آموزش آن دسته از مهارت های زندگی به کودکان که آن‌ها را به آدم‌هایی مسئولیت پذیر تبدیل می‌کنند، کاری نیست که بتوان ظرف یک روز یا یک هفته انجام داد. این کار نیازمند صرف زمان، انرژی، و مداومت در آموزش این مهارت‌ها در تمام دوران کودکی‌ است. در این نوشتار با ۱۷ مهارت زندگی که برای مسئولیت پذیری کودکان باید به آنان آموزش داد آشنا می شوید.

شروع این کار از همان ابتدای دوره‌ی کودکی و پرورش مهارت‌های‌شان در طول دوران رشد می‌تواند بسیار مفید و کارساز باشد. هر چه مهارت‌های بیش‌تری به فرزندان‌تان بیاموزید، کمک بیش‌تری به آن‌ها می‌کنید تا در آینده به آدم‌های مسئولیت پذیری در جامعه تبدیل شوند.

چه بخواهیم و چه نخواهیم، کودکان با گذشت زمان دائما بزرگ‌تر می‌شوند؛ بنابراین، این وظیفه‌ی ما، به عنوان والدین، است که به آن‌ها مهارت‌هایی را آموزش دهیم که در آینده به بزرگسالانی مسئولیت پذیر تبدیل شوند. این فرایند سال‌ها به طول می‌انجامد؛ بنابراین، باید خودتان را وقف این فرایند کنید تا بتوانید مهارت‌های مهمی را در زندگی‌ به آن‌ها بیاموزید.

در این مقاله، به ۱۷ مهارت اشاره می‌کنیم که باید کمک‌شان کنید پیش از بزرگ شدن‌ و ورودشان به طور مستقل به جهان خارج از خانه به خوبی بیاموزند.

مهارت هایی برای مسئولیت پذیری کودکان

۱. توانایی آشپزی

هر کودکی پیش از رسیدن به بزرگسالی و ترک خانه باید آشپزی را یاد بگیرد. اگر آن‌ها نتوانند برای خودشان آشپزی کنند، مجبور می‌شوند هزینه‌ی زیادی بابت تهیه‌ی غذا از خارج از خانه بپردازند. هم‌چنین، آن‌ها اگر آشپزی بلد نباشند، احتمالا گزینه‌های غذایی سالمی در اختیار نخواهند داشت، زیرا فقط می‌توانند غذاهای فرآوری شده‌ای مصرف کنند که نیاز کم‌تری به مهارت‌های آشپزی دارند و می‌توانند به راحتی در مایکروویو آماده شوند.

پیش از هر چیز، آموزش آشپزی به کودکان باید شامل افزایش توانایی‌شان در استفاده از اجاق گاز باشد. البته، برای استفاده از اجاق گاز باید آن‌ها به اندازه‌ی کافی بزرگ شده باشند. امنیت کودکان از همه چیز مهم‌تر است.

کودکان در سنین بسیار پایین می‌توانند در ترکیب کردن مواد اولیه و اندازه‌‌گیری مواد در آشپزی به شما کمک کنند. قدم به قدم، با رشد فرزندتان و افزایش مهارت‌های فردی می‌توانید به خوبی آشپزی را به آن‌ها بیاموزید. هنگامی که آن‌ها به اندازه‌ی کافی بالغ شوند، می‌توانید روش‌های پیچیده‌تر آشپزی را نیز به آن‌ها یاد بدهید.

هنگامی که فرزندتان به سنی رسیده باشد که بتواند به طور مستقل زندگی کند، باید به طور کامل نحوه‌ی استفاده از اجاق گاز و فر را یاد گرفته باشد. وی باید مهارت‌های خواندن دستورالعمل‌های آشپزی و پیروی از هر دستورالعملی را به خوبی فرا گرفته باشد. هنگامی که در خانه از یک دستورالعمل آشپزی استفاده می‌کنید، مرحله به مرحله با وی پیش بروید؛ به این ترتیب، می‌توانید به آن‌ها کمک کنید مهارت‌های آشپزی‌شان را بهبود ببخشند. وقتی به همراه کودک‌تان آشپزی می‌کنید، می‌توانید معنی کلمات و عبارات تخصصی آشپزی را که در دستورالعمل‌های پخت از آن‌ها استفاده می‌شود، برای وی توضیح دهید؛ عباراتی از قبیل سر رفتن، دم کشیدن، و هم‌چنین، نحوه‌ی استفاده از ترازو.

آموزش آشپزی به کودکان فقط با یک جلسه انجام نمی‌شود. آموزش آشپزی باید به بخشی از سفر زندگی‌شان به سوی بزرگسالی تبدیل شود، و بهترین راه برای کمک به آن‌ها در یادگیری این مهارت و مسئولیت پذیری کودکان این است که از آن‌ها بخواهید هفته‌ای یک بار در آشپزی کمک‌تان کنند. هر بار که آن‌ها به همراه شما آشپزی می‌کنند، با حوصله، فرایند کار و علت انجام برخی کارها را برای‌شان توضیح دهید؛ به این ترتیب، آن‌ها می‌توانند چیزهای جدیدی در آشپزخانه یاد بگیرند.

توانایی آشپزی از آن دسته قابلیت‌هایی است که می‌تواند در دوران بزرگسالی به رشد و شکوفایی برسد. چه هدیه‌ای بهتر از این‌که به دختر یا پسرتان عشق به آشپزی را بیاموزید؛ و البته، این کار را به درستی انجام دهید!

۲. نحوه‌ی شستن لباس‌ها

وقتی به دانشگاه رفتم، هنوز بلد نبودم چگونه از ماشین لباسشویی استفاده کنم. البته، از سال‌ها قبل، بارها هزاران لباس‌ را روی طناب گذاشته بودم؛ آن‌ها را تا کرده بودم، و داخل کمد چیده بودم. با وجود این، حق استفاده از ماشین لباسشویی و خشک‌کن در خانه فقط در اختیار مادر و پدرم بود.

حدود چهار هفته از زندگی دانشجویی‌ام گذشته بود که با ناامیدی در کمد به دنبال لباس‌های تمیز می‌گشتم. چاره‌ی دیگری نداشتم جز آن‌که به رختشویی عمومی در خوابگاه بروم و مشکل‌ام را حل کنم. خوشبختانه، مرد جوانی در آن‌جا نحوه‌ی استفاده از دستگاه‌ها را بلد بود و به من کمک کرد. وی اطلاعاتی را درباره‌ی استفاده از دستگاه‌ها و سایر چیزهایی که برای شستشوی لباس‌ نیاز داشتم، به من ارائه داد. وی حتی پیشنهاد کرد برای پیشگیری از چروک شدن لباس‌ها از ورق خشک‌کن استفاده کنم.

من بابت زمانی که آن مرد جوان برای‌ام صرف کرده بود تا نحوه‌ی استفاده از دستگاه و سایر مواد را به من بیاموزد، بسیار از وی سپاسگزارم هستم. من مهارت‌های تا کردن و چیدن لباس‌ها را بلد بودم؛ بنابراین، استفاده از ماشین لباسشویی آخرین چیزی بود که در این مورد باید یاد می‌گرفتم.

پیش از آن‌که کودکان‌تان به سنی برسند که بتوانند خانه را ترک کنند، نحوه‌ی استفاده از ماشین لباسشویی و دستگاه خشک‌کن را به آن‌ها بیاموزید تا آن‌ها با اعتماد به نفس بتوانند لباس‌های‌شان را بشویند و بهداشت فردی را رعایت کنند. هم‌چنین، باید نحوه‌ی تا کردن و چیدن لباس‌های تمیز را نیز به خوبی به آن‌ها بیاموزید. بهترین راه برای آموزش چنین مسائلی این است که از آن‌ها بخواهید خودشان این کار را انجام دهند، و شما نیز به صورت مهربان و موثر، آن‌ها را در این کار کمک کنید.

از کودک‌تان بخواهید همراه شما لباس‌ها را تا کند و داخل کمد بگذارد. به آن‌ها نشان دهید چگونه در خانه از ماشین لباسشویی استفاده می‌کنید. شستشو و مرتب کردن لباس‌ها را به عنوان بخشی از وظایف معمول کودک‌تان در خانه قرار دهید، تا هم به مسئولیت پذیر شدن‌شان کمک کنید و هم از کمک آن‌ها در این کار بهره‌مند شوید.

۳. مسئولیت‌های مالی

کودکان باید نحوه‌ی مدیریت پول را یاد بگیرند تا بتوانند در بزرگسالی، پول‌شان را به شکل عقلانی مدیریت کنند. البته شاید برخی کودکان صرفه‌جو و برخی دیگر ولخرج باشند؛ این مسئله‌ای طبیعی است، ولی حد وسطی برای آن وجود دارد.

با آموزش مسئولیت پذیری مالی در مورد پول در دوران کودکی، به آن‌ها یاد می‌دهید چگونه در بزرگسالی مسئولیت پذیری مالی داشته باشند. یکی از بهترین منابع آموزش مسئولیت پذیری مالی برای کودکان کتاب‌ها و دوره‌های آموزشی دیو رمزی هستند. دیو رمزی یکی از بهترین مربیان امور مالی در جهان است. منابع آموزش وی توسط میلیون‌ها آدم استفاده می‌شوند. این مربی دارای دوره‌های آموزشی آنلاین و حضوری برای بزرگسالان است. منابع آموزشی این مربی نیز در وبسایت وی وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید مسائل مهمی را برای آموزش نوجوانان و کودکان‌تان یاد بگیرید.

۴. هنر باز کردن سر صحبت با دیگران

توانایی باز کردن سر صحبت با دیگران برای بهبود مسئولیت پذیری در زندگی بسیار مهم است. کودکان‌تان در آینده چگونه می‌تواند در یک مصاحبه‌ی کاری موفق شود، اگر به هنر گپ زدن و صحبت‌‌های کوتاه با دیگران مسلط نباشد؟

مهارت اصلی برای این کار ریشه در مهارت‌های اجتماعی دارد. کودکان‌تان باید قادر باشند یاد بگیرند چگونه سر صحبت را با دیگران باز کرد. به همین شکل می‌توان دوستی‌ها و روابط جدید ایجاد کرد. توانایی آن‌ها در باز کردن سر صحبت با استفاده از همین گپ زدن‌های کوتاه یکی از ارزشمندترین مهارت‌هایی است که فرزندان می‌توانند پیش از ترک خانه از والدین بیاموزند. اگر آن‌ها بدانند چگونه باید گفتگوی دوستانه‌ای را با هر آدم و هر شخصیتی آغاز کنند، در کاربرد این مهارت به اعتماد به نفس بیش‌تری دست می‌یابند. این وضعیت به بهبود اعتماد به نفس اجتماعی آن‌ها در هر مسئله‌ای از زندگی منجر می‌شود که آن‌ها می‌خواهند پیگیری‌اش کنند.

ممکن است یک روز آن‌ها بخواهند با رئیس جمهور یک کشور ملاقات کنند. اگر آن‌ها بتوانند با اعتماد به نفس کامل از توانایی‌شان برای باز کردن سر صحبت استفاده کنند – و اگر این کار را هزاران بار دیگر در زندگی‌شان انجام داده باشند – شاید مهم‌ترین ملاقات زندگی‌شان با موفقیت‌های زیادی همراه باشد؛‌ زیرا آن‌ها با اعتماد به نفس پا در این عرصه گذاشته‌اند و توانایی لازم را برای معاشرت از طریق هنر باز کردن سر صحبت در خود مشاهده می‌کنند.

۵. مهارت‌های تایپ

کودکان‌ام همیشه از توانایی و سرعت‌ام در تایپ کردن با لپ‌تاپ شگفت‌زده می‌شوند. من همیشه به آن‌ها می‌گویم، سرعت تایپ قابلیتی است که آن‌ها هم می‌توانند به دست بیاورند. من معمولا به آن‌ها می‌گویم، “‌شما هم یک روز می‌توانید به همین سرعت تایپ کنید.‌”‌

چه آن‌ها بخواهند در بزرگسالی مستقیما وارد بازار کار شوند، و چه به دانشگاه بروند، باید قادر باشند به خوبی تایپ کنند. دنیا به صورت دیجیتالی اداره می‌شود. قابلیت تایپ سریع و استفاده از صفحه کلید رایانه به اندازه‌ی قابلیت صحبت کردن به زبان جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، دارای اهمیت است.

آیا کودکان‌تان می‌توانند بدون قابلیت تایپ سریع در بزرگسالی از عهده‌ی کارهای‌شان بر بیایند؟ البته، مطمئنا زندگی بدون قابلیت تایپ کردن نیز می‌گذرد؛ ولی اگر می‌خواهید آن‌ها در آینده موفق و مسئولیت پذیر باشند، آموزش و تسلط به تایپ از اهمیت بالایی برخودار می‌شود. تقریبا هر شغلی دارای بخش‌هایی مرتبط با دنیای دیجیتال است. قابلیت استفاده از دستگاه‌های دیجیتال و تسلط به تایپ بسیار حائز اهمیت است. اگر توانایی تایپ کردن‌شان بهتر از دیگران باشد، به خوبی می‌توانند در رقابت با دیگران به موفقیت برسند.

توانایی استفاده از لپ‌تاپ و گوشی‌های همراه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، ولی به نظر می‌رسد این مهارت‌ها به صورت طبیعی در کودکان بهتر از بزرگسالان ایجاد می‌شود. آن‌ها بدون هیچ راهنما، یا با یک کمک ساده، می‌توانند نحوه‌ی استفاده از آی‌پد یا تبلت را در پیش دبستانی یاد بگیرند. یادگیری این مسائل بیش‌تر غریزی به نظر می‌رسد.

اجازه دهید فرزندان‌تان در کودکی تایپ کردن را بیاموزند، زیرا آن‌ها در بزرگسالی، چه بخواهند در یک اداره مشغول به کار شوند، چه روزی بخواهند فرم درخواستی را پر کنند، یا حتی بخواهند وبلاگ شخصی درست کنند، به این مهارت نیاز خواهند داشت. توانایی تایپ کردن برای یک بزرگسال موفق و مسئولیت پذیر بسیار ضروری است.

۶. نحوه‌ی هدف‌گذاری و رسیدن به هدف

اگر می‌خواهیم کودکان‌مان در آینده به بزرگسالانی مسئولیت پذیر تبدیل شوند، باید نحوه‌ی هدف‌گذاری و رسیدن به هدف را به آن‌ها بیاموزیم. لازم نیست آن‌ها در ۱۲ سالگی بخواهند اهداف زندگی‌شان را تعیین کنند؛ ولی تعیین هدف‌های مرتبط به زندگی‌شان و متناسب با سنی که در آن قرار دارند، می‌تواند برای‌شان بسیار مفید باشد.

آموزش این مسئله به فرزندان‌تان در دوران کودکی، آن‌ها را به مهارت‌های مفیدی در هدف‌گذاری مجهز می‌کند که برای تبدیل شدن به بزرگسالانی موفق و مسئولیت پذیر بسیار مهم هستند. کودکان در هر سن می‌توانند اهداف کوتاه مدت و بلند مدتی برای خود تعیین کنند. شاید بهتر باشد در چند دفعه‌ی نخست، به کودک‌تان در هدف‌گذاری کمک کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای آموزش کودک‌تان در هدف‌گذاری و رسیدن به اهداف، استفاده از روش‌های هوشمند هدف‌گذاری است. با جستجوی این کلیدواژه در اینترنت می‌توانید اطلاعات بیش‌تری در آن مورد به دست بیاورید.

۷. نحوه‌ی حفظ سلامتی از طریق ورزش و عادات مناسب غذایی

مسئولیت پذیری در برابر بدن‌مان یکی از بنیادی‌ترین مسائل برای بقا به شمار می‌رود. اگر نتوانیم از بدن‌مان مراقبت کنیم، زندگی سالمی نخواهیم داشت و احتمالا طول زندگی‌مان نیز محدود خواهد شد. آموزش کودکان در خصوص عادات سالم غذایی و اهمیت انجام فعالیت‌های ورزشی بر عهده‌ی والدین است. الگوبرداری از رفتارهای والدین یکی از مهم‌ترین راه‌هایی است که کودکان برای یادگیری سبک زندگی سالم از آن استفاده می‌کنند.

در ادامه، به برخی روش‌های دیگر اشاره می‌کنیم که می‌توانند به کودکان‌تان مسئولیت‌ پذیری و مراقبت مناسب از بدن‌شان را بیاموزند:

الف. از آن‌ها بخواهید دست‌کم یک وعده‌ی غذایی را به همراه خانواده میل کنند.
ب. کودکان‌تان را به بیرون از خانه ببرید و سرگرم کنید.
پ. آن‌ها را برای مدتی از فناوری دور نگه دارید.
ت. بر فعالیت‌های فوق برنامه تمرکز کنید.
ث. هرگز از غذا و خوراکی به عنوان پاداش استفاده نکنید.
ج. مطمئن شوید در مدرسه، به طور روزانه، تربیت بدنی به صورت با کیفیت انجام می‌شود.

۸. نحوه‌ی مناسب لباس پوشیدن

مسئولیت پذیری برای لباس پوشیدن و حفظ ظاهری مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر دکمه‌ی لباس‌تان افتاده باشد و شما با این وضعیت همه جا ظاهر شوید، احتمالا در محیط کارتان از احترام زیادی برخوردار نخواهید بود. ظاهر آدم‌ها بیلبورد تبلیغاتی متحرکی است که شما را کاملا به نمایش می‌گذارد – چه خودتان دوست داشته باشید، چه نداشته باشید.

نخستین برداشت دیگران معمولا بر اساس وضعیت ظاهری فرد است. حفظ پاکیزگی به همراه پوشیدن لباس‌هایی بدون چروک که مناسب و متناسب با موقعیت باشند، از جمله مهارت‌های بسیار مهم زندگی به شمار می‌رود. اگر برای انجام یک مصاحبه‌ی کاری با لباس غواصی به دفتر مدیر بروید، به احتمال زیاد فکر می‌کنند شما دیوانه‌اید و به شما کار نخواهند داد. شاید این مثال بسیار عجیب و غریب به نظرتان آمده باشد، ولی حاضر شدن در دفتر مدیر برای انجام یک مصاحبه‌ی کاری با شلوار جین پاره و تی‌شرت کهنه و چروکیده تفاوت چندانی با این مثال ندارد.

هر آن‌چه به تن دارید، شخصیت و خود حقیقی‌تان را به آدم‌های اطراف نشان می‌دهد. آیا به خودتان احترام می‌گذارید؟ آیا به مراسم یا مهمانی که در آن حضور دارید، احترام می‌گذارید؟ آیا به آدم‌هایی که در حال معاشرت با آن‌ها هستید، احترام می‌گذارید؟ شرکت در یک مراسم عروسی رسمی با لباس جین به هیچ عنوان پسندیده نیست. آدم‌های ممکن است به این دلیل لباس‌های نامناسب بپوشند که والدین‌شان در دوران کودکی به اهمیت ظاهر و انتخاب پوشش مناسب برای موقعیت‌های مختلف تاکید نکرده‌اند.

این مسئله را با رفتار خود به آن‌ها بیاموزید، ولی در عین حال، از همان دوران کودکی باید در مورد نحوه‌ی لباس پوشیدن به طور مستقیم با فرزندتان صحبت کنید تا در هنگام بزرگسالی مرتکب اشتباهات بزرگی در مورد ظاهر و پوشش نشوند. البته، منظورمان این نیست که آن‌ها را هر روز مجبور به پوشیدن لباس‌های مورد نظرتان کنید. بلکه باید آن‌ها را راهنمایی کنید و معضلات اجتماعی را درباره‌ی لباس پوشیدن در موقعیت‌های مختلف برای‌شان توضیح دهید.

۹. نحوه‌ی استفاده از ابزار و انجام تعمیرات اساسی

هنگامی که فرزندتان به سنی می‌رسد که می‌تواند خانه را ترک کند، بهتر است نحوه‌ی استفاده از چکش، میخ، تعویض لامپ، و چگونگی استفاده از انواع مختلف پیچ‌گوشتی‌ها را بلد باشد.

در طول زندگی ممکن است اتفاقات مختلفی بیفتد، و توانایی مقابله با آن‌ها به کمک مهارت‌های انجام برخی تعمیرات اساسی بسیار اهمیت دارد. این مهارت‌ها شامل خیاطی نیز می‌شوند.

برای مثال، اگر دکمه تنها لباس تمیز فرزندتان در اولین روز مدرسه جدا شود، وی باید داخل مدرسه چه‌ کار کند؟‌ آن را با چسب بچسباند یا دکمه را به لباس‌اش بدوزد؟ اگر این کار را به درستی به وی آموزش داده باشید، وی خواهد توانست با استفاده از نخ و سوزن دکمه را سر جای‌اش محکم کند و این گونه بتواند تعمیرات اساسی زندگی‌اش را به تنهایی انجام دهد.

اگر پریز برق خانه‌ی فرزندتان از جا در آمده باشد، آیا به جای آن‌که سیم‌های برق را رها کند تا به شکل خطرناک از دیوار آویزان بمانند، وی می‌داند باید از چه نوع پیچ‌گوشتی استفاده کند و چگونه باید آن را مجددا داخل دیوار محکم کند؟ داشتن مهارت‌های اساسی نیازمند برخی آموزش‌های اساسی است که کودکان باید در طول سنین رشد و نزد والدین‌شان فرا بگیرند. اگر پیچ یکی از اسباب‌بازی‌های فرزندتان از جا در آمده باشد، از این فرصت استفاده کنید و هنگام محکم کردن پیچ، استفاده از پیچ‌گوشتی را به وی یاد بدهید.

وقتی چنین مهارت‌هایی را از سنین کودکی به فرزندتان بیاموزید، به آن‌ها می‌آموزید که در برابر خانه و وسایل زندگی‌شان مسئولیت پذیر باشند. هم‌چنین، با این کار آن‌ها را به مهارت‌هایی مجهز می‌کنید که به وسیله‌ی آن‌ها، می‌توانند برخی تعمیرات اساسی را به تنهایی انجام دهند.

۱۰. مدیریت زمان

کودکان از سنین پایین شروع به یادگیری مدیریت زمان می‌کنند. آیا ما به کودکان‌مان یاد می‌دهیم، هنگام صبح، جهت آماده شدن برای رفتن به مدرسه وقت تلف کنند و در آخرین لحظه با شتاب از خانه خارج شوند، تغذیه‌شان را جا بگذارند و در آخر نیز، دیر به مدرسه برسند؟ آیا ما به کودکان‌مان یاد می‌دهیم، هنگام صبح، وقت‌شان را به خوبی برنامه‌ریزی کنند تا راس ساعت ۷ لباس پوشیده باشند، ۷:۲۰ صبحانه‌شان را خورده باشند، و ۷:۳۰ تمام وسایل‌شان را جمع کرده باشند و نزدیک درب خروجی، برای رفتن به مدرسه آماده باشند؟

مدیریت زمان در دوران کودکی به آن‌ها می‌آموزد در آینده چگونه باید زمان‌شان را مدیریت کنند.

اگر پس از بیدار کردن کودک‌تان در صبح، چندین بار اجازه دهید در تخت‌خواب‌اش بخوابد و مجددا مجبور شوید بیدارش کنید، با این کار مهارت‌های مدیریت زمان را در وی نابود خواهید کرد. اگر کودک‌تان هنگام صبح به دشواری از خواب بر می‌خیزد، شاید لازم باشد شب‌ها زودتر به تخت‌خواب برود. آموزش کودک‌تان برای بیدار شدن راس ساعت خاصی که مجبور نباشند برای حاضر شدن و رسیدن به مدرسه به عجله بیفتند، می‌تواند به آموزش مهارت‌های مدیریت زمان در بلند مدت به آن‌ها کمک کند. ساعت به تخت‌خواب رفتن نیز به همین اندازه اهمیت دارد. این دو مورد به عنوان مهم‌ترین عواملی شناخته می‌شوند که بر توانایی فرزندتان برای حاضر شدن به موقع در محیط کار در دوران بزرگسالی تاثیر می‌گذارند.

با رفتارهای خودتان نیز می‌توانید اهمیت زود رسیدن به سر کار و نکات منفی دیر رسیدن را به کودکان‌تان آموزش دهید. مداومت در چنین رفتاری در مقایسه با نصیحت و توصیه‌ی صرف به کودکان‌ در خصوص مدیریت زمان از اهمیت بالاتری برخوردار است.

۱۱. نحوه‌ی عکس‌العمل به موارد اورژانسی

همه‌ی کودکان باید بدانند در موارد اورژانسی چگونه باید عکس‌العمل مناسبی از خود نشان دهند تا بتوانند در آینده، بزرگسالان مسئولیت پذیری باشند. آیا کودک‌تان می‌داند چگونه با ۱۱۰ یا ۱۱۵ تماس بگیرد؟ این کار معمولا اساس‌ترین مهارتی است که می‌توانیم در موارد برخورد با وضعیت‌های اورژانسی به فرزندمان یاد بدهیم.

سپس باید کمک‌های اولیه و مهارت‌های احیای قلبی ریوی را نیز به آن‌ها بیاموزیم. در برخی از مراکز خاص، دوره‌های آموزشی مخصوص نوجوانان برگزار می‌شوند که به آموزش مهارت‌های کمک‌های اولیه و احیای قلبی ریوی (سی‌پی‌آر) می‌پردازند.

ثبت نام فرزندتان در کلاس‌های آموزشی کمک‌های اولیه و سی‌پی‌آر، حتی اگر فقط شامل کلاس‌های یک روزه باشند، آن‌ها را در عکس‌العمل مناسب به موقعیت‌های اورژانسی، به خوبی مسئولیت پذیر و آماده نگه می‌دارد. هیچ کس نمی‌داند در آینده‌ی چه اتفاقاتی در زندگی‌اش خواهد افتاد. شاید فرزندتان در دوران دانشجویی بخواهد به عنوان پرستار کودک مشغول به کار شود؛ در این صورت، باید بداند اگر یک خوراکی در گلوی کودک گیر کند چگونه باید خطر خفگی را از آن کودک دور کرد. آیا فرزندتان می‌داند چگونه بدون ترس و وحشت باید این کار را انجام دهد؟‌ آیا فرزندتان فقط می‌تواند با اورژانس تماس بگیرد یا از مهارت‌های لازم برای مانور هایملیک (کشش شکمی) آگاه است؟ این مهارت‌ها فوق‌العاده ارزشمند هستند، زیرا می‌توانند روزی در آینده جان یک نفر را نجات دهند.

بنابراین، توصیه می‌شود فرزندتان را به کلاس‌های آموزشی کمک‌های اولیه و سی‌پی‌آر، و هم‌چنین، دوره‌های آموزشی برخی مهارت‌های مراقبت از کودک بفرستید تا در موارد اورژانسی بتواند جان یک کودک یا حتی افراد بزرگسال را نجات دهد.

۱۲. نحوه‌ی تمیز کردن خانه

نه تنها به کودکان‌تان نحوه‌ی تمیز کردن خانه را آموزش دهید، بلکه اهمیت حفظ تمیزی و مرتب بودن خانه را نیز برای‌شان توضیح دهد؛ این‌ها مهارت‌های فوق‌العاده‌ای هستند که می‌توانند به مسئولیت پذیر شدن‌شان در آینده کمک کنند.

اگر آن‌ها در آغاز دوره‌ی جوانی (سنی که بتوانند خانه را ترک کنند) نتوانند سرویس بهداشتی خانه را تمیز کنند، هرگز به بهداشت و پاکیزگی آپارتمان شخصی‌شان اهمیت نخواهند داد – مگر آن‌که یکی از مهمان‌ها در مورد کثیف بودن خانه به آن‌ها تذکر دهد. وقتی مهارت‌های پاکیزگی را به فرزندتان آموزش می‌دهید، به آن‌ها بگویید آلودگی‌ها، جرم‌ها، و گرد و غبار معمولا در کدام نواحی خانه تجمع می‌یابند.

هنگامی که برای اولین از آن‌ها می‌خواهید بخشی از خانه را تمیز کنند، در کنارشان بایستید و نحوه‌ی انجام این کار را توضیح دهید. مثلا از آن‌ها بخواهید زمین آشپزخانه را تی بکشند. نحوه‌ی استفاده از تی، انواع مختلف مواد تمیز کننده، و محل قرار دادن تی و سطل را برای‌تان توضیح دهید. سپس از آن‌ها بخواهید این کار را انجام دهند، ولی کنارشان نمانید. در نهایت، کارشان را بررسی کنید و در صورت لزوم، مطالبی را به آن‌ها گوشزد کنید. شاید گوشه‌های اتاق را به خوبی تمیز نکرده باشند؛ در این شرایط، ابتدا آن‌ها را به خاطر تمیز کردن بخش‌های اصلی اتاق تحسین کنید، و سپس به آن‌ها نشان دهید چگونه با استفاده از تی باید گوشه‌های اتاق را نیز به خوبی تمیز کرد.

محول کردن تمیزکاری‌های خانه به صورت هفتگی به فرزندتان یکی از بهترین راه‌ها برای آموزش مسئولیت پذیری به وی است. آن‌ها نه تنها نحوه‌ی تمیز کردن خانه را یاد می‌گیرند، بلکه متوجه می‌شوند چگونه به عنوان بخشی از یک گروه باید به انجام وظایف‌شان بپردازند. خانواده یک گروه است؛ بنابراین، هر یک از اعضای گروه باید در انجام کارهای جاری و اداره کردن امور خانه، از جمله تمیز کردن بخش‌های مختلف، به خوبی نقش داشته باشد.

۱۳. بنزین زدن

اگر فرزند نوجوان‌تان گواهینامه‌ی رانندگی‌اش را گرفته باشد، باید یاد بگیرد چگونه به تنهایی بتواند بنزین بزند. کارکنان پمپ بنزین در صورت تمایل مشتری برای آن‌ها بنزین می‌زنند، ولی بهتر است به نوجوان‌تان یاد بدهید این کار را خودش انجام دهد. نوجوانان باید یاد بگیرند چگونه باک بنزین خودرو را پر کنند؛ این یکی از اساسی‌ترین مهارت‌هایی است که معمولا والدین فراموش می‌کنند به فرزندان‌شان یاد بدهند.

شاید به نظر برسد بنزین زدن کار سختی نباشد، ولی نحوه‌ی انجام این کار در جایگاه‌های سوخت جزییات مهمی دارد که نوجوانان باید کاملا از آن‌ها آگاه باشند؛ به خصوص که به تازگی برای بنزین زدن باید از کارت سوخت استفاده شود. بنابراین، چند دقیقه‌ای وقت صرف کنید و نحوه‌ی بنزین زدن را به نوجوانی که در آستانه‌ی گرفتن گواهینامه‌ی رانندگی‌اش است، توضیح دهید.

هم‌چنین، مسئولیت پذیری یعنی این‌که پس از استفاده شخصی از خودروی خانوادگی، باید باک بنزین آن را برای استفاده‌ی سایر اعضای خانواده پر کنید؛ خواه دست نوجوان‌تان در جیب خودش باشد، خواه پول بنزین را از والدین‌اش بگیرد. به هر صورت، آگاهی از نحوه‌ی بنزین زدن در جایگاه‌های سوخت از اهمیت بالایی برخوردار است. هم‌چنین، هیچ مادر و پدری دل‌اش نمی‌خواهد فرزندش وسط بزرگراه بنزین تمام کند و آن‌ها را به دردسر بیندازد؛ یکی دیگر از مصداق‌های مسئولیت پذیری این است که هنگام استفاده از خودروی خانوادگی، به آمپر بنزین توجه کند، و مسیر حرکت‌اش را با میزان بنزین موجود در خودرو بسنجد.

بنابراین، با توضیح این مسائل برای فرزندتان، مسئولیت پذیری را در مورد استفاده از خودرو به وی بیاموزید.

۱۴. استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی

استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، چه تاکسی‌های اینترنتی باشد، چه تاکسی‌های گذری، و چه سیستم اتوبوسرانی، نیازمند مهارت‌های خاصی است.

برای مثال، دختر نوجوان‌تان برای اولین بار تصمیم دارد با دوستان‌اش در نقطه‌ی دیگری از شهر به تفریح برود، در صورتی که وی به هر دلیل از دوستان‌اش جدا و تنها شود، آیا می‌تواند از وسایل حمل و نقل عمومی، مانند تاکسی یا مترو استفاده کند؟ آیا حتی می‌تواند به تنهایی خود را به محل قرار با دوستان‌اش برساند؟ آیا می‌داند اگر مسیر را گم کند، باید چه تصمیمی بگیرد؟ پیش از آن‌که فرزندتان در موقعیت بدی قرار بگیرد، باید نحوه‌ی استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی را به وی یاد بدهید. آموزش این مسئله نیز باعث افزایش مسئولیت پذیری فرزندتان خواهد شد.

اگر به شهر دیگری مسافرت کرده‌اید، و در آن‌جا می‌خواهید از مترو استفاده کنید، باید به طور کامل نحوه‌ی استفاده از مترو و رسیدن به مقصد را در شهرهای دیگر برای فرزندتان توضیح دهید. هم‌چنین، نحوه‌ی تاکسی گرفتن را در شهرهای دیگر نیز به کودک‌تان یاد دهید. به این ترتیب، آن‌ها در موارد ضروری و در موقعیت‌های خاص، بدون نگرانی، می‌توانند خودشان را به شما برسانند.

۱۵. دفاع از خود

کودکان باید نحوه‌ی دفاع از خود را نیز بیاموزند؛ این توانایی می‌تواند مسئولیت‌ پذیری را در زندگی به آن یاد بدهد. روزی خواهد رسید که آن‌ها بدون حضور مادر یا پدر باید از خودشان دفاع کنند. آن‌ها باید در کودکی دفاع و مبارزه‌ی بر حق را بیاموزند، تا در دوران بزرگسالی خودشان را برای میدان‌های بزرگ و جدی آماده کنند.

برای مثال، اگر نوجوان‌تان احساس می‌کند از جانب مربی‌اش با رفتار غیر منصفانه‌ای رو به رو شده‌ است، ابتدا باید در این مورد با وی صحبت کند. چنان‌چه شما، به عنوان والدین، در مرحله‌ی بعد تشخیص دهید که باید در این موضوع دخالت کنید، حتما این کار را انجام دهید. ولی پیش از آن، اجازه دهید فرزند نوجوان‌تان به تنهایی با مربی‌اش صحبت کند و این مسئله را با گفتگو حل کند. ابتدا باید فرزندتان را آماده کنید، و در مورد آن‌چه لازم است به مربی‌اش بگوید و برخی نکات و کلمات کلیدی با وی صحبت کنید، ولی در نهایت، باید اجازه دهید فرزندتان به تنهایی مشکل خود را با مربی‌اش حل کند. وی باید یاد بگیرد چگونه به تنهایی از خودش دفاع کند.

والدین باید دفاع بر حق را از دوران کودکی به فرزندان‌شان یاد بدهند، تا آن‌ها را برای مبارزه و گرفتن حق‌شان در مسائل بزرگ و جدی در آینده آماده کنند. ممکن است فرزندتان روزی در بیمارستان بستری شود و لازم باشد به تنهایی اقدامات درمانی را از پرسنل بیمارستان طلب کند. اگر فرزندتان از دوران کودکی چنین مهارت‌هایی را آموزش نبیند، در مسیر طولانی پیش روی‌اش نمی‌تواند از عهده‌ی مسائل شخصی بر بیاید.

۱۶. یاری رسانی و کار گروهی

توانایی انجام کار گروهی و مفید بودن در گروه برای زندگی تمام آدم‌ها بسیار ضروری است. همه‌ی ما باید به خوبی با دیگران تعامل داشته باشیم تا بتوانیم به موفقیت دست پیدا کنیم.

انجام کار گروهی و مفید بودن در گروه را باید در خانه آموخت. آدم‌ها عضوی از گروه خانواده هستند. بنابراین، کودکان باید بیاموزند که عضوی از خانه و خانواده هستند و باید نقش‌شان را در اداره‌ی امور خانه به خوبی ایفا کنند. باید به کودکان‌تان برنامه‌ی وظایف هفتگی بدهید و از آن‌ها بخواهید وظایف‌شان را به نحو احسن انجام دهند.

هم‌چنین، تشویق آن‌ها به شرکت در ورزش‌های گروهی نیز می‌تواند به بهبود توانایی آن‌ها در انجام کارهای گروهی کمک کند. مفید بودن در گروه و آگاهی از نحوه‌ی یاری رساندن به سایر اعضای گروه برای تبدیل کودکان به بزرگسالانی مسئولیت پذیر و عضوی سازنده در جامعه بسیار ضروری است.

۱۷. مودب بودن

خوش رفتاری و مودب بودن دو مسئله‌ی کاملا مرتبط با یکدیگر هستند. کودکی که رفتارهای خوب را در خانه یاد گرفته باشد، می‌تواند در جامعه با مسئولیت پذیری رفتار کند. کودکانی که بدون راهنمایی بزرگ شده‌اند و نمی‌دانند چگونه باید در موقعیت‌های مختلف اجتماعی رفتار کنند، به بزرگسالانی بی مسئولیت تبدیل می‌شوند.

برای مثال، مودب بودن یعنی هنگامی که به یک مهمانی رسمی دعوت می‌شوید، همراه خود یک دسته گل یا یک هدیه‌ی مناسب ببرید. اگر چنین رفتارهایی را به کودک‌تان یاد ندهید، و آن‌ها مثلا دست خالی یا با لباس نامناسب به یک مهمانی رسمی بروند، ممکن است باعث بی‌احترامی به میزبان شوند. ادب‌آموزی و تربیت کودکانی خوش رفتار باعث می‌شود آن‌ها در آینده به آدم‌هایی مسئولیت پذیر در اجتماع تبدیل شوند.

خوش رفتاری و مودب بودن از داخل خانه شروع می‌شود. مودب بودن چیزی فراتر از یاد گرفتن آداب غذا خوردن است. مودب بودن شامل احترام گذاشتن به دیگران و استفاده از کلمات محترمانه در هنگام سخن گفتن، و هم‌چنین تشکر کردن از دیگران است.

احترام گذاشتن به دیگران یکی از نشانه‌های مهم مسئولیت پذیری در بزرگسالان است. بزرگسالانی که نمی‌دانند چگونه به دیگران احترام بگذارند، احتمالا ادب و خوش رفتاری را از کودکی نیاموخته‌اند یا از اهمیت این ضرب‌المثل آگاه نیستند که هر آن‌چه برای خود می‌پسندید، برای دیگران نیز بپسندید.

جمع‌بندی

تربیت و پرورش فرزندان چیزی فراتر از تامین تغذیه و پوشاک، و خرج تحصیل آن‌ها است. تربیت فرزند شامل آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان و آماده کردن آن‌ها برای مسئولیت پذیری در بزرگسالی است. بهترین زمان برای شروع این آموزش از دوران کودکی است؛ ولی به خاطر بسپارید، هیچ وقت برای شروع آموزش مهارت‌های ارزشمند زندگی دیر نیست.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیر رضا مصطفایی

منبع: lifehack

۱۷ مهارت زندگی که برای مسئولیت پذیری کودکان باید به آنان آموزش داد