تمام اندام‌های شکمی‌تان توسط دیواره‌ی ماهیچه‌ای سر جای‌شان محکم شده‌اند. با وجود این، وقتی این دیواره‌ی نگهدارنده‌ ضعیف شود، ممکن است اندام‌ها از جای‌شان حرکت کنند، به سمت خارج فشار بیاورند، و باعث شوند برآمدگی زیر پوست‌تان شکل بگیرد. وقتی این وضعیت اتفاق بیفتد، شما دچار بیماری فتق می‌شوید؛ ‌بیماری فتق، به جز ایجاد برآمدگی در زیر پوست، دارای علائم دیگری است که حتما باید به آن‌ها توجه کنید. در این مقاله می‌توانید علائم فتق را بر اساس انواع آن بدانید و اگر اطلاعات بیشتری درباره فتق نیاز دارید می‌توانید مقاله فتق چیست: علت ها، روش پیشگیری و درمان فتق را مطالعه کنید.

علائم فتق کشاله ران

فتق کشاله‌ی ران شایع‌ترین نوع فتق است؛ مهم‌ترین علامت این نوع فتق احساس درد در ناحیه‌ی معده و برخی بخش‌های دیگر بدن است. در ادامه به جزییات این مسئله اشاره می‌کنیم.

۱. برآمدگی در ناحیه‌ی استخوان شرمگاهی

فتق کشاله‌ی ران یکی از شایع‌ترین انواع فتق است؛ این نوع فتق معمولا در اثر فشار روده‌ها به سمت پایین شکم ایجاد، و باعث برآمدگی در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران می‌شود. به همین دلیل نیز، وجود برآمدگی در ناحیه‌ی استخوان شرمگاهی به عنوان یکی از شایع‌ترین علائم این نوع فتق به شمار می‌رود‌. برآمدگی در کشاله‌ی ران فرد مبتلا به این نوع فتق، ممکن است هنگام دراز کشیدن برطرف شود. این برآمدگی بعد از انجام فعالیت‌های زیاد و احساس خستگی ممکن است بزرگ‌تر شود. با وجود این، در صورتی که بیماری فتق مزمن نشده باشد، می‌توانید این برآمدگی را به آرامی به داخل برگردانید.

مطلب مرتبط: درد بیضه: ۱۰ علت درد بیضه که نباید نادیده بگیرید

۲. احساس درد در ناحیه‌ی برآمدگی

بعد از ایجاد برآمدگی، معمولا این ناحیه دچار درد و سوزش می‌شود. این درد و سوزش، به ویژه هنگام حرکت و فعالیت، می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی شود. احساس درد ممکن است به همراه سوزش یا خارش (مور مور شدن) به شدت ایجاد ناراحتی کند. این احساس ناراحتی هنگام بلند کردن اجسام، دویدن، و نشستن‌ یا ایستادن طولانی مدت بیش‌تر می‌شود؛ زیرا ماهیچه‌های‌تان بعد از انجام فعالیت‌های بدنی خسته می‌شوند.

علائم فتق ۳: درد در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران

دردی که در ناحیه‌ی برآمدگی احساس می‌شود، به کشاله‌ی ران گسترش می‌یابد و در نهایت، به احساس درد در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران منجر خواهد شد. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، این ناراحتی هنگام تحرک، به ویژه در صورت خم شدن، بلند کردن اجسام، یا حتی عطسه بیش‌تر می‌شود.

۴. احساس فشار در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران

به دلیل ایجاد برآمدگی و شرایط نامناسب در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران، فرد مبتلا به فتق کشاله‌ی ران ممکن است علاوه بر احساس درد و سوزش، احساس فشار را نیز در این ناحیه تجربه کند. این فشار به گونه‌ای است که فرد مبتلا احساس می‌کند کشاله‌ی ران‌اش سنگین‌تر شده است، گویی هنگام راه رفتن باید آن را به دنبال خود بکشد. هم‌زمان با احساس فشار، فرد مبتلا ممکن است احساس کند کشاله‌ی ران‌اش بسیار ضعیف شده است. با وجود این،‌ همه‌ی این فشارها هنگام دراز کشیدن بر طرف می‌شوند.

۵. تیره رنگ شدن ناحیه‌ی برآمدگی

چنان‌چه فتق کشاله‌ی ران به خوبی درمان نشود، وضعیت آن به تدریج وخیم می‌شود؛ یکی از نشانه‌های وخامت این بیماری تغییر رنگ پوست ناحیه‌ی برآمدگی به رنگ تیره یا ارغوانی و قرمز است. وقتی این بیماری به مرحله‌ای برسد که رنگ برآمدگی تغییر کند، فرد مبتلا دیگر نمی‌تواند آن را به سمت داخل برگرداند. در صورت ابتلا به فتق، هرگز اجازه ندهید وضعیت بیماری‌تان به مرحله‌ی تغییر رنگ پوست ناحیه‌ی برآمدگی برسد، و پیش از آن حتما به پزشک مراجعه کنید.

مطلب مرتبط: درمان خانگی درد بیضه :۱۴ روش که التهاب و درد بیضه ها را درمان کنیم

علائم فتق ۶: درد شدید

احساس درد در ناحیه‌ی برآمدگی طبیعی است، ولی وقتی درد در این ناحیه به طور ناگهانی شدت یافت، زمان را از دست ندهید و بی‌درنگ به پزشک مراجعه کنید.

۷. حالت تهوع

در صورت وخامت بیماری فتق کشاله‌ی ران، ممکن است جریان خون در ناحیه‌ی روده‌ها منحرف شود و این مسئله به حالت تهوع و حتی استفراغ منجر خواهد شد. تا این‌جا برخی نشانه‌های فتق مزمن را برای‌تان برشمردیم؛ در صورت تجربه‌ی هر یک از این نشانه‌ها حتما به پزشک مراجعه کنید.

علائم فتق دیافراگم (حجاب حاجز یا هیاتوس)

۱. سوزش سر معده

از آن‌جا که فتق دیافراگم به علت فشار اندام‌های شکمی به سمت قفسه‌ی سینه ایجاد می‌شود، احساس سوزش سر معده یکی از شایع‌ترین علائم این نوع از بیماری فتق به شمار می‌رود. این وضعیت، هم‌چنین، به علت نشت کردن اسید معده به مری نیز ایجاد می‌شود.

۲. درد در قفسه‌ی سینه

هنگامی که اندام‌های شکمی از طریق دیافراگم به قفسه‌ی سینه یا بخش فوقانی شکم فشار می‌آورند، معمولا فرد بیمار در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه احساس درد می‌کند. این درد هنگام دراز کشید ممکن است تشدید شود. این درد می‌تواند به صورت احساس تنگی و فشار در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه، میان شانه‌ها یا زیر پستان‌ها ظاهر شود. این درد یا احساس تنگی و فشار نه فقط با دراز کشیدن، بلکه بعد غذا خوردن یا برداشتن اجسام سنگین نیز بروز می‌کند.

علائم فتق ۳: اختلال در بلع

در صورت ابتلا به فتق در نواحی فوقانی شکم، بلع غذا نیز دشوارتر از حد معمول انجام می‌پذیرد. فتق دیافراگم باعث ایجاد رفلاکس معده می‌شود، و این مسئله نیز می‌تواند به ایجاد التهاب در پایین مری منجر شود. با این‌که ممکن است رفلاکس معده بدون ابتلا به فتق نیز ایجاد شود، ولی در صورت ابتلا به این بیماری دفعات رفلاکس معده بیش‌تر خواهد شد. رفلاکس معده باعث ایجاد التهاب در پایین مری می‌شود و این مسئله باعث تنگ‌تر شدن این مجرا خواهد شد؛ به این ترتیب، عمل بلع نیز با دشواری صورت می‌پذیرد. تنگ شدن پایین مجرای مری زمانی اتفاق می‌افتد که فتق دیافراگم مزمن شده باشد.

۴. احساس سیری

احساس سیری بعد از خوردن غذا یک اتفاق طبیعی است، ولی احساس سیری برای فرد مبتلا به فتق دیافراگم به گونه‌ای دیگر است. این افراد ممکن است بعد از خوردن مقدار بسیار کمی غذا، به شدت احساس سیری کنند. تجربه‌ی احساس سیری یا احساس نفخ از همان ابتدای غذا خوردن به سراغ این افراد می‌آید.

۵. استفراغ خونی

استفراغ خونی هنگامی بروز می‌کند که وضعیت بیمار مبتلا به فتق دیافراگم وخیم شده باشد؛ در این وضعیت، وی باید تحت نظر پزشک قرار بگیرد. استفراغ خونی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی وجود خون در مجاری گوارشی (معده و روده) باشد؛ در این وضعیت هر چه زودتر، باید به بیمار مبتلا به فتق دیافراگم کمک‌های پزشکی برسد.

علائم فتق ۶: کم‌خونی

رفلاکس مزمن معده ناشی از التهاب پایین مری می‌تواند به خونریزی منجر شود. خونریزی و جراحت دیواره‌ی معده، به دلیل اصطکاک با لبه‌های مری، می‌تواند باعث کم خونی شود. این علامت نشان‌دهنده‌ی این است که فتق دیافراگم به مرحله‌ی کاملا مزمن رسیده است، و در این شرایط فرد مبتلا باید مورد مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد.

مطلب مرتبط: ۴ نشانه های هشداردهنده سرطان پروستات که نباید نادیده بگیرید

۷. سرفه و خس خس سینه

اگر مرتبا هنگام خواب دچار سرفه و خس خس سینه می‌شوید، نباید وقت را هدر دهید، و باید فورا به پزشک مراجعه کنید. سرفه و خس خس سینه ممکن است به دلیل امراض دیگری بروز کنند، ولی چنان‌چه این دو علامت، به همراه یا به دنبال برخی علائمی که در بالا اشاره شد، اتفاق بیفتند، ممکن است حاکی از این مسئله باشد که ترشحات معده در حال نشت به ریه‌ها هستند؛ در نتیجه‌ی نشت ترشحات معده به ریه، مکررا دچار سرفه و خس خس سینه می‌شوید. در صورت وخیم‌تر شدن اوضاع، ممکن است دچار تنگی نفس هم بشوید.

علائم فتق ۸: آروغ مکرر

وقتی معده دائما دچار رفلاکس اسید شود، معمولا به دلیل احساس سیری و نفخ در معده، فرد مکررا دچار آروغ خواهد شد. این آروغ‌ها ممکن است طولانی مدت و عمیق باشند، و در برخی انواع فتق ممکن است با احساس فشار در قفسه‌ی سینه همراه شوند. این آروغ‌های شدید معمولا بعد از خوردن غذا شروع می‌شوند.

۹. گلو درد

باز هم رفلاکس اسید باعث نشت محتویات معده به مری می‌شود، و این مسئله می‌تواند گلو را نیز تحت تاثیر قرار دهد؛ در نتیجه گلو دچار درد و التهاب می‌شود. چنان‌چه تولید بزاق برای خنثی‌سازی اسید در آن ناحیه به اندازه‌ی کافی صورت گیرد، اوضاع بیمار کمی بهتر خواهد بود. اسید معده به گلو راه پیدا می‌کند، و باعث ایجاد احساس طعم اسیدی، و کمی تلخ، در دهان می‌شود. در نتیجه، لثه‌ها و بازدم (بوی دهان) بیمار نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند. با وجود این، چنان‌چه این وضعیت شدیدتر شود، آسیب‌های ناشی از آن می‌توانند ثابت و دائمی شوند. احساس درد در ناحیه‌ی گلو دائمی خواهد شد و صدای بیمار نیز تغییر خواهد کرد. بنابراین، چنان‌چه دچار بیماری فتق شدید، پیش از آن‌که به چنین وضعیتی دچار شوید، بهتر است اقدامات پزشکی لازم را انجام دهید.

۱۰. سکسکه

سکسکه به همراه درد نیز یکی دیگر از علائم احتمالی فتق دیافراگم پیشرفته است. این سکسکه‌ها ممکن است عمیق و دردناک باشند و به شدت باعث ناراحتی شوند.

۱۱. خستگی شدید

تصور کنید یک فرد دچار تمام علائمی شود که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم. فردی که دچار سکسکه‌های عمیق و دردناک، درد قفسه‌ی سینه، گلو درد، و حتی استفراغ باشد. مسلما چنین وضعیتی به خستگی مفرط و ضعف شدید منجر می‌شود. چنان‌چه به فتق مبتلا شده‌اید، هرگز اجازه ندهید کارتان به اینجا بکشد، و با مشاهده‌ی اولین علائم حتما به پزشک مراجعه کنید.

در ضمن، از آن‌جا که برخی از علائم مذکور ممکن است با علائم سایر بیماری‌ها مشابهت داشته باشند، هرگز تا پیش از آن‌که تحت معاینات کامل پزشکی قرار نگرفته‌اید، از هر گونه قضاوت درباره‌ی ابتلا به فتق خودداری کنید. رفلاکس اسید و سوزش سر معده همیشه جزء علائم فتق دیافراگمی نیستند. فتق دیافراگمی نیز همیشه با رفلاکس اسید بروز نمی‌کند. این مسئله بسته به شدت و شرایط بیماری، از فردی به فرد دیگر متفاوت است و این بیماری می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد.

علائم فتق ناف

علائم بیماری فتق ناف می‌توانند متفاوت از سایر انواع این بیماری باشند، زیرا این نوع از فتق را می‌توان به راحتی از شرایط ظاهری بدن تشخیص داد.

مطلب مرتبط: درد و ورم بیضه: ۸ درمان خانگی درد و ورم بیضه

۱. برآمدگی بر روی شکم

این نوع از فتق اغلب در نوزادان اتفاق می‌افتد، زیرا لایه‌های شکم آن‌ها آن‌چنان ضعیف است که ممکن است مایعات یا چربی در زیر آن‌ها تشکیل برآمدگی بدهند. این برآمدگی معمولا در ابتدا بدون درد و نامشهود است. مادر و پدر این نوزادان ممکن است تا وقتی که کودکان‌شان هم‌زمان با مشهودتر شدن برآمدگی روی شکم، دچار بی‌قراری، سرفه یا گریه نشده باشند،‌ از ابتلای نوزادان‌شان به فتق باخبر نشوند. چنان‌چه این بیماری به مرحله‌ای نرسیده باشد که نوزاد دچار بی‌قراری شود، برآمدگی روی شکم به ویژه در حالتی که نوزاد دراز کشیده باشد، مشهود نیست.

۲. درد در ناحیه‌ی برآمدگی

برآمدگی ناشی از فتق ناف معمولا بدون درد است. بنابراین، چنان‌چه نوزادتان در این ناحیه احساس درد می‌کند، باید فورا به پزشک مراجعه کنید تا اقدامات لازم را به عمل بیاورد. برآمدگی ناشی از فتق ناف در افراد بزرگسال، می‌تواند به مرور زمان بزرگ‌تر شود و باید از طریق عمل جراحی درمان یابد. برآمدگی ناشی از بیماری فتق ناف در وضعیت مزمن به تدریج تغییر رنگ می‌دهد، حساس‌تر می‌شود، و ورم می‌کند. این وضعیت هم‌چنین ممکن است به علت خفگی فتق (strangulated hernia) نیز ایجاد شود؛ در این حالت، گردش خون در ناحیه‌ی آسیب دیده مسدود می‌شود.

این نوع فتق بسیار خطرناک است، زیرا خون کافی به بافت‌های روده نمی‌رسد، و در نهایت، پوست این ناحیه به دلیل عدم دریافت کافی خونِ مورد نیاز آبی رنگ می‌شود. هم‌چنین، حالت دیگری از فتق نیز وجود دارد که به آن، احتباس فتق (incarcerated hernia) گفته می‌شود؛ در این حالت، برآمدگی فتق که پیش از این با دست یا به حالت دراز کشیدن، به عقب بر می‌گشت، اکنون به دلیل محبوس شدن و به دام افتادن آن ناحیه، این قابلیت را از دست می‌دهد. در این وضعیت، و در صورت احساس درد شدید، باید فورا اقدامات پزشکی مناسب انجام شود. به خاطر داشته باشید، وقتی روده‌ها به این شکل محبوس شده باشند، می‌توانند باعث سمی شدن جریان خون شوند؛ این وضعیت در نهایت به مسمومیت فرد منجر می‌شود.

علائم فتق ۳: یبوست و استفراغ

وضعیت خطرناک خفگی فتق می‌تواند به استفراغ و یبوست منجر شود؛ در این حالت، گاز معده نمی‌تواند از مجاری روده‌ها عبور کند و از مسیر خود منحرف می‌شود.

۴. درد شکمی

دردهای شکمی معمولا در این قبیل بیماران تا حدود خفیف هستند، ولی وقتی به فعالیتی دست می‌زنند که باعث فشار آمدن بر بدن‌شان می‌شود، این دردها معمولا افزایش می‌یابند. این بیماران فقط مجبور به تحمل درد نیستند، گاهی اوقات این دردها با احساس سوزش در شکم نیز همراه هستند. دردهای شکمی در حالت‌های خفگی یا احتباس فتق – طبق آن‌چه پیش‌تر گفته شد – بسیار وخیم‌تر می‌شوند.

۵. افزایش حساسیت ناحیه‌ی برآمدگی روی شکم

به دلیل ایجاد برآمدگی بر روی شکم، ناحیه‌ی برآمدگی و اطراف آن حساس می‌شوند. در این وضعیت، هم‌چنان می‌توانید برآمدگی را به آرامی لمس کنید و به عقب برگردانید.

۶. تب

در حالت خفگی فتق، و به دلیل سمی و عفونی شدن خون، احتمال بروز تب نیز وجود دارد. وقتی فتق به مرحله‌ی تب برسد، باید فورا درمان شود. در این مرحله، بیمار ممکن است دچار درد و هم‌چنین حالت تهوع و استفراغ شود.

برخی دیگر از انواع شایع فتق نیز وجود دارند که دارای علائمی هستند مشابه‌ی علائمی که تاکنون گفته شد؛ از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به فتق اپی گاستریک، فتق شکمی، و فتق رانی (یا فمورال) اشاره کرد. برآمدگی در هر یک از انواع فتق بدون درد است، مگر آن که وضعیت بیمار وخیم و وخیم‌تر شود. برآمدگی هنگام فشار آمدن بر ماهیچه برجسته می‌شود و هنگام آرام شدن ماهیچه ناپدید می‌شود. حالت‌های خفگی و احتباس در هر یک از انواع فتق ممکن است ایجاد شوند، و در این وضعیت، فرد باید فورا به پزشک مراجعه کند. هم‌زمان با وخیم‌ شدن شرایط بیماری فتق، درد، حالت تهوع، و استفراغ در هر یک از انواع این بیماری ایجاد می‌شود. بنابراین، از همان ابتدای مواجهه با برآمدگی فتق، اقدامات مناسب درمانی را شروع کنید.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیررضا مصطفایی

منبع: drhealthbenefits

علائم فتق: ۲۹ نشانه بیماری فتق بر اساس انواع آن