تومور هیپوفیز: ۷ نکته درباره علائم، علت ها و درمان تومور هیپوفیز
تومور هیپوفیز به رشد غیر طبیعی بافت غدهی هیپوفیز گفته میشود. برخی از تومورهای هیپوفیز باعث افزایش ترشح هورمونهایی میشوند که برای تنظیم کارکردهای بدن مهم هستند. برخی از تومورهای هیپوفیز نیز میتوانند باعث شوند غدهی هیپوفیز سطوح کمتری از هورمونها را تولید کند.
بیشتر تومورهای هیپوفیز ناشی از رشد غیر طبیعی بافت (آدنوم) غیر سرطانی (خوشخیم) هستند. آدنوم هیپوفیز در غدهی هیپوفیز یا بافتهای اطراف آن باقی میماند و به سایر بخشهای بدن گسترش نمییابد.
گزینههای درمانی گوناگونی برای تومورهای هیپوفیز وجود دارند، از جمله خارج کردن تومور، کنترل رشد آن، و کنترل سطوح هورمون توسط دارو. پزشک معالج ممکن است به بیمار توصیه کند روش مراقبت را در پیش گیرد، و انتظار آینده را بکشد تا ببیند وضعیتاش در آینده چگونه خواهد شد.
۱. علائم
تمام انواع تومورهای هیپوفیز باعث ایجاد علائم بیماری نمیشوند. تومورهای هیپوفیزی که هورمون تولید میکنند (تاثیرگذار بر کارکردهای بدن)، بسته به نوع هورمون تولیدی میتوانند باعث بروز انواع مختلفی از نشانهها و علائم شوند. نشانهها و علائم تومورهای هیپوفیزی که هورمون تولید نمیکنند به نحوهی رشد و فشار وارده بر سایر ساختارها بستگی دارند.
به تومورهای هیپوفیز بزرگ – حدود یک سانتیمتر یا بیشتر – ماکروآدنوم گفته میشود. به تومورهای کوچکتر میکروآدنوم میگویند. ماکروآدنومها به دلیل اندازهشان، میتوانند به غدهی هیپوفیز و ساختارهای طبیعی مجاور آن فشار وارد کنند.
نشانهها و علائم مربوط به فشار تومور
نشانهها و علائم فشار ناشی از تومور هیپوفیز ممکن است شامل موارد زیر باشند:
الف. سردرد
ب. ضعف بینایی، به خصوص ضعف دید پیرامونی
علائم مربوط به تغییرات سطح هورمون
کارکرد بیش از اندازه
کارکرد تومورهای هیپوفیز میتواند باعث تولید بیش از اندازهی هورمون شود. انواع مختلفی از تومورهای فعال در غدهی هیپوفیز باعث ایجاد نشانهها و علائم خاص، و گاهی اوقات نیز ترکیبی از چندین نوع نشانه و علامت میشوند.
کمبود
تومورهای بزرگ میتوانند باعث کاهش تولید هورمون شوند. نشانهها و علائم این وضعیت عبارت هستند از:
الف. حالت تهوع و استفراغ
ب. ضعف
پ. احساس سرما
ت. مختل یا متوقف شدن دورههای قاعدگی
ث. اختلال در عملکرد جنسی
ج. افزایش میزان ادرار
چ. افزایش یا کاهش وزن ناخواسته
تومورهای ترشح کنندهی هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH)
تومورهای ترشح کنندهی هورمون آدرنوکورتیکوتروپین با تولید این هورمون باعث تحریک غدد فوق کلیوی به تولید هورمون کورتیزول میشود. سندرم کوشینگ در اثر تولید بیش از اندازهی کورتیزول توسط غدد فوق کلیوی ایجاد میشود. نشانهها و علائم احتمالی سندرم کوشینگ عبارت هستند از:
الف. تجمع چربی در میانهی بدن و قسمت بالای کمر
ب. گرد شدن بیش از اندازهی صورت
پ. لاغر شدن بازوها و پاها، به همراه ضعف ماهیچه
ت. افزایش فشار خون
ث. افزایش قند خون
ج. ایجاد جوش و آکنه
چ. ضعیف شدن استخوانها
ح. کبود شدن بدن
خ. ایجاد ترکهای پوستی
د. اضطراب، زودرنجی یا افسردگی
تومورهای ترشح کنندهی هورمون رشد
این تومورها باعث تولید بیش از اندازهی هورمون رشد (آکرومگالی) و نشانههای زیر میشوند:
الف. زمخت شدن اجزای صورت
ب. بزرگ شدن دستها و پاها
پ. تعریق بیش از اندازه
ت. افزایش قند خون
ث. مشکلات قلبی
ج. درد مفاصل
چ. نامرتب شدن دندانها
ح. افزایش موهای بدن
کودکان و نوجوانان ممکن است به سرعت رشد کنند یا بیش از اندازه بلند شوند.
تومورهای ترشح کنندهی پرولاکتین
تولید بیش از اندازهی پرولاکتین از تومور هیپوفیز (پرولاکتینوما) میتواند باعث کاهش سطوح طبیعی هورمونهای جنسی – استروژن در زنان و تستوسترون در مردان – شود. وجود بیش از اندازهی پرولاکتین در خون مردان و زنان میتواند اثرات متفاوتی بر آنها داشته باشد.
پرولاکتینوما در زنان ممکن است باعث بروز نشانههای زیر شود:
الف. بینظمی در دورهی قاعدگی
ب. قطع دورههای قاعدگی
پ. ترشح شیر از پستانها
تومور تولید کنندهی پرولاکتین در مردان ممکن است باعث هیپوگنادیسم مردانه شود؛ نشانهها و علائم این وضعیت میتوانند شامل موارد زیر باشند:
الف. اختلال نعوظ
ب. کاهش تعداد اسپرم
پ. کاهش میل جنسی
ت. رشد پستانها
تومورهای ترشح کنندهی هورمون محرکه تیروئید
هنگامی که یک تومور هیپوفیز بیش از اندازه هورمون محرکه تیروئید تولید میکند، باعث میشود غدهی تیروئید نیز بیش از اندازه هورمون تیروکسین ترشح کند. این وضعیت یکی از علتهای نادر بروز بیماری پرکاری تیروئید است. پرکاری تیروئید میتواند باعث شتاب متابولیسم (سوخت و ساز) بدن، و بروز علائم زیر شود:
الف. کاهش وزن
ب. ضربان قلب سریع یا نامنظم
پ. عصبانیت یا زودرنجی
ت. نیاز مکرر به دفع مدفوع
ث. تعریق بیش از اندازه
چنانچه دچار نشانهها و علائمی شدهاید که ممکن است با تومور هیپوفیز در ارتباط باشند، نزد پزشک بروید. تومورهای هیپوفیز معمولا درمان میشوند و سطوح هورمونها به حالت طبیعی باز میگردد و همچنین، نشانهها و علائم این وضعیت نیز تسکین مییابند. چنانچه از سابقهی خانوادگیتان در خصوص ابتلا به نوع ۱ نئوپلازی چندگانه غدد درونریز آگاه هستید، در مورد انجام آزمایشهای دورهای با پزشک مشورت کنید؛ این آزمایشها ممکن است در تشخیص زودهنگام تومور هیپوفیز موثر باشند.
۲. علتها
علت رشد غیر قابل کنترل سلول در غدهی هیپوفیز – که باعث ایجاد تومور میشود – همچنان نامعلوم است.
هیپوفیز غدهی کوچک و لوبیا شکلی است که در زیر مغز، در محلی پشت بینی و بین گوشها، قرار دارد. این غده، علیرغم اندازهی کوچکاش، تقریبا بر هر بخشی از بدن تاثیرگذار است. هورمونهای تولید شده توسط این غده به تنظیم کارکردهای مهمی از جمله رشد، فشار خون، و تولید مثل کمک میکنند.
درصد اندکی از موارد ابتلا به تومور هیپوفیز مربوط به سابقهی خانوادگی هستید، ولی بیشتر موارد هیچ عامل وراثتی مشهودی ندارند. با این حال، دانشمندان گمان میکنند تغییرات ژنتیکی نقش مهمی در نحوهی شکلگیری تومورهای هیپوفیز بازی میکنند.
۳. عوامل خطر
آدمهایی با سابقهی خانوادگی ابتلا به برخی وضعیتهای وراثتی خاص نظیر نوع ۱ نئوپلازی چندگانه غدد درونریز، در معرض خطر ابتلا به تومورهای هیپوفیز قرار دارند. در بیماری نوع ۱ نئوپلازی چندگانه غدد درونریز، تومورهای متعددی در غدد مختلف دستگاه درونریز ایجاد میشوند. برای تشخیص احتمال وجود این اختلال میتوان از آزمایشهای ژنتیکی استفاده کرد.
۴. عوارض تومورهای هیپوفیز
تومورهای هیپوفیز معمولا به آنچنان رشد یا گسترش نمییابند. با وجود این، میتوانند بر سلامتی بیمار تاثیر بگذارند، از جمله:
الف. ضعف بینایی – تومور هیپوفیز میتواند بر عصبهای اپتیک فشار وارد کند.
ب. کمبود دائمی هورمون – وجود یک تومور هیپوفیز یا خارج کردن یک تومور از هیپوفیز ممکن است روند تامین هورمونها را به طور دائمی دچار تغییر کند؛ به همین خاطر، این بیماران برای جبران این کمبود ممکن است به مصرف داروهای هورمونی نیاز پیدا کنند.
یکی از عوارض نادر ولی به طور بالقوه خطرناک تومور هیپوفیز آپوپلکسی هیپوفیز نام دارد؛ در این وضعیت، تومور به طور ناگهانی دچار خونریزی میشود. آپوپلکسی هیپوفیز باعث یکی از شدیدترین سردردهایی میشود که ممکن است یک فرد آن را تجربه کرده باشد. این وضعیت نیازمند درمان اورژانسی است – معمولا به وسیلهی کورتیکواستروئیدها و احتمالا عمل جراحی.
۵. تشخیص
معمولا تومورهای هیپوفیز به دلیل شباهت علائم آنها با سایر وضعیتها به آسانی تشخیص داده نمیشوند. همچنین،برخی از تومورهای هیپوفیز نیز به وسیلهی آزمایشهای پزشکی با هدف شناسایی سایر وضعیتها تشخیص داده میشوند.
جهت تشخیص یک تومور هیپوفیز، پزشک معالج به طور کامل بیمار را معاینه، و همچنین، مدارک پزشک دقیق و مفصلی از وی جمعآوری میکند. بدین منظور، پزشک معالج احتمالا آزمایشهای زیر را به عمل میآورد:
الف. آزمایشهای خون و ادرار – این آزمایشها میتوانند تولید بیش از اندازه یا کمبود هورمونها را تشخیص دهند.
ب. تصویربرداری از مغز – سیتی اسکن یا امآرآی مغز میتوانند به پزشک معالج در تشخیص موقعیت و اندازهی تومور هیپوفیز کمک کنند.
پ. آزمایش بینایی – با این آزمایش مشخص میشود آیا تومور هیپوفیز بینایی یا دید پیرامونی را دچار اختلال کرده است یا خیر.
به علاوه، پزشک معالج ممکن است جهت انجام آزمایشهای گستردهتر، بیمار را به یک متخصص غدد ارجاع دهد.
۶. درمان
بسیاری از تومورهای هیپوفیز به درمان نیاز ندارند. فرایند درمانی برای آنهایی که به درمان نیاز دارند، به نوع تومور، اندازه، و نحوهی رشد آن در مغز بستگی دارد. سن و وضعیت سلامت عمومی بیمار نیز در این میان اهمیت دارند.
فرایند درمانی نیازمند اقدامات گروهی از متخصصان پزشکی، احتمالا از جمله جراح مغز و اعصاب، متخصص غدد، و متخصص آنکولوژی و رادیوتراپی است. پزشکان برای درمان تومور هیپوفیز و بازگشت تولید هورمونها به سطوح طبیعی معمولا از جراحی، رادیوتراپی، دارو – هر یک به تنهایی یا به صورت ترکیبی – استفاده میکنند.
جراحی
چنانچه تومور هیپوفیز روی عصبهای اپتیک فشار وارد میکند یا باعث تولید بیش از اندازهی برخی هورمونهای خاص میشوند، معمولا لازم است تومور را به وسیلهی جراحی از مغز خارج کنند. موفقیت جراحی به نوع تومور، موقعیت تومور، اندازهی آن، و میزان تجاوز تومور به بافتهای اطراف بستگی دارد. دو روش اصلی جراحی برای درمان تومورهای هیپوفیز وجود دارند:
الف. جراحی آندوسکوپی تومور هیپوفیز از طریق بینی و سینوس اسفنوئید – این روش معمولا به پزشک جراح امکان میدهد، بدون ایجاد برش خارجی در بدن، تومور را از طریق بینی و سینوس خارج کند. طی این عمل جراحی، هیچ یک از دیگر بخشهای مغز آسیب نمیبیند، و هیچ زخم قابل مشاهدهای نیز ایجاد نمیشود. خارج کردن تومورهای بزرگ با این روش ممکن است دشوار باشد، به خصوص اگر این تومور به عصبها یا بافت مغزی مجاور تجاوز کرده باشد.
ب. روش کرانیوتومی یا جمجمهبری – در این روش، با ایجاد یک برش بر کف سر، تومور را از قسمت بالای جمجمه خارج میکنند. دسترسی به تومورهای پیچیده و بزرگ با استفاده از این روش آسانتر است.
رادیوتراپی (پرتو درمانی)
پزشکان در روش رادیوتراپی یا پرتو درمانی، با استفاده از منابع پر انرژی رادیویی، تومورها را نابود میکنند. این روش را میتوان بعد از انجام عمل جراحی یا به تنهایی انجام داد – در شرایطی که جراحی جزء گزینههای درمانی نباشد. چنانچه بعد از انجام عمل جراحی، تومور پا بر جا بماند یا عود کند، و باعث بروز نشانهها و علائمی شود که با دارو برطرف نشوند، پرتو درمانی میتواند مفید و کارساز باشد. روشهای پرتو درمانی عبارت هستند از:
الف. روش پرتوجراحی استریوتاکسی – این روش که معمولا با یک دوز قوی از پرتو انجام میشود، پرتوهای تابشی را بدون نیاز به ایجاد برش خارجی بر تومور متمرکز میکند. در این روش، پزشکان با استفاده از تکنیکهای تصویربرداری خاص از مغز، پرتوهای تابشی را متناسب با اندازه و شکل تومور بر آن وارد میکنند. طی این روش، حداقل پرتو با بافتهای اطراف تومور تماس پیدا میکند؛ به این ترتیب، خطر آسیب دیدن بافتهای سالم کاهش مییابد.
ب. پرتو درمانی خارجی – طی این روش، شدت پرتوها به مرور زمان، به میزان اندکی افزایش مییابد. مجموعهای از اقدامات درمانی، معمولا هفتهای پنج نوبت، در طول یک دورهی چهار الی شش هفتهای، به صورت سرپایی روی بیمار به عمل میآید. با اینکه روش درمانی معمولا موثر است، سالها طول خواهد کشید تا رشد تومور و تولید هورمون به طور کامل تحت کنترل قرار گیرد. همچنین، پرتو درمانی ممکن است به سلولهای طبیعی هیپوفیز و بافت طبیعی مغز، به خصوص نواحی اطراف غدهی هیپوفیز، آسیب برساند.
پ. پرتو درمانی با شدت تعدیل شده (IMRT) – در این روش، پزشک با استفاده از یک رایانه به پرتوها شکل میدهد و تومور را از زوایای متعدد محاصره میکند. در پرتو درمانی با شدت تعدیل شده قدرت پرتوها محدود میشوند؛ به این ترتیب، بافتهای اطراف تومور پرتوی کمتری دریافت خواهند کرد.
ت. پروتون درمانی – یکی دیگر از گزینههای پرتو درمانی، پروتون درمانی است که در آن به جای اشعهی ایکس از یونهای باردار مثبت (پروتون) استفاده میشود. پرتوهای پروتون بر خلاف اشعهی ایکس، بعد از رها کردن انرژی در هدف مورد نظر، متوقف میشوند. در این روش، پرتوها به خوبی تحت کنترل هستند، و با خطر کمتری برای بافتهای سالم در بافت تومور اثر میکنند. این نوع از پرتو درمانی نیازمند تجهیزات خاصی از که به طور گسترده در دسترس همگان وجود ندارد.
فواید و عوارض انواع مختلف پرتو درمانی معمولا اثرگذاری فوری ندارند و ممکن است ماهها یا سالها طول بکشد تا تاثیرشان به طور کامل مشاهده شود. متخصص آنکولوژی و پرتو درمانی بعد از ارزیابی وضعیت بیمار، دربارهی مزایا و معایب استفاده از هر یک از این گزینهها با وی صحبت خواهد کرد.
دارو
روشهای درمان دارویی ممکن است به جلوگیری از ترشح بیش از اندازهی هورمون و گاهی اوقات، به کوچک شدن برخی انواع خاص تومورهای هیپوفیز کمک کنند:
الف. تومورهای ترشح کننده پرولاکتین (پرولاکتینوما) – داروهای کابرگولین و بروموکریپتین (پارلودل) باعث کاهش ترشح پرولاکتین و معمولا کاهش اندازهی تومور میشوند. عوارض جانبی احتمالی مصرف این داروها شامل خوابآلودگی، سرگیجه، حالت تهوع، گرفتگی بینی، استفراغ، اسهال یا یبوست، سردرگمی، و افسردگی هستند. برخی از آدمها هنگام مصرف این داروها دچار بیاختیاری در برخی رفتارها نظیر اعتیاد به شرطبندی میشوند.
ب. تومورهای ترشح کنندهی هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (سندرم کوشینگ) – میفپریستون (کورلیم و میفپرکس) برای آدمهای مبتلا به سندرم کوشینگ که دچار دیابت نوع ۲ یا عدم تحمل گلوکز هستند، داروی تایید شدهای است. عوارض جانبی احتمالی این دارو شامل خستگی مفرط، حالت تهوع، استفراغ، سر درد، درد ماهیچه، افزایش فشار خون، کاهش پتاسیم، و ورم.
جدیدترین داروی سندرم کوشینگ پاسیریوتاید (سیگنیفور) است؛ این دارو با کاهش تولید هورمون آدرنوکورتیکوتروپین از تومور هیپوفیز اثر میکند. این دارو را باید روزی دو مرتبه تزریق کرد. چنانچه جراحی هیپوفیز ناموفق باشد، یا امکان انجام این جراحی وجود نداشته باشد، از این دارو استفاده میشود. عوارض جانبی این دارو تا حدودی شایع هستند؛ این عوارض شامل اسهال، حالت تهوع، افزایش قند خون، سر درد، درد شکمی و خستگی مفرط میشوند.
پ. تومورهای ترشح کنندهی هورمون رشد – دو نوع از داروها برای این نوع از تومورهای هیپوفیز وجود دارد؛ استفاده از این داروها، به خصوص، هنگامی توصیه میشود که جراحی در عادیسازی تولید هورمون رشد ناموفق بوده باشد. یک نوع از این داروها که با نام سوماتواستاتین آنالوگ شناخته میشود – که شامل داروهایی نظیر اکترئتید (ساندوستاتین) و لانرئوتید (سوماتولین دیپات) هستند – باعث کاهش تولید هورمون رشد، و احتمالا کاهش اندازهی تومور میشود. این دارو را معمولا هر چهار هفته یک بار تزریق میکنند.
این داروها میتوانند باعث بروز برخی عوارض جانبی از جمله حالت تهوع، استفراغ، اسهال، معده درد، سرگیجه، سر درد، و احساس درد در ناحیهی تزریق میشوند. بسیاری از این عوارض جانبی به مرور زمان بهبود یا حتی برطرف میشوند. همچنین، این دارو ممکن است باعث بروز سنگ صفرا و حتی وخیمتر شدن دیابت شوند.
دومین نوع این داروها پگویزومات (سوماورت) نام دارد؛ این دارو اثر تولید بیش از اندازهی هورمون رشد را در بدن خنثی میکند. پگویزومات، که به صورت تزریق روزانه مصرف میشود، ممکن است در برخی از آدمها باعث بروز آسیبهای کبدی شود.
جبران کاهش هورمونهای هیپوفیز
چنانچه تومور هیپوفیز یا جراحی این تومور به کاهش تولید هورمون منجر شود، بیمار جهت حفظ سطوح طبیعی هورمون در بدن باید آن را جایگزین کند. برخی از آدمهای که تحت پرتو درمانی قرار گرفتهاند نیز به جبران کاهش هورمون در بدنشان نیاز پیدا میکنند.
انتظار همراه با احتیاط
بیمار، در طول دورهی انتظار همراه با احتیاط، باید به طور منظم تحت آزمایشهای پزشکی قرار بگیرد تا مشخص شود آیا تومور رشد کرده است یا خیر. چنانچه تومور هیچ گونه نشانه یا علامتی به همراه نداشته باشد، معمولا پزشکان چنین گزینهای را نیز توصیه میکنند.
بسیاری از آدمهای مبتلا به تومور هیپوفیز – در صورتی که تومور مشکلات دیگری به وجود نیاورد – بدون نیاز درمان میتوانند کارکردهای عادیشان را حفظ کنند. اگر بیمار جوان باشد، انتظار همراه با احتیاط میتواند گزینهی مناسبی باشد – البته، در این شرایط بیمار باید احتمال هر گونه تغییر یا رشد تومور را در طول این مدت، و متعاقبا نیاز به انجام اقدامات درمانی را بپذیرد. بیمار و پزشک معالج میتوانند خطر انتظار برای پیشرفت علائم را در مقابل اقدامات درمانی زودهنگام قرار دهند و با یکدیگر مقایسه کنند.
مقابله با بیماری و دریافت کمک
در طول فرایند تشخیص و درمان تومور هیپوفیز طبیعتا برای بیمار و خانوادهی وی پرسشهایی مطرح میشود. این فرایند میتواند خستهکننده – و تا حدودی ترسناک باشد. به همین خاطر نیز بیمار باید تا آنجا که میتواند باید از وضعیت خود اطلاعات بیشتری کسب کند. هر قدر بیمار و خانوادهاش از جنبههای مختلف درمان این وضعیت آگاه شوند، بهتر است.
همچنین، شاید برای بیمار بهتر باشد احساساتاش را با سایر آدمهایی که در وضعیت مشابه قرار دارند، به اشتراک بگذارد. بررسی کنید آیا در منطقهتان گروههای پشتیبانی از بیماران مبتلا به تومور هیپوفیز و خانوادههای آنها وجود دارد یا خیر. بیمارستانها نیز معمولا دارای چنین گروههایی هستند. گروه پزشکی نیز قادر هستند بیمار را از لحاظ هیجانی پشتیبانی کنند.
۷. آماده شدن برای ملاقات با پزشک
ابتدا، احتمالا بیمار نزد یک پزشک عمومی خواهد رفت. چنانچه پزشک عمومی به شواهدی مبنی بر احتمال وجود تومور هیپوفیز برخورد کند، ممکن است وی را به شماری از متخصصان، از جمله جراح مغز و اعصاب، یا پزشک متخصص اختلالات غدد درونریز (متخصص غدد) ارجاع دهد.
در انتهای این مقاله، به برخی اطلاعات اشاره میکنیم که ممکن است برای آمادهسازی جهت ملاقات با پزشک برایتان مفید باشند.
هنگام تعیین وقت ملاقات، باید در مورد هر کاری که لازم است پیش از ملاقات با پزشک انجام دهید – مثلا حضور ناشتا برای انجام یک آزمایش خاص – از منشی سوال بپرسید. فهرستی را حاوی اطلاعات زیر تهیه کنید:
الف. علائم بیماری – شامل هر نشانهای که ممکن است با علت مراجعهتان نزد پزشک بیارتباط به نظر برسد.
ب. اطلاعات شخصی کلیدی – از قبیل استرسهای عمده یا تغییرات اخیر در زندگی، و همچنین سابقهی پزشکی خانوادگی
پ. داروهای مصرفی – ویتامینها یا مکملهای مصرفی، و میزان مصرف
ت. پرسشهایی که لازم است از پزشک بپرسید
در صورت امکان، یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان را همراه خود ببرید، تا در حفظ و یادآوری اطلاعاتی که از پزشک دریافت کردهاید، کمکتان کند.
پرسشهایی که باید در خصوص یک تومور هیپوفیز از پزشک پرسیده شوند:
الف. علت احتمالی بروز این علائم یا وضعیت چیست؟
ب. آیا علتهای احتمالی دیگری نیز وجود دارند؟
پ. باید نزد چه متخصصهایی بروم؟
ت. باید چه آزمایشهایی انجام بدهم؟
ث. بهترین اقدام درمانی برای این وضعیت چیست؟
ج. چه موارد جایگزینی برای درمانهای اولیه پیشنهاد میکنید؟
چ. به بیماریهای دیگری نیز مبتلا هستم. چگونه میتوانم آنها را با یکدیگر مدیریت کنم؟
ح. آیا باید محدودیتهایی را در زندگی اعمال کنم؟
خ. آیا هر گونه کتابچه یا نوشتهی راهنما برای این وضعیت وجود دارد؟ برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر، چه وبسایتهایی را پیشنهاد میکنید؟
در صورت ایجاد هر گونه پرسش دیگر، بیتردید آن را نیز از پزشک معالج بپرسید.
پزشک معالج نیز ممکن است پرسشهایی را از شما بپرسد:
الف. از چه زمانی علائمتان شروع شدهاند؟
ب. آیا این علائم دائمی را مقطعی بودهاند؟
پ. شدت علائمتان چهقدر است؟
ت. آیا عامل یا عواملی وجود دارند که باعث بهبود این علائم شوند؟
ث. آیا عامل یا عواملی وجود دارند که باعث وخامت این علائم شوند؟
ج. آیا در گذشته، به هر دلیل، از مغزتان تصویربرداری کردهاید؟
ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیر رضا مصطفایی
منبع:mayoclinic
تومور هیپوفیز: ۷ نکته درباره علائم، علت ها و درمان تومور هیپوفیز
برچسب ها تومورتومور هیپوفیزسرطانهیپوفیز
- مطلب قبلی ۸ روش عالی برای افزایش آی کیو یا ضریب هوشی (IQ)
- مطلب بعدی ۱۰ دستور تهیه بهترین شامپو طبیعی خانگی