افکار منفی افکاری هستند که در ذهن بسیاری از آدم‌ها وجود دارند و اساسا باعث ایجاد دیدگاه‌های بدبینانه می‌شوند. تفکر منفی باعث می‌شود (به جای تمرکز بر چیزهای مثبت) بر بدترین جنبه‌ها یا بدترین نتایج ممکن از یک موقعیت خاص تمرکز کنیم. تا هنگامی که چنین الگوهای فکری را دنبال می‌کنیم، تفکر منفی باعث می‌شود همواره با مقدار زیادی استرس، نگرانی، و غم دست و پنجه نرم کنیم. در ادامه این نوشتار با ما همراه باشید تا اصلی ترین علت افکار منفی و روش های توقف آن را بشناسید.

در ادامه به چند نمونه از برخی الگوهای افکار منفی شایع اشاره می‌کنیم:

“‌من برای رسیدن به آرزوهای‌ام تلاش نخواهم کرد، زیرا آدم‌های اندکی را می‌شناسم که به آرزوهای‌شان رسیده‌اند. قرار نیست من هم یکی از این آدم‌ها باشم؛ بنابراین، چرا خودم را به زحمت بیندازم و تلاش کنم.‌”‌

“‌واقعا دل‌ام می‌خواهد نقش جدیدی در محل کار به من سپرده شود، ولی آیا قادر خواهم بود از پس آن بر بیایم؟ اگر تلاش کنم و شکست بخورم، سایر آدم‌ها من را فقط به عنوان یک شکست خورده می‌شناسند. این وضعیت زندگی کاری‌ام را بسیار دشوارتر و ناراحت‌کننده‌تر خواهد کرد.‌”‌

“‌ای کاش می‌توانستم سخنرانی‌ام را مانند فلان شخص انجام دهم. ولی من به خوبی وی نمی‌توانم در برابر جمعیت سخنرانی کنم و این مسئله من را بسیار می‌ترساند. فکر می‌کنم استعداد سخنرانی کردن از ابتدا در وجودم نبوده‌ است. هرگز نمی‌توانم چنین مهارتی را به دست بیاورم و قادر نیستم بر ترس‌ام غلبه کنم.‌”‌

اگر شما نیز درگیر چنین افکاری هستید، این مقاله ممکن است دقیقا همان چیزی باشد که همیشه دنبال‌اش بوده‌اید.

مطلب مرتبط: ۵ روش رهایی از احساسات منفی و استرس

علت افکار منفی

چه عواملی باعث تفکر منفی می‌شوند؟‌

تفکر منفی عمدتا ناشی از ترس است.

هیچ‌کس احساس ترس را دوست ندارد، و افراد بسیاری اندکی از رو در رو شدن با ترس‌شان لذت می‌برند. ولی ترس منبع اصلی تفکر منفی است. ترس ما را فلج می‌کند و از پیگیری چیزهایی که واقعا در زندگی به دنبال‌شان هستیم، جلوگیری می‌کند؛ زیرا این ترس باعث می‌شود دائما سعی کنیم از پیامدهای منفی دوری کنیم.

بزرگ‌ترین ترس برای بسیاری از آدم‌ها ترس از ناشناخته‌ها است. وقتی چیزی را نمی‌دانیم، یا نمی‌توانیم پیامد وضعیتی را پیش‌بینی کنیم، تصمیم می‌گیریم حداکثر احتیاط را به خرج دهیم. این تصمیم معمولا باعث می‌شود دیدگاه‌های بدبینانه‌ای در ذهن‌مان ایجاد شوند.

با این‌که این تفکر منفی ممکن است به ما امکان بدهد از ترس‌های‌مان دوری کنیم، در اغلب اوقات – نظیر وقتی که این ترس باعث می شود هرگز روی صحنه نرویم و شروع به سخنرانی نکنیم – تفکر منفی از رسیدن‌مان به حداکثر توان بالقوه جلوگیری می‌کند. این وضعیت، در طولانی مدت، در مقایسه با زمانی که دیدگاه خوش‌بینانه‌ای اتخاذ می‌کنید و برای پیگیری افکار مثبت دست به ریسک می‌زنیم، غالبا نارضایتی بیش‌تر و افسوس بزرگی به همراه خواهد داشت.

به همین خاطر آگاهی از هر آن‌چه باعث ترس‌مان می‌شود و پیشگیری از تاثیرات منفی آن بر ذهن‌مان از اهمیت بالایی برخوردار است.

بنابراین، آیا افکار منفی شایعی در میان آدم‌ها وجود دارد؟‌ البته، پاسخ به این پرسش بسیار دشوار است، زیرا هر انسانی با دیگر متفاوت است. به این ترتیب که موقعیتی که ممکن است باعث ایجاد تفکر منفی در یک فرد شود، می‌تواند فرد دیگری را تحریک کند تا الگوی فکری مثبتی را اتخاذ کند.

مطلب مرتبط: ۷ روش عالی برای مقابله با افکار منفی

برای مثال، دو فرد متفاوت را در نظر بگیرید. یکی از این افراد تمام زندگی‌اش را صرف ورزش کرده است و هرگز در طول زندگی خود مطالعه نکرده است، در حالی که دیگری تمام زندگی‌اش را با مطالعه سپری کرده است و حتی یک بار هم به ورزش نپرداخته است.

اگر قرار باشد این دو نفر در یک رویداد ورزشی با یکدیگر رقابت کنند، فکر می‌کنید کدام‌یک احتمال دارد الگوی فکری مثبتی را اتخاذ کند؟ به همین شکل، اگر قرار باشد هر دو در یک مسابقه‌ی اطلاعات عمومی با هم رقابت کنند، کدام‌یک احتمال دارد الگوی فکری مثبتی را در ذهن‌اش ایجاد کند؟

نکته‌ی اصلی این‌جا است که آن‌چه باعث ایجاد تفکر منفی در آدم‌ها می‌شود، کاملا ذهنی و درونی است. این مسئله در آدم‌های مختلف بسیار متفاوت است.

با توجه به این مسئله، ترس‌های شایعی میان آدم‌ها وجود دارند؛ بنابراین، برخی از شایع‌ترین افکار منفی میان آدم‌ها از قرار زیر هستند:

“‌من به اندازه‌ی کافی برای رسیدن به آن هدف ماهر نیستم؛ بنابراین، فکر می‌کنم تلاش کردن برای رسیدن به آن هدف فایده‌ای ندارد. به علاوه، اگر تلاش کنم و شکست بخورم، سایر آدم‌ها فکر می‌کنند من آدم‌ ناموفقی هستم.‌”‌

“هرگز نمی‌توانم به خوبی فلان شخص باشم؛ وی به طور طبیعی بسیار با استعداد است. حتی اگر به سختی تلاش کنم، نمی‌توانم به اندازه‌ی آن‌ها خوب باشم. متاسفانه، من توانایی لازم را برای رسیدن به آن‌ها ندارم.‌”‌

“‌ای کاش چهره‌ام به خوبی فلان هنرپیشه یا فلان مدل بود. آن‌ وقت سایر آدم‌ها من را بیش‌تر دوست می‌داشتند و به یک فرد بسیار محبوب تبدیل می‌شدم.‌”‌

مطلب مرتبط: ۷ روش عالی برای مبارزه با افکار منفی و ناراحت کننده

چگونه می‌توان تفکر منفی را متوقف کرد؟

یافتن روش‌هایی برای مقابله با تفکر منفی آن‌چنان آسان نیست؛ و البته، این روش‌ها نیز آن‌قدر ساده نیستند. رسیدن به این روش‌‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، صبر، و تلاش کافی برای رسیدن به تسلط واقعی بر طرز فکرتان است. با وجود این، یافتن روش‌هایی که باعث توانمند شدن‌تان برای غلبه بر تفکر منفی شود، به واقع رضایت‌بخش خواهد بود.

نکته‌ی جالب این مسئله این‌جا است که وقتی برای غلبه بر الگوهای فکری منفی تلاش می‌کنیم، تفکر منفی نیز به خودی خود می‌تواند جلوی به ثمر رسیدن تلاش‌های‌مان را بگیرد. در این شرایط، باید صبور باشیم و همواره نحوه‌ی تفکر مثبت‌مان را حفظ کنیم. زندگی باعث بهبود مهارت‌های‌مان می‌شود؛ فقط باید کمی صبور بود و بیش‌تر تلاش کرد.

نخستین گام برای غلبه بر تفکر منفی درک افکارتان است؛ چه عواملی باعث تحریک تفکر منفی در شما می‌شوند – یک شخص، یک مکان، یک تجربه‌ی خاص؟ تمام این موارد را یادداشت کنید. رسیدن به این بینش به شما امکان می‌دهد الگوهای فکری منفی‌تان را در زندگی شناسایی کنید.

گام بعدی تلاش برای ایجاد طرحی است که به شما در مبارزه علیه تفکر منفی در چنین وضعیت‌هایی کمک می‌کنند. همان لحظه‌ که طرحی را ایجاد کردید که فکر می‌کنید می‌تواند برای‌تان کارساز باشد، باید آن را امتحان کنید.

سپس، طی یک فرایند دائمی و با حرکت به سوی جلو و شناسایی بهترین استراتژی‌هایی که می‌توانند در مبارزه علیه تفکر منفی کمک‌تان کنند، می‌توانید این طرح را روز به روز بهبود ببخشید.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده- امیر رضا مصطفایی

منبع: lifehack

اصلی ترین علت افکار منفی و روش های توقف آن را بشناسیم