اگرچه بیماری دیورتیکولوز قبل از قرن بیستم نادر بود، اما امروزه بیماری دیورتیکولیت یکی از شایع‌ترین مشکلات بهداشتی در جهان غرب محسوب می‌شود. این بیماری در واقع گروهی از اختلالات است که می‌تواند روی دستگاه گوارش شما تأثیر بگذارد.

جدی‌ترین نوع بیماری دیورتیکولوز دیورتیکولیت است. این بیماری می‌تواند سبب بروز علائم ناراحت‌کننده و در برخی موارد عوارض جدی شود. در صورتی که این عوارض درمان نشوند، ممکن است باعث ایجاد مشکلات طولانی مدت روی اوضاع سلامتی‌تان شوند.

اگر تمایل دارید اطلاعات بیش‌تری در مورد دیورتیکولیت کسب کنید، با ما همراه باشید. در این نوشتار به دلایل بروز این بیماری، علائم آن، گزینه‌های درمانی و این‌که رژیم غذایی‌تان چگونه می‌تواند بر احتمال بروز آن تاثیر بگذارد، خواهیم پرداخت.

۱. علائم دیورتیکولیت

دیورتیکولیت ممکن است باعث علائم مختلف، خفیف تا شدید شود. این علائم ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شوند یا در طی چند روز به تدریج بروز کنند.

علائم بالقوه‌ی بیماری دیورتیکولوز عبارتند از:

– درد شکم

– نفخ

– اسهال

– یبوست

در صورتی که به دیورتیکولیت مبتلا شوید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

– درد مداوم یا شدید در شکم

– تهوع و استفراغ

– تب و لرز

– وجود خون در مدفوع

– خونریزی از مقعد

درد شکم شایع‌ترین علامت دیورتیکولیت است. این درد به احتمال زیاد در سمت چپِ پایین شکم رخ خواهد داد. اما ممکن است در سمت راست شکم هم احساس شود.

در صورتی که هر یک از علائم فوق، از جمله استفراغ یا خون در مدفوع، را تجربه کردید، ممکن است به دیورتیکولیت یا هر بیماری جدی دیگری مبتلا شده باشید. بنابراین فوراً به پزشک مراجعه کنید.

۲. علل بروز دیورتیکولیت

بیماری دیورتیکولوز زمانی رخ می‌دهد که کیسه‌هایی در امتداد دستگاه گوارش شما، به طور معمول در روده‌ی بزرگ (کولون) ایجاد ‌شوند. این کیسه‌ها به عنوان دیورتیکول شناخته می‌شوند و در دیواره‌های روده به سمت بیرون شکل می‌گیرند.

دیورتیکولیت زمانی اتفاق می‌افتد که دیورتیکول ملتهب شود و در بعضی موارد حتی ممکن است عفونی شود. التهاب و عفونت غالبا زمانی رخ می‌دهد که مدفوع یا مواد غذایی هضم شده تا حدی منافذ دیورتیکول را مسدود می‌کنند.

هیچ علت شناخته‌شده‌ای برای بروز این بیماری وجود ندارد. اما متخصصان معتقدند كه احتمالاً عوامل ژنتیکی و محیطی متعددی در توسعه‌ی آن نقش دارند.

۳. تشخیص دیورتیکولیت

پزشک‌تان برای تشخیص دیورتیکولیت، احتمالاً از شما در مورد علائم، سابقه‌ی سلامتی و سایر داروهایی که مصرف می‌کنید، سؤال می‌کند. به احتمال زیاد یک معاینه‌ی فیزیکی هم انجام خواهد داد تا حساسیت به لمس را در ناحیه‌ی شکم بررسی کند یا در صورت نیاز به اطلاعات بیش‌تر، ممکن است آزمایش دیجیتال رکتال تجویز کند تا احتمال وجود خونریزی، درد، وجود توده یا سایر مشکلات در روده بررسی شود.

چندین بیماری دیگر هم می‌توانند باعث علائمی شبیه به علائم دیورتیکولیت شوند. پزشک‌تان ممکن است برای رد اختلالات دیگر و بررسی علائم دیورتیکولیت، یک یا چند آزمایش را تجویز کنید.

آزمایشات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

– سونوگرافی شکم، اسکن MRI شکم، سی‌تی اسکن شکم یا اشعه X شکم برای گرفتن عکس از دستگاه گوارش (GI)

– کولونوسکوپی برای بررسی قسمت داخلی دستگاه گوارش

– آزمایش مدفوع برای بررسی احتمال وجود عفونت‌ها، مانند کلستریدیوم دیفیسیل

– آزمایش ادرار برای بررسی احتمال وجود عفونت

– آزمایش خون برای بررسی علائم التهاب، کم‌خونی یا مشکلات کلیوی یا کبد

– معاینه‌ی لگن برای رد مشکلات زنان و زایمان

– آزمایش بارداری برای رد حاملگی در زنان

در صورتی که به دیورتیکولیت مبتلا هستید، این معاینات و آزمایشات می‌توانند به پزشک‌تان کمک کنند که بفهمد بیماری شما جدی است یا خفیف.

بيش از ۷۵٪ موارد ابتلای ديورتيكوليت خفیف هستند و حدود ۲۵ درصد از آن‌ها عوارض و مشکلاتی برای فرد مبتلا ایجاد می‌کنند.

این عوارض می‌توانند شامل موارد زیر باشد:

– آبسه، یک کیسه‌ی عفونی که پر از چرک است

– فلگون، یا التهاب بافت‌های زیرپوستی

– فیستول، هر گونه ارتباط غیرطبیعی که می‌تواند بین دو عضو یا بین عضو و پوست ایجاد شود

– سوراخ شدن روده، بروز پارگی یا سوراخ در دیواره‌ی روده که سبب نشت محتویات روده‌ی بزرگ در حفره‌ی شکم می‌شود و در نتیجه التهاب و عفونت ایجاد می‌کند

– انسداد روده، انسداد در روده‌ که می‌تواند جلوی عبور مدفوع را بگیرد

۴. درمان دیورتیکولیت

درمانی که پزشک برای دیورتیکولیت تجویز کرده بستگی دارد به این‌که این اختلال در شما چه‌قدر وخیم است.

دیورتیکولیت خفیف معمولاً در خانه قابل درمان است. پزشک ممکن است از شما بخواهد تغییراتی در رژیم غذایی‌تان اعمال کنید. در بعضی موارد، او ممكن است دارو هم برای‌تان تجویز کند از جمله آنتی‌بیوتیك‌ها.

اگر در اثر ابتلا به دیورتیکولیت عوارضی را تجربه کردید، احتمالاً برای درمان باید به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید. مایعات و آنتی‌بیوتیک‌ها از طریق تزریق داخل وریدی (IV) به شما داده می‌شود. بسته به نوع عارضه، ممکن است لازم باشد تحت عمل جراحی یا یک روش درمانی دیگر قرار بگیرید.

اعمال تغییرات در رژیم غذایی

برای این‌که به دستگاه گوارش شما فرصت استراحت و بهبودی داده شود، پزشک ممکن است توصیه کند که مدتی از خوردن غذاهای جامد پرهیز کنید و یک رژیم غذایی مایع شفاف را به مدت چند روز دنبال کنید.

اگر علائم شما خفیف شد یا کم کم متوجه شدید که روند بهبود آغاز شده، می‌توانید خوردن غذاهای حاوی فیبر کم را امتحان کنید تا زمانی که وضعیت بدن‌تان بهتر شود. با بهبود وضعیت شما، پزشک به احتمال زیاد شما را تشویق خواهد کرد که غذاهای پر فیبر را به میان‌وعده‌ها و وعده‌های غذایی اضافه کنید.

دارو

برای کاهش درد یا ناراحتی ناشی از دیورتیکولیت، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول) را مصرف کنید.

اگر پزشک‌تان مشکوک باشد به این‌که شما به عفونت مبتلا هستید، آنتی‌بیوتیک برای‌تان تجویز می‌کند. آنتی‌بیوتیک‌هایی که پزشک‌تان تجویز خواهد کرد ممکن است یکی از موارد زیر باشد:

– مترونیدازول

– آموکسی‌سیلین

– موکسی فلوکساسین

مهم است که دوره‌ی مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده را تکمیل کنید، حتی اگر علائم شما بعد از مصرف چند دوز اول بهبود یابد.

روش‌های دیگر

اگر به نوع جدی دیورتیکولیت مبتلا شوید که تنها از طریق رژیم غذایی و دارو قابل درمان نیست، پزشک‌تان ممکن است یکی از روش‌های زیر را توصیه کند:

– تخلیه با استفاده از سوزن. در این روش یک سوزن به شکم شما وارد می‌شود تا آبسه حاوی چرک را تخلیه کند

– عمل جراحی. برای تخلیه‌ی آبسه‌ی حاوی چرک، ترمیم فیستول یا از بین بردن بخش‌های آلوده و عفونی روده‌ی بزرگ می‌توان از عمل جراحی استفاده کرد

جراحی برای درمان دیورتیکولیت

در صورتی که به طور مرتب علائم و نشانه‌های دیورتیکولیت را تجربه می‌کنید و این علائم با تغییر در رژیم غذایی و داروها به طور موثر قابل کنترل نیستند، پزشک‌تان ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. همچنین ممکن است از جراحی برای درمان عوارض ناشی از دیورتیکولیت استفاده شود.

دو نوع جراحی اصلی وجود دارد که برای درمان دیورتیکولیت استفاده می‌شود.

برداشتن روده همراه با آناستوموز (بازپیوندی)

در حین برداشتن روده همراه با آناستوموز، جراح بخش‌های عفونی روده‌ی بزرگ را جدا کرده و بخش‌های سالم را به یکدیگر متصل می‌کند.

برداشتن روده همراه با كلوستومي

در صورت برداشتن روده با کولوستومی، جراح بخش‌های عفونی روده‌ی بزرگ را برداشته و انتهای بخش سالم را به دهانه‌ی شکم  (که به عنوان استوما شناخته می‌شود) متصل می‌کند.

هر دو روش می‌توانند به صورت جراحی باز یا جراحی لاپاروسکوپی انجام شوند.

۵. رژیم غذایی و دیورتیکولیت

کارشناسان هنوز هم درباره‌ی نقشی که رژیم غذایی در دیورتیکولیت ایفا می‌کند، اطمینان ندارند. مواد غذایی خاصی وجود ندارد که افراد مبتلا به دیورتیکولیت باید از آن پرهیز کنند. اما ممکن است خودتان متوجه شوید که برخی مواد غذایی وضعیت شما را بهتر یا بدتر می‌کنند.

در حین حمله‌ی حاد دیورتیکولیت، پزشک ممکن است شما را ترغیب کند که مصرف فیبر خود را برای مدتی کاهش دهید. او ممکن است از شما بخواهد که از غذاهای جامد اجتناب کنید و چند روز به یک رژیم غذایی مایع داشته باشید. به این ترتیب دستگاه گوارش شما به خوبی استراحت خواهد کرد.

با بهبود علائم، پزشک ممکن است شما را به خوردن غذاهای پر فیبر ترغیب کند. برخی از مطالعات رژیم‌های غذایی دارای فیبر بالا را با کاهش خطر دیورتیکولیت ارتباط داده‌اند. مطالعات دیگر، فواید احتمالی فیبر در رژیم غذایی یا مکمل را برای بیماری دیورتیکولیت بررسی کرده‌اند، اما هنوز از نقشی که فیبر باید ایفا کند، مطمئن نیستند.

همچنین ممکن است پزشک‌تان شما را ترغیب کند که مصرف گوشت قرمز، لبنیات پرچرب و محصولات تهیه‌شده از غلات تصفیه‌شده را محدود کنید. یک مطالعه‌ی هم‌گروهی بزرگ نشان داد افرادی که از رژیم‌های غذایی غنی از این مواد غذایی پیروی می‌کنند‌، بیش‌تر از افرادی که رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزیجات و غلات کامل دارند، دچار دیورتیکولیت می‌شوند.

رژیم غذایی می‌تواند در مدیریت دیورتیکولیت و سلامت کلی دستگاه گوارش شما نقش مثبتی داشته باشد.

۶. درمان‌های خانگی دیورتیکولیت

یکی از مهم‌ترین درمان‌های خانگی برای دیورتیکولیت، اعمال تغییر در رژیم غذایی است، اما چند گزینه‌ی دیگر وجود دارد که ممکن است برای بهبود علائم این بیماری و سلامت گوارشی مفید باشد.

برخی مطالعات نشان داده‌اند که سویه‌های خاصی از پروبیوتیک‌ها ممکن است به تسکین یا جلوگیری از علائم دیورتیکولیت کمک کنند. برای ارزیابی مزایا و خطرات احتمالی استفاده از پروبیوتیک‌ها به منظور درمان دیورتیکولیت، لازم است تحقیقات بیش‌تری صورت بگیرند.

برخی از گیاهان یا مکمل‌ها نیز می‌توانند فوایدی برای سلامتی دستگاه گوارش شما داشته باشند. با این حال، در حال حاضر تحقیقات اندکی برای حمایت از مصرف داروهای گیاهی برای دیورتیکولیت انجام شده است.

۷. دیورتیکولیت مکل

بیماری دیورتیکولوز معمولاً افراد بالغ را مبتلا می‌کند. اما در موارد نادر، نوزادان هم با دیورتیکول متولد می‌شوند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، بیماری را دیوتیکولوز مکل می‌نامیم. اگر دیوتیکول ملتهب شود، به آن دیورتیکولیت مکل گفته می‌شود.

در بعضی موارد، دیورتیکولوز اثرات قابل‌ملاحظه‌ای ایجاد نمی‌کند. در برخی دیگر، ممکن است علائمی از جمله موارد زیر ایجاد کند:

– درد شکم

– حالت تهوع

– استفراغ

– مدفوع خونین

– خونریزی از راست‌روده

اگر گمان می‌کنید فرزند شما ممکن است دچار دیورتیکولیت شده باشد، با پزشک او مشورت کنید.

۸. استفاده از کولونوسکوپی برای تشخیص دیورتیکولیت

در صورتی که فکر می‌کنید در حال تجربه‌ی علائم دیورتیکولیت هستید، ممکن است پزشک پس از برطرف شدن یکی از حملات حاد این بیماری، شما را به انجام کولونوسکوپی تشویق کند. این روش می‌تواند به تأیید تشخیص دیورتیکولیت یا بیماری دیگری که باعث علائم مشابه شده کمک کند. برخی از بیماری‌ها که دارای علائم مشابه هستند عبارتند از کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون.

در طول كولونوسكوپی، پزشك شما لوله‌ی قابل انعطافی را به روده و روده‌ی بزرگ وارد می‌کند. آن‌ها می‌توانند از این میله برای بررسی قسمت داخلی روده‌ی بزرگ استفاده کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند از این دستگاه برای برداشتن نمونه بافت و انجام آزمایش روی آن استفاده کنند.

برای این‌که در طول انجام این فرایند راحت باشید، از قبل به شما داروی آرامبخش یا مسکن داده می‌شود.

در بعضی موارد، ممکن است پزشک در طول انجام کولونوسکوپی متوجه شود دیورتیکول دارید. اگر دیورتیکول ملتهب یا عفونی نباشد یا علائم خاصی ایجاد نکند، احتمالاً نیازی به درمان نخواهید داشت.

۹. جلوگیری از بروز دیورتیکولیت

تحقیقات بیش‌تری لازم است برای این‌که مشخص شود چه عواملی باعث ایجاد بیماری‌های دیورتیکول، از جمله دیورتیکولیت می‌شود. در حال حاضر، کارشناسان بر این باورند که عوامل متعددی در بروز این بیماری نقش دارند. برخی از عوامل خطر بالقوه ممکن است از طریق اعمال تغییراتی در سبک زندگی‌تان اصلاح شوند.

به عنوان مثال، موارد زیر می‌توانند کمک‌کننده باشند:

– وزن متعادل بدن‌تان را حفظ کنید

– رژیمی را دنبال که فیبر فراوانی داشته باشد

– مصرف چربی اشباع را محدود کنید

– به میزان کافی ویتامین D دریافت کنید

– به طور منظم ورزش کنید

– از دود سیگار دوری کنید

انجام این راهکارها به منظور پیشگیری از بیماری، می‌تواند به ارتقاء سلامت کلی بدن نیز کمک کند.

۱۰. عوامل خطر دیورتیکولیت

یكی از مهم‌ترین عوامل خطر بروز دیورتیكولیت سن است. افراد مسن بیش‌تر از افراد جوان مستعد ابتلا به دیورتیکولیت هستند. این بیماری معمولاً در مردان زیر ۵۰ سال و در زنان ۵۰ تا ۷۰ سال رخ می‌دهد.

اما افرادی که در سنین پایین‌تر دیورتیکول دارند احتمالاً دچار دیورتیکولیت می‌شوند. در صورتی که افراد جوان به این بیماری مبتل شوند، احتمال بستری شدن‌شان بیش‌تر از افراد مسن است.

مطابق با مروری که روی تحقیقات انجام شد و در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، سایر عوامل خطر احتمالی دیورتیکولیت عبارتند از:

سابقه‌ی خانوادگی

دو مطالعه‌ی بزرگ‌ نشان داده‌اند که ژنتیک در بیماری دیورتیکولیت نقش دارد. نویسندگان این تحقیق تخمین می‌زنند که تقریباً ۴۰ تا ۵۰ درصد ریسک بالقوه‌ی بیماری دیورتیکولیت ارثی است.

رژیم غذایی حاوی فیبر کم

برخی تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم‌های غذایی کم فیبر با افزایش خطر ابتلا به دیورتیکولیت ارتباط دارد. با این حال، مطالعات دیگر هیچ ارتباطی بین مصرف فیبر در رژیم غذایی و این بیماری مشاهده نکرده‌اند.

دریافت مقادیر کم از ویتامین D

یک مطالعه نشان می‌دهد خطر ابتلا به دیورتیکولیت در افرادی که سطح ویتامین D بالاتری دارند، ممکن است پایین‌تر باشد. تحقیقات بیش‌تری برای درک ارتباط احتمالی بین ویتامین D و این بیماری مورد نیاز است.

چاقی

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که افراد دارای شاخص توده‌ی بدنی بالاتر و دور کمر بزرگ‌تر در معرض خطر دیورتیکولیت هستند.

این احتمال وجود دارد که چاقی با تغییر تعادل باکتری‌ها در روده‌ی شما خطر توسعه‌ی دیورتیکولیت را افزایش دهد، اما برای درک نقشی که در رخ دادن این اختلال ایفا می‌کند، تحقیقات بیش‌تری لازم است.

عدم تحرک فیزیکی

برخی مطالعات نشان داده‌اند کسانی که فعالیت جسمانی زیادی دارند کم‌تر از کسانی که فعالیت‌ جسمی ندارند، در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. با این حال، تحقیقات دیگر هیچ ارتباطی بین ورزش و این بیماری پیدا نکرده‌اند.

استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) یا سیگار کشیدن

استفاده‌ی منظم از آسپیرین، ایبوپروفن یا سایر NSAIDها ممکن است خطر بروز دیورتیکولیت را در شما افزایش دهد.

افراد سیگاری بیش از افراد غیر سیگاری در معرض بیماری دیورتیکولی از جمله دیورتیکولیت قرار دارند.

۱۱. دیورتیکولیت در مقابل دیورتیکولوز

اگر دیورتیکولی دارید که آلوده یا ملتهب نیست، به دیورتیکولوز مبتلا هستید.

مطابق با گزارش محققان در حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به دیورتیكولوز هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند. اگر به دیورتیکولوز بدون علامت و نشانه مبتلا هستید، احتمالاً نیازی به درمان نخواهید داشت.

اما در موارد دیگر، دیورتیکولوز می‌تواند سبب بروز علائمی مانند درد شکم و نفخ شود. هنگامی که این اتفاق رخ می‌دهد، آن را به عنوان بیماری بدون عارضه‌ و نشانه‌دار دیورتیکول (SUDD) می‌شناسیم.

حدود ۴ درصد از مبتلایان به SUDD سرانجام دچار دیورتیکولیت می‌شوند.

۱۲. دیورتیکولیت مثانه

دیورتیکول می‌تواند در مثانه‌ی شما نیز ایجاد شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که کیسه‌هایی روی پوشش مثانه شکل بگیرد.

گاهی اوقات دیورتیکول مثانه در بدو تولد وجود دارد. در موارد دیگر، بعداها در زندگی فرد توسعه می‌یابد. آن‌ها می‌توانند زمانی به وجود بیایند که خروجی مثانه شما مسدود شود یا مثانه‌تان به دلیل بیماری یا آسیب ایجاد شده به درستی کار نکند.

دیورتیکول مثانه که ملتهب می‌شود، به عنوان دیورتیکولیت مثانه شناخته می‌شود. برای درمان دیورتیکولیت مثانه، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد درد را تجویز کند. او همچنین ممکن است عمل جراحی را برای ترمیم دیورتیکول توصیه کند.

این احتمال هم وجود دارد که دیورتیکولِ روده‌ی بزرگ روی مثانه‌تان هم تأثیر بگذارد. در موارد شدید، ممکن است فیستول بین روده‌ی بزرگ و مثانه ایجاد شود. این به عنوان یک فیستول کولووزیکال شناخته می‌شود.

۱۳. دیورتیکولیت مری

دیورتیکول به طور بالقوه می‌تواند در مری هم شکل بگیرد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که کیسه‌هایی در پوشش مری شما ایجاد شود.

دیورتیکول مری نادر است. اما وقتی به وجود می‌آید، معمولاً خیلی آهسته و در طی چندین سال رشد می‌کند. آن‌ها در حین رشد می‌توانند علائم یا عوارضی از جمله موارد زیر ایجاد کنند:

– مشکل در بلع

– درد هنگام بلع

– بوی بد دهان

–  بالا آوردن غذا و بزاق

– آسپیراسیون ریوی. ورود مایع، بزاق یا غذا به ریه‌ها در حین نفس کشیدن

– پنومونی آسپیراسیون؛ بروز عفونت ریه بعد از ورود غذا یا بزاق به ریه‌ها

اگر دیورتیکول ملتهب شود، به عنوان دیورتیکولیت مری شناخته می‌شود.

برای درمان دیورتیکولیت مری، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد درد تجویز کند. او ممکن است برای ترمیم دیورتیکول عمل جراحی را توصیه کند.

۱۴. دیورتیکولیت و الکل

در گذشته برخی از مطالعات نشان داده‌اند که نوشیدن الکل ممکن است خطر بروز دیورتیکولیت را افزایش دهد. اما مطالعات دیگر چنین ارتباطی را بین این دو پیدا نکرده‌اند.

مطابق با مرور تحقیقات انجام شده که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، هیچ مدرک قدرتمندی وجود ندارد مبنی بر این‌که نوشیدن الکل خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.

پزشک‌تان احتمالا عدم مصرف الکل را توصیه خواهد کرد. اگرچه مصرف الکل ممکن است باعث ایجاد دیورتیکولیت نشود، اما نوشیدن آن به میزان زیاد می‌تواند خطر بسیاری از مشکلات سلامتی دیگر را افزایش دهد.

کلام پایانی

دیورتیکولیت در دنیای غرب نسبتاً شایع است. در بیش‌تر موارد، این بیماری از طریق اعمال یک سری تغییرات در رژیم غذایی به مدت کوتاه و همچنین مصرف دارو قابل درمان است.

اما اگر عوارضی ایجاد شود، می‌تواند بسیار جدی باشد. اگر دچار دیورتیکولیت شدید هستید، احتمالاً پزشک‌تان به شما توصیه می‌کند که برای معالجه در بیمارستان بستری شوید. ممکن است لازم باشد عمل جراحی انجام بدهید تا آسیب روده‌ی بزرگ‌تان ترمیم شود.

اگر به دیورتیکولیت مبتلا هستید یا سؤالاتی در مورد خطر ابتلا به آن دارید، با پزشک‌تان صحبت کنید. او می‌تواند به شما در یادگیری نحوه‌ی درمان این بیماری و حمایت از سلامت دستگاه گوارش کمک کند.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده -سارا فیضی

منبع: هلث لاین

دیورتیکولیت: ۱۴ نکته درباره علل، علائم و درمان بیماری دیورتیکولیت