بیماری ویلسون از جمله وضعیت‌های نادر ژنتیکی است که در اثر آن، مقدار زیادی مس در بدن انباشته می‌شود. مصرف داروهای دفع کننده مس، رعایت رژیم غذایی با مصرف حداقل مس، و مصرف مکمل‌های روی (زینک) می‌تواند به کنترل این وضعیت کمک کند. در ادامه این نوشتار با روش های درمان بیماری ویلسون آشنا می شویم.

مکمل های درمان بیماری ویلسون

مصرف ویتامین E، خار مریم، و زردچوبه می‌تواند به عنوان درمان مکمل برای کنترل این بیماری موثر باشد؛ در حالی که انجام فیزیوتراپی نیز می‌تواند به حل مشکلات حرکتی در بیمار کمک کند.

بیماری ویلسون نوعی وضعیت ژنتیکی بسیار نادر است که از هر ۳۰،۰۰۰ الی ۴۰،۰۰۰ نفر در سراسر دنیا، یک نفر را به خود مبتلا می‌کند. کبد مبتلایان به بیماری ویلسون، به دلیل اختلال در کارکرد نوعی پروتئین متصل شونده به مس، آن گونه که انتظار می‌رود، نمی‌تواند مس اضافی را به صفرا منتقل کند. این مسئله باعث می‌شود مس در کبد انباشته شود؛ و در نتیجه، این وضعیت به آسیب کبد منجر می‌شود. هم‌چنین، ممکن است مس در سایر اندام‌ها نظیر کلیه‌ها، مغز، و چشم‌ها نیز انباشته شود. در اثر این اتفاق، فارغ از بروز علائم کبدی، بروز تغییراتی در دستگاه عصبی مرکزی نیز می‌تواند باعث بروز مشکلات عصبی و روانی شود.

علایم ابتلا به بیماری ویلسون

افراد مبتلا به بیماری ویلسون دچار طیفی از علائم نظیر لرزش، دشواری در بلع یا تکلم، تغییرات شخصیتی، نفخ و درد شکم، تورم پا، کف، و مچ پا، و هم‌چنین صورت و دست، خارش، زردی (یرقان)، و گرفتگی ماهیچه‌ها می‌شوند. ایجاد حلقه‌ی سبز طلایی یا طلایی رنگ اطراف عنبیه یکی از نشانه‌های اصلی بروز این وضعیت به شمار می‌رود.

درمان بیماری ویلسون ممکن است تا آخر عمر بیمار ادامه داشته باشد؛ اقدامات درمانی در این خصوص، بر توقف پیشرفت این وضعیت و پیشگیری از وارد آمدن آسیب به اندام‌ها متمرکز خواهد بود. در صورت عدم مراقبت و درمان مناسب، بیماری ویلسون می‌تواند به مرور زمان آسیب قابل توجهی به اندام‌ها وارد کند، و حتی می‌تواند تا سن ۳۰ سالگی باعث مرگ بیمار شود. هم‌چنین برخی از افراد مبتلا به بیماری ویلسون نیز که دچار آسیب قابل توجهی به کبد‌شان شده باشند، ممکن است به عمل پیوند کبد نیز نیاز پیدا کنند. از این رو، سایت بازده قصد دارد در این مقاله، به برخی گزینه‌های درمانی رایج و جایگزین اشاره کند که می‌توانید جهت کنترل این وضعیت آن‌ها را مد نظر قرار دهید:

بهترین روش های درمان بیماری ویلسون

۱. مصرف داروهایی که به دفع مس کمک می‌کنند

هدف از نخستین اقدام جهت درمان علائم بیماری ویلسون کنترل میزان مس انباشته شده در بدن خواهد بود. معمولا جهت مقابله با این وضعیت، پزشک معالج مصرف برخی عوامل شلاته کننده را تجویز می‌کند. این داروها مس را از اندام‌ها به سمت جریان خون منتقل می‌کنند. به این ترتیب، کلیه‌ها می‌توانند مس را از جریان خون خارج کنند و از طریق ادرار به خارج از بدن دفع کنند. استفاده‌ی هر چه زودتر از داروهای دفع کننده‌ی مس، برای‌تان مفیدتر خواهد بود.

نخست ممکن است لازم باشد با مصرف دارو به اصلاح میزان بیش از اندازه‌ي مس در بدن‌تان بپردازید، و سپس این تعادل منفی را در بدن حفظ کنید. این فرایند غالبا تا آخر عمر ادامه خواهد داشت. هنگامی که سطح مس در بدن به نقطه‌ی امن برسد، پزشک معالج ممکن است برنامه‌ی درمانی‌تان را تنظیم و ثابت کند، و در ادامه به نظارت بر روند درمان‌تان بپردازد. توقف مصرف دارو می‌تواند به انباشته شدن مس در بدن و وارد آمدن آسیب به اندام‌ها منجر شود.

۲. رعایت رژیم غذایی با حداقل مصرف مس

حفظ یک رژیم غذایی با حداقل مصرف مس یکی از مهم‌ترین اقدامات برای کنترل بیماری ویلسون است. پزشک معالج با نظارت و اصلاح رژیم غذایی‌تان، کمک می‌کند تا میزان مصرف مس را به حداقل برسانید، و در عین حال، تمام مواد مغذی ضروری را نیز دریافت کنید. در این بخش به برخی نکات مفید برای این مسئله اشاره می‌کنیم:

الف. نخست ممکن است لازم باشد از مصرف مواد غذایی مملو از مس نظیر قارچ، شکلات، آجیل، میوه‌های خشک از قبیل برگه‌ی زردآلو، خرما، کشمش، محصولات حاوی سویا، صدف، و اندام‌های داخلی گاو و گوسفند نظیر دل و جگر خودداری کنید. سپس، با پیشرفت دوره‌ی درمان و کنترل این وضعیت، شاید بتوانید مواد غذایی مذکور را به صورت متعادل و تحت نظارت پزشک معالج به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید.
ب. اگر آب مصرفی‌تان از لوله‌های مسی می‌گذرد یا این‌که از آب چاه استفاده می‌کنید، به احتمال زیاد سطح مس در آب مصرفی‌تان بسیار بالا است. بنابراین، پیش از مصرف آب، آن را آزمایش کنید و از مناسب بودن میزان مس موجود در آن اطمینان حاصل کنید.

پ. برای تهیه یا نگهداری نوشیدنی‌ها یا مواد غذایی‌تان از ظرف‌ها یا بشقاب‌های مسی استفاده نکنید.
ت. از مکمل‌های غذایی یا ویتامینی حاوی مس نیز استفاده نکنید.

درمان بیماری ویلسون ۳:  مصرف مکمل‌های روی (زینک)

بعد از یک دوره‌ي درمان با عوامل شلاته کننده و بهبود علائم بیماری‌تان، معمولا پزشک معالج مصرف مکمل‌ روی (زینک) را تجویز خواهد کرد. هم‌چنین، مصرف این مکمل‌ها به آن دسته از افراد مبتلا به بیماری ویلسون که هیچ علامت قابل مشاهده‌ای ندارند نیز توصیه می‌شود. نمک روی (زینک) از جذب مس در مجاری گوارشی ممانعت می‌کند، و هم‌چنین به کاهش انباشت مس در بدن نیز کمک می‌کند. ولی نکته‌ی بسیار مهم در این میان، که حتما باید به خاطر بسپارید، این است که از مصرف خودسرانه‌ی مکمل‌های روی (زینک) پرهیز کنید. برای درمان علائم بیماری ویلسون، لازم است از مکمل‌های روی (زینک) تجویز شده توسط پزشک معالج‌تان استفاده کنید، زیرا مکمل‌های غذایی معمول یا روی (زینک) غذایی ممکن است به اندازه‌ی کافی موثر نباشند.

۴. خودداری از مصرف الکل

مصرف الکل به کبد آسیب می‌رساند. الکل می‌تواند پیشرفت بیماری ویلسون را سرعت ببخشد و اثرات آن را وخیم‌تر کند. اگر به ناراحتی کبدی دچار هستید، توصیه می‌کنیم به طور کلی از مصرف انواع مشروبات الکلی خودداری کنید. چنان‌چه به سیروز کبدی مبتلا هستید، به هیچ وجه نباید الکل مصرف کنید.

درمان بیماری ویلسون ۵: مصرف ویتامین E

به گفته‌ی متخصصان، مکمل‌های ویتامین E می‌توانند به عنوان یک درمان کمکی برای مبتلایان به بیماری ویلسون موثر باشند. طبق یافته‌های علمی، استرس اکسیداتیو نقش مهمی در بروز این وضعیت بازی می‌کند؛ از این رو، ویتامین E به عنوان یک آنتی‌اکسیدان قدرتمند قادر است با این وضعیت مقابله کند. هم‌چنین، برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند، افراد مبتلا به بیماری ویلسون دچار کمبود ویتامین E هستند. پزشک معالج‌تان درباره‌ی میزان مناسب مصرف ویتامین E کمک‌تان خواهد کرد.

۶. مصرف خار مریم

مصرف خار مریم به عنوان یکی از درمان‌های طبیعی برای کمک به کاهش خطر ابتلا به نارسایی کبد به شمار می‌رود، از این رو، در صورت ابتلا به بیماری ویلسون مصرف این گیاه دارویی توصیه می‌شود. خار مریم به خاطر دارا بودن فلاونوئیدی به نام سیلیمارین می‌تواند به کارکرد و حفظ سلامت کبد کمک کند. طبق یافته‌های علمی، این آنتی‌اکسیدان قدرتمند می‌تواند به بازسازی سلول‌های آسیب دیده‌ی کبد، و توقف پیشرفت بیماری سیروز در افرادی که به التهاب کبد مبتلا هستند، کمک کند. این آنتی‌اکسیدان حتی می‌تواند کارکرد کبد و مقاومت بیماران را در برابر بیماری سیروز بهبود ببخشد.

ولی به خاطر بسپارید، برخی محصولات حاوی خار مریم موجود در بازار دارای مقدار زیادی مس هستند. اگر می‌خواهید برای درمان بیماری ویلسون از خار مریم استفاده کنید، حتما به این موضوع توجه داشته باشید. پزشک معالج‌تان باید نوعی از محصول حاوی خار مریم یا سیلیمارین را به شما معرفی کند که برای وضعیت‌تان مناسب و مفید باشد.

درمان بیماری ویلسون ۷: استفاده از زردچوبه

این چاشنی طلایی نیز می‌تواند به افراد مبتلا به بیماری ویلسون کمک کند. زردچوبه حاوی ترکیبی به نام کورکومین است؛ کورکومین عامل اصلی اثرات مفید این چاشنی به شمار می‌رود. کورکومین نه تنها دارای خواص آنتی‌اکسیدانی قدرتمندی است، بلکه به عنوان عامل شلاته کننده برای مس نیز به شمار می‌رود. برای بهره‌مندی حداکثری از خواص این چاشنی می‌توانید زردچوبه را در آشپزی استفاده کنید، یا دمنوش زردچوبه بنوشید. برای آگاهی از میزان مصرف مناسب مکمل‌های کورکومین باید با پزشک معالج‌تان مشورت کنید.

۸. مراجعه به مرکز فیزیوتراپی

افراد مبتلا به بیماری ویلسون غالبا با مشکلات مربوط به حفظ تعادل و راه رفتن رو به رو هستند؛ به علاوه، این افراد معمولا نمی‌توانند با قدرت روی پاهای‌شان بایستند. برخی پژوهش‌های اولیه نشان داده‌اند، فیزیوتراپی می‌تواند به این افراد در حل مشکل‌شان کمک کند. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند مشکلات‌تان را ارزیابی کند و تمریناتی را برای‌تان تجویز کند که به حفظ تعادل‌تان در حالت سکون و تحرک، و بهبود ظرفیت عملکردی‌تان کمک کنند. این تمرینات با هدف کمک به کارکردهای روزانه طراحی می‌شوند و شامل فعالیت‌هایی نظیر ایستادن و حفظ تعادل روی سطوح ثابت و هم‌چنین متحرک، بالا رفتن و پایین آمدن از پله‌ها، سطوح شیب‌دار و تردمیل، بلند کردن اجسام از روی زمین، و غیره می‌شوند.

۹. استفاده از یک برنامه جامع درمانی آیورودا

علم باستانی آیورودا بیماری ویلسون را به عنوان یک بیماری کبدی و تحت سلطه‌ی ویتا طبقه‌بندی می‌کند – در طب آیورودا ۳ طبیعت (یا دوشا) وجود دارند؛ واتا (باد و فضا)، پيتا (آب و آتش)، كافا (آب و خاك). از این رو، اقدامات درمانی باید بر تنظیم پیتا، دفع سموم از بدن، تقویت دستگاه گوارش، و سم‌زدایی و محافظت از کبد متمرکز باشند. طبق یافته‌های یک مطالعه‌ی موردی، یک برنامه‌ی جامع درمانی که شامل رعایت یک رژیم غذایی منظم و مصرف ترکیبات دارویی گیاهی نظیر paṭolamuladi kasaya، dhatriloha، dasamulariṣṭa، amrita satva و هم‌چنین استفاده از روش‌های درمانی برای پاکسازی بدن یا nitya virechana بود، به طرز موفقیت‌آمیزی به مبارزه علیه بیماری ویلسون و توقف پیشرفت آن کمک کرد.

برای بهره‌گیری از این روش‌ها حتما با متخصص مجرب طب آیورودا مشورت کنید؛ این شخص می‌تواند برنامه‌ی درمانی مناسبی برای‌تان تجویز کند. هم‌چنین، بهتر است پزشک معالج‌تان را در جریان روش‌های جایگزینی قرار دهید که قصد امتحان‌شان را دارید. انجام این کار برای پیشگیری از بروز هرگونه تداخل دارویی ضروری است.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده- امیر مصطفایی

منبع:curejoy

درمان بیماری ویلسون: ۹ درمان موثر بیماری ویلسون یا رسوب مس در بدن