بسیاری بر این باورند که بر دوش کشاندن بار این برچسب‌ها توسط دانش‌آموزان می‌تواند رفتار معلمین با آنها را تحت‌ تاثیر قرار دهد و در نتیجه بر عملکرد دانش‌آموزان در مدرسه نیز تاثیر بگذارد.

بچه‌هایی که برچسب پیش‌آموز به آنها زده می‌شود، با انتظارات بالاتری از سمت معلم‌هایشان روبه‌رو می‌شوند. در حالیکه کم‌آموزها حمایت و توجه کافی مورد نیاز در مدرسه را دریافت نمی‌کنند.

مطلب مرتبط: ۸ بهترین راه های موفقیت در زندگی که همه باید بشناسند

محیط کار

افراد بسیار موفق معمولاً در زندگی‌های حرفه‌ای خود بسیار موفق هستند اما اغلب آنها را خرکار و معتاد به کار می‌نامند. این افراد، انتظاراتی بیش از حد بالا از هم‌گروهی‌های خود دارند و به همین ترتیب، در نقش رهبر قادر هستند رهبرانی فوق‌العاده دیکتاتور و سخت‌گیر باشند.

افراد فوق موفق استانداردهای بسیار بالا و غیرممکنی برای خودشان در نظر می‌گیرند و معمولاً همین استانداردها را برای کسانی که بر آنها سرپرستی و نظارت می‌کنند هم در نظر می‌گیرند. اعضاء تیم شاید به اصول اخلاقی یک فرد فوق موفق احترام بگذارند اما بار انتظاراتی که چنین رهبرانی به دوش می‌کشند بر دوش اعضاء تیم بسیار سنگین و غیر قابل تحمل می‌شود.

اگرچه افراد فوق موفق ممکن است در برخی زمینه‌ها موفق باشند اما تمایل آنها به سخت کار کردن ممکن است در درازمدت آنها را از پا در آورد و روان آنها را فرسوده کند.

تلاش برای حفظ بازده و عملکرد سطح بالا می‌تواند خسته‌کننده باشد. حتی تداوم این روند در یک بازه‌ی زمانی طولانی نیز غیرممکن است. وقتی فرد فوق موفق به نقطه‌ی شکست می‌رسد و طاقت و اختیارش را از دست می‌دهد، ممکن است پذیرش شکست او را نابود کند.

سایر محیط‌ها

مدرسه و محیط کار تنها مکان‌هایی نیستند که موفقیت‌هایی افراطی در آنها دیده می‌شود. افراد می‌توانند در محیط‌های دیگر هم چنین رفتاری از خودشان نشان بدهند. فدا کردن خود برای رسیدن به مرتبه‌ای عالی در امر والدگری و فرزندپروری، خانه‌داری و سرگرمی‌ها و علاقمندی‌ها هم دیگر موقعیت‌های مشابهی هستند که موفقیت‌های افراطی در آنها بروز می‌کند.
مثلاً شاید یک فرد فوق موفق در لیگ ورزشی شرکت کند و نقش خودش در این بخش را بسیار جدی‌تر از سایر شرکت‌کنندگان بگیرد؛ او آن‌قدر تلاش می‌کند تا نشان بدهد که عملکرد او بسیار بهتر از سایر اعضاء تیم است.

نشانه‌های افراد بسیار موفق

فوق موفق بودن لزوماً چیز بدی نیست. اگر دیگران معتقدند که شما فردی فوق موفق هستید، شاید منظورشان این است که از نظر آنها شما فردی باهوش، موفق و سخت‌کوش به شمار می‌روید. اما اگر احساس می‌کنید سایه‌ی اضطراب یا ترس از شکست فلج‌کننده بر موفقیت شما سنگینی می‌کند، شاید وقتش رسیده که نگاهی دوباره به جست‌وجوی بی‌امان پیروزی و موفقیت در خودتان بیندازید.

اگر فکر می‌کنید ممکن است شما هم فردی فوق موفق باشید، در ادامه سوال‌هایی را با هم می‌خوانیم که شاید شما هم دلتان بخواهد آنها را از خودتان بپرسید.

آیا صرفاً نتیجه برایتان مهم است؟

افراد بسیار موفق باور دارند تنها چیز مهم دست یافتن به نتیجه است. آنها خود را بر اساس این معیار قضاوت می‌کنند و بعلاوه، باور دارند که دیگران هم آنها را به همین روش قضاوت می‌کنند.

افراد بسیار موفق شکست را تنها بخشی از مسیر نمی‌دانند. آنها شکست را معیاری برای سنجش ارزشمندی خود می‌دانند. نتایج ضعیف و ناخوشایند آنها را نابود می‌کند. از این رو، فرد فوق موفق به هر دری می‌زند تا شاهد شکست و فرجامی ناخوشایند نباشد.

وقتی فرد فوق موفق به هدفی می‌رسد، بیشتر به این دلیل که قادر شده مانع از شکست بشود به آرامش می‌رسد. او به خاطر دستاوردی که رقم زده احساس غرور یا رضایت نمی‌کند بلکه فقط چون شکست نخورده، خیالش راحت است.

آیا شما فردی کمال‌گرا هستید؟

برخی وقت‌ها، افراد فوق موفق تمام دغدغه‌شان این است که تمام و کمال باشند. کامل نبودن نشانه‌ی شکست است و به همین دلیل، فرد فوق موفق هر کاری می‌کند تا چهره‌ی کامل خودش را حفظ کند.

همان‌طور که پیروزی چیز خوبی است، کمال‌گرایی نیز چیز بدی نیست. کمال‌گرایی اغلب به این معناست که شما برای کار خوب ارزش قایل می‌شوید و متعهد هستید که بهترین خودتان را نشان بدهید. وقتی این کمال‌گرایی منبع استرس و اضطراب می‌شود، قادر است سلامت جسمی و روانی شما را تحت تاثیر قرار بدهد.

آیا خودتان را نقد می‌کنید؟

طبیعی است که گهگاهی منتقد رفتار و ایرادات خودتان باشید. با این وجود، افراد فوق موفق معمولاً وقتی نتوانند زندگی مطابق با استانداردهای بسیار بالایشان را برای خود رقم بزنند، خودشان را سرزنش می‌کنند.

به همین دلیل بین نتایج ناخوشایند و اجتناب‌ناپذیر گیر می‌افتند. آنها دائم نگران آینده‌ی خود هستند. مشکل اینجاست که این قبیل افراد همواره از اینجا و اکنون خود غافل هستند.

ذهن آنها دائم درگیر نگرانی است. آنها دائم نگران چیزهایی هستند که ممکن است بعداً در مسیر هدف‌شان رخ بدهد یا ندهد و به همین دلیل، در زمان حال زندگی نمی‌کنند. آنها قادر نیستند از اتفاقات زندگی‌شان لذت ببرند چون بیش از حد مشغول و درگیر نگرانی‌های از راه نیامده‌شان هستند.

آیا بیش از حد کار می‌کنید؟

اگر می‌بینید که مدام در حال کار کردن هستید و به نظر می‌رسد که هرگز هم به خودتان استراحت نمی‌دهید، احتمالاً شما یک آدم فوق موفق هستید. سفر نکردن، مرخصی ساعتی یا هفتگی نگرفتن، یک یا چند ساعتی کار را کنار نگذاشتن، همه از ویژگی‌های رفتاری افراد بسیار موفق به شمار می‌رود.

ممکن است این الگوهای رفتاری هر از گاهی رخ بدهد؛ بویژه در زمان اوج مشغله‌های کاری. در این جور مواقع، احساس می‌کنید هنوز یک خروار کار نکرده دارید‌.

اگر این رفتار در شما تشدید شود و قادر نباشید دکمه‌ی خاموش آن را بزنید و قدری استراحت کنید، به احتمال قوی خودتان را زیادی تحت فشار قرار داده‌اید.

افراد بسیار موفق دائم تا دیروقت سر کار هستند، تمام وقت‌شان را مشغول کار کردن‌اند، و حتی از ساده‌ترین امور مراقبتی و سرگرمی‌های خود غافل می‌شوند تا بیشتر کار کنند.

آیا برای اینکه به هدف‌هایتان برسید ریسک می‌کنید؟

وقتی شخصی درگیر یک رفتار خطرناک یا غیراخلاقی می‌شود تا به هدفش برسد، نیاز به موفقیت‌های بیش از حد، دیگر به پدیده‌ای خطرناک تبدیل می‌شود. افراد فوق موفق معمولاً اهدافی غیرواقعی برای خود تعیین می‌کنند. در نتیجه، ممکن است بخواهند دست به هر کاری بزنند تا مانع از شکست بشوند.

به عنوان مثال، هدف‌هایی غیرواقعی در زمینه‌ی سلامتی می‌تواند منجر به رفتارهایی خطرناک بشود؛ رفتارهایی که سلامت عمومی فرد را تحلیل می‌برند. کاهش بیش از حد کالری‌های دریافتی با هدف کاهش وزن و هر روز مسافت‌های چندین و چند کیلومتری دویدن برای ایجاد آمادگی و شرکت در مسابقه، فقط دو نمونه از بیشمار نمونه‌های موجود هستند. یک فرد فوق موفق ممکن است در محیط کار کم‌کاری کند یا دست به کارهایی غیراخلاقی بزند فقط برای اینکه موفق بشود.

آیا خشم‌تان فوران می‌کند؟

نیاز به کسب دستاوردهایی فراتر از مرزهای توقعات و انتظارات می‌تواند استرس فراوانی را در فرد به وجود بیاورد. زمانی که اوضاع طبق برنامه پیش نمی‌رود، این استرس به فوران‌های احساسی منجر می‌شود.

فرد عصبی وقتی می‌بیند همکارانش او را به عقب می‌رانند یا بار وظایف‌شان را بر دوش نمی‌کشند، دلسرد می‌شود. هر از گاهی خشمگین شدن و برآشفتن طبیعی است اما رفتار نامناسب در نتیجه‌ی کمترین برافروختگی نشانه‌ی آن است که شما برای رسیدن به امری محال و غیرممکن، فشاری بیش از حد را بر خودتان وارد کرده‌اید.

آیا می‌توانید با انتقاد روبه‌رو شوید؟

ارزیابی‌های منتقدانه‌ای که به عملکردهای ما وارد می‌شود برای همه‌مان سنگین است اما این موضوع برای یک فرد فوق موفق شدیداً ویران‌گر به شمار می‌رود.

انتقاد برای یک فرد فوق موفق به معنای شکست و شکست بزرگ‌ترین ترس اوست. اگر می‌بینید کوچک‌ترین نقدها را به خودتان می‌گیرید، احتمالاً نشانه‌ی این است که باید یک گام به عقب بردارید.

آیا اصلاً از چیزی راضی می‌شوید؟

افراد بسیار موفق هرگز قادر نیستند همه چیز را کنار بگذارند و از حال لذت ببرند. آنها حتی بعد از اینکه به هدف بسیار مهمی دست می‌یابند به خودشان استراحت نمی‌دهند و به معنای واقعی از آن موفقیت لذت نمی‌برند. برای آنها تنها یک چیزی مهم است: بعد چه می‌شود.
مثل این است که چنین فردی فقط از یک هدف به سراغ هدف بعدی می‌رود؛ بدون اینکه دَمی بایستد و از شیرینی موفقیتی که رقم زده است لذت ببرد. فقط افراد بسیار موفق چنین ظرفیتی را در خودشان دارند.

آیا احساس می‌کنید همیشه با یک دست چند هندوانه برداشته‌اید؟

افراد بسیار موفق علاوه بر اینکه بطور کلی، خیلی سخت کار می‌کنند، معمولاً بطور همزمان درگیر چندین و چند کار هستند. مهارت داشتن در یک یا چند حوزه آنها را راضی نمی‌کند. آنها می‌خواهند در هر کاری موفق شوند.

در دوران تحصیل، احتمالاً عضو هر باشگاه و انجمن و فعالیتی که بتوانند می‌شوند. در محیط کار، احتمالاً داوطلب می‌شوند هر چه می‌توانند پروژه‌های بیشتری را در دست بگیرند.

متاسفانه، این افراد به جای اینکه در تخصص‌های بسیاری به مهارت و استادی برسند، در نهایت صاحب هیچ تخصصی نمی‌شوند. فرسایش روانی و از پادرآمدگی عاقبت احتمالی افراد بسیار موفق است.

آیا ترس به شما انگیزه می‌دهد؟

انگیزه‌های متعددی وجود دارد که فرد فوق موفق را وادار می‌کند برای تحقق اهدافش دست به کار شود؛ با این وجود، ترس یکی از رایج‌ترین انگیزه‌های این گروه از افراد است. ترس از شکست، ترس از مایوس کردن دیگران، یا ترس از ضعیف یا ناتوان جلوه کردن از جمله ترس‌هایی است که به یک فرد فوق موفق انگیزه می‌دهد.

این نوع انگیزه خود مُولد اضطراب است. در نهایت، فرد فوق موفق برای اینکه مانع از نتیجه‌ای ناخوشایند ( شکست) شود سخت کار می‌کند؛ نه برای اینکه نتیجه‌ای مثبت را رقم بزند و به هدف مطلوب خود برسد.

این نوع رفتار مبتنی بر اجتناب اغلب منجر به پریشانی، نگرانی و احساسات منفی می‌شود؛ تمامی این احساسات ناخوشایند تاثیری مسلّم بر کیفیت خودارزشی و اعتماد به نفس فرد دارند.

مقایسه‌ی دستاوردهای ارزشمند و موفقیت بیش از حد
با این اوصاف، فرق بین افراد فوق موفق و آن‌هایی که عملکردهایی بالا در این جهان دارند چیست؟ آیا این دو گروه واقعاً متمایز از یکدیگرند؟

افراد بسیار موفق بیشتر تمرکز خود را روی رسیدن به خط پایان قرار می‌دهند و کمتر به محصول نهایی و واقعی کارشان توجه می‌کنند. دستاورد و موفقیت چیزی نیست مگر به هدفی رسیدن؛ به انتها رسیدن. افراد فوق موفق صرفاً بر به پایان رساندن چیزی متمرکز می‌شوند. مهم نیست که آن کار چه بهایی دارد؛ آنها فقط می‌خواهند انجامش بدهند.

در مقابل، آن‌هایی که عملکردی بالا از خودشان نشان می‌دهند بر رسیدن به هدف‌شان تمرکز می‌کنند؛ اما بیشتر تمرکز خود را روی چطور بهتر انجام دادن کارشان قرار می‌دهند. دغدغه‌ی آنها این است: چطور می‌توانم عملکرد بهتری داشته باشم؟

موفقیت صرفاً به معنای به پایان رساندن کاری در موعد مقرّر یا تمام کردن کاری و حذف آن از فهرست‌های کارهایی که باید انجام بدهیم نیست. موفقیت خود یک سفر است؛ موفقیت یعنی کاری را چقدر خوب انجام بدهیم و چقدر در مسیر انجام آن کار چیزی را فرا بگیریم.

فعل به انجام رساندن به معنای به انتها رساندن و تمام کردن کار نیست. به انجام رساندن بر عملکرد ما دلالت می‌کند؛ بر انجام دادن کاری؛ خوب انجام دادن آن کار؛ چیزی را بهتر کردن؛ و چه بسا چیزی را به شکل تجربی فرا گرفتن.

چه باید کرد؟

اگر احساس می‌کنید فردی فوق موفق هستید، با ما همراه باشید. در ادامه راه‌کارهایی را با هم می‌خوانیم. آنها را به کار بگیرید تا مطمئن شوید نیاز شما به موفقیت سلامت جسمی شما، آرامش عاطفی شما یا روابط اجتماعی‌تان را مختل نمی‌کند.

۱.قدمی به عقب بردارید

وقتی شروع می‌کنید تا هدفی را دنبال کنید، لحظه‌ای درنگ کنید؛ ببینید چرا آن هدف برای شما مهم است. آیا این همان چیزی است که واقعاً برایتان ارزش دارد؟ اگر به این هدف نرسید، چه احساسی به شما دست می‌دهد؟ آیا این هدف نتیجه‌ای واقعی و ملموس در پی خواهد داشت؟

وقتی قدمی به عقب برمی‌دارید و انگیزه‌های خودتان را بار دیگر مرور می‌کنید، نگرش و دیدی دوباره از چرایی دنبال کردن آن هدف به‌دست می‌آورید.

۲. مراقبت کردن از خودتان را تمرین کنید

حتی اگر سخت کار می‌کنید تا به هدف‌تان برسید، باید وقت بگذارید و از خودتان مراقبت کنید.

سلامت و آرامش جسمی و روانی خود را ساده نگیرید. به خودتان بها بدهید تا بتوانید سربلند به هدف‌تان برسید.

به خودتان استراحت بدهید؛ تلاش و کوشش‌هایتان را قدر بدانید؛ هر روز کاری بکنید که به نفع سلامتی و آرامش خودتان باشد.

۳. با دیگران در ارتباط باشید

افراد بسیار موفق معروف‌اند به اینکه روابط‌شان را فدای اهداف‌شان می‌کنند. یادتان باشد که حفظ و نگهداری از روابط اجتماعی سالم در رقم زدن موفقیت درازمدت شما تاثیری بسزا دارد. با دیگران ارتباط برقرار کنید، برای عزیزان‌تان وقت بگذارید و اجازه دهید دیگران شما را در مسیر هدف‌تان حمایت کنند.

کلام آخر

درخشان بودن و نایل شدن به موفقیت‌های ارزشمند تجربه‌ای فوق‌العاده است؛ معنایش این است که شما به موفقیت معنادار اهمیت می‌دهید؛ می‌خواهید با انجام کاری درخشان به موفقیت و هدف دلخواه‌تان برسید.

با این وجود، موفقیت بیش از حد پدیده‌ای ناسالم است که منجر به استرس، روابط معیوب و ترس می‌شود. نگران نباشید. قدمی به عقب بردارید، تمرکزتان را روی کیفیت موفقیت‌تان قرار بدهید؛ کمّیت موفقیت را کنار بگذارید و خواهید دید که حالا صاحب دید و بصیرت بهتری در خصوص دستاوردهای شخصی شده‌اید.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده  – فاطمه یحیی

منبع: verywellmind.

۱۱ نشانه افراد بسیار موفق که باید بدانید