اضطراب معمولا هنگامی ایجاد می‌شود که یک فرد از وقوع یک اتفاق ناخوشایند در آینده ترس داشته باشد. اضطراب یک اصطلاح غیر پزشکی است و به احساس ترس یا دلواپسی اشاره می‌کند که معمولا با یک مشکل یا نگرانی در ارتباط است. طبق شواهد علمی، اضطراب با استرس در ارتباط است. اضطراب معمولا به اندازه‌ی احساس ترس و نگرانی می‌تواند علائم فیزیکی از قبیل گرفتگی ماهیچه‌ها را به همراه داشته باشد. اگر سطوح استرس و اضطراب در یک فرد برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، ممکن است مشکلات بیش‌تری نیز برای آن فرد ایجاد شود. در ادامه این نوشتار شما را با نکات مهمی درباره علائم، علت ها، عوارض و درمان حمله اضطرابی آشنا میکنیم.

حقایق مختصر درباره‌ی اضطراب

الف. یک حمله‌ اضطرابی معمولا ناشی از ترس از یک اتفاق یا مشکل خاصی به وجود می‌آید که ممکن است در آینده رخ دهد.
ب. علائم این وضعیت شامل نگرانی و بی‌قراری است؛ هم‌چنین، حمله اضطرابی ممکن است علائم فیزیکی از جمله تغییر در ضربان قلب نیز به همراه داشته باشد.
پ. اضطراب با حمله پانیک یا وحشت‌زدگی متفاوت است، ولی می‌تواند به عنوان بخشی از یک اختلال اضطرابی یا ترس تلقی شود.

۱. مقایسه‌ حمله اضطرابی و حمله پانیک

اضطراب می‌تواند یکی از علائم پانیک یا وحشت‌زدگی باشد، ولی با حمله‌ی پانیک متفاوت است.

چه تفاوت‌هایی میان این دو وجود دارند؟

در این بخش، به برخی از ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم که تفاوت میان حمله اضطرابی و حمله پانیک را نشان می‌دهند.

حمله اضطرابی یا اضطراب:

الف. می‌تواند محرک خاصی نظیر شرکت در یک آزمون، مشکلات موجود در محل کار، مشکلات مربوط به سلامتی، یا مشکلاتی در روابط داشته باشد.
ب. به عنوان یک وضعیت یا بیماری قابل تشخیص شناخته نمی‌شود.
پ. در مقایسه با حمله پانیک یا وحشت‌زدگی خفیف‌تر است.
ت. معمولا با احساس خشم و عصبانیت در افراد، به تدریج ایجاد می‌شود.
ث. با علائم فیزیکی از قبیل افزایش ضربان قلب یا دلشورگی و به هم ریختن معده همراه است.

حمله پانیک یا وحشت‌زدگی:

الف. نیازی به محرک خاص ندارد.
ب. می‌تواند به عنوان یکی از علائم اختلال ترس، و یک وضعیت قابل تشخیص شناخته شود.
پ. با علائم شدیدی همراه است.
ت. در هر موقعیتی می‌تواند اتفاق بیفتد؛ چه وقتی که فرد احساس آرامش می‌کند، چه در هنگام خشم و اضطراب
ث. با علائم فیزیکی و احساس وحشت شدیدی همراه است، تا حدی که بیم آن می‌رود فرد به طور کلی کنترل، یا حتی جان خود را از دست بدهد.
ج. معمولا به طور ناگهانی و غیر منتظره اتفاق می‌افتد و حدود چند دقیقه یا حتی یک ساعت طول می‌کشد؛ اگر چه اثرات منفی آن ممکن است مدت طولانی‌تری ادامه یابند.

اصطلاح “‌حمله اضطرابی‌”‌ در فهرست موجود در نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (DSM-V) که توسط انجمن روان‌پزشکی آمریکا (APA) منتشر می‌شود، وارد نشده است.

با وجود این، DSM-V حمله پانیک را به عنوان یکی از علائم اختلال ترس تلقی کرده است. فقط یک متخصص مسائل سلامت روان می‌تواند اختلال ترس را در بیماران شناسایی کند.

۲. علائم اضطراب

علائم اضطراب عبارت هستند از:

الف. نگرانی و دلهره
ب. بی‌قراری
پ. مشکلات خواب
ت. دشواری در حفظ تمرکز
ث. زودرنجی
ج. اندوه
چ. احساس فشار و بی‌صبری

علائم فیزیکی اضطراب نیز عبارت هستند از:

الف. تغییر در ضربان قلب
ب. احساس گرفتگی در سر یا گردن
پ. سردرد
ت. حالت تهوع یا اسهال
ث. تعریق
ج. خشکی دهان
چ. احساس تنگی نفس و دشواری در تنفس
ح. رعشه یا لرزش
خ. احساس ضعف شدید و قرار گرفتن در آستانه‌ی بیهوشی

همه‌ی موارد ابتلا به اضطراب لزوما تمام علائم بالا را به همراه ندارند. اضطراب بسته به عامل تحریک کننده‌ی آن و چگونگی واکنش فرد به این عامل می‌تواند خفیف، ملایم، یا شدید باشد.

برای مثال، برخی آدم‌ها هنگام شرکت در یک آزمون ممکن است به اندازه‌ی خفیف احساس دلهره کنند؛ در حالی که برخی دیگر از آدم‌ها در همین شرایط ممکن است دچار تمام علائم بالا بشوند.

معمولا وقتی خطر یا عاملی که آن را خطرناک می‌پنداریم برطرف شود، علائم اضطراب نیز از بین خواهند رفت.

اضطرابی که برای مدت طولانی هم‌چنان باقی بماند یا به وسیله‌ی اتفاقات خاصی تحریک شود، ممکن است نشانه‌ای یک اختلال باشد؛ اختلالی نظیر اختلال اضطراب اجتماعی.

۳. علت‌های اضطراب

اضطراب معمولا به دلیل استرس یا تجربه‌ی فشار روانی ایجاد می‌شود.

علت‌های شایع ایجاد اضطراب عبارت هستند از:

الف. فشار کار
ب. فشار مالی
پ. مشکلات خانوادگی یا روابط
ت. طلاق، جدایی، یا داغدار شدن
ث. نگرانی‌هایی در رابطه‌ با مراقبت از فرزند یا یک بیمار
ج. مشکلاتی در مورد مقابله با مسائل اداری یا فناوری
چ. ایجاد تغییراتی در شرایط زندگی، نظیر تعویض خانه یا شغل
ح. کاهش توان حرکتی یا کارکردهای بدنی
خ. از دست دادن کارکرد روانی، مثلا از دست دادن حافظه‌ی کوتاه مدت
د. ابتلا به بیماری‌های مزمن و خطرناک نظیر بیماری ام‌اس، دیابت، و غیره

هم‌چنین، اضطراب ممکن است با سایر عوامل یا وضعیت‌‌ها (بیماری‌ها) نیز در ارتباط باشد، از جمله:

الف. فوبیا اجتماعی یا سایر انواع فوبیا
ب. اختلال وسواس فکری عملی (OCD)
پ. اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
ت. عوامل ژنتیکی
ث. استرس شدید و ضعف در برابر استرس
ج. بروز تغییراتی در مغز
چ. سابقه‌ی سوء مصرف مواد یا الکل
ح. مصرف بیش از اندازه‌ی کافئین
خ. مصرف برخی از داروها
د. تجربه‌ی یک ضربه روحی (به تازگی یا در گذشته)

عوامل تحریک کننده‌ی اضطراب نیز ممکن است شامل موارد زیر باشند:

الف. صحبت کردن در برابر جمع
ب. قرار گرفته در معرض محرک فوبیا
ت. ترس از دچار شدن به یک حمله پانیک

گاهی اوقات، اضطراب ممکن است ریشه در یک اختلال روانشناختی نیز داشته باشد.

انواع اختلالات اضطراب

دسته‌بندی مختلفی برای اختلالات اضطرابی وجود دارند. هر یک دارای انواع مختلفی از علائم هستند که در برخی موارد می‌توانند تحت تاثیر موقعیت‌های خاصی تحریک شوند.

اختلال ترس (PD): این اختلال شامل دست‌کم دو حمله پانیک یا وحشت‌زدگی است که همراه آن‌ها، ترس دائمی از بروز حملات دیگر در آینده نیز در بیمار ایجاد می‌شود. آدم‌های مبتلا به اختلال ترس ممکن است شغل‌شان را از دست بدهند، از رفتن به سفر یا خارج شدن از خانه‌شان خودداری کنند، یا از هر چیزی که فکر می‌کنند ممکن است باعث تحریک یک حمله اضطرابی شود، به طور کلی دوری کنند.

اختلال اضطراب فراگیر (GAD): این وضعیت باعث ایجاد نگرانی دائمی درباره‌ی شماری از اتفاقات و فعالیت‌ها در زندگی یک فرد می‌شود.

اختلال فوبیا: این اختلال باعث ایجاد ترس غیر منطقی و ناتوان کننده‌ای از یک شی یا موقعیت می‌شود؛ برای مثال، ترس از عنکبوت یا ترس از مکان‌های بسته (کلاستروفوبیا). بیش‌تر بزرگسالان مبتلا به اختلال فوبیا از غیر منطقی بودن ترس‌شان آگاه هستند.

اختلال وسواس فکری عملی (OCD): این وضعیت شامل افکار (وسواس فکری) و رفتارهای (عملی) ناخواسته‌ای است که دائما تکرار می‌شوند.

۴. عوارض حمله اضطرابی

واکنشی که به بروز استرس و اضطراب منجر می‌شود، به این شکل طراحی شده است که در مقابله با موقعیت‌های دشواری که به طور موقت برای‌مان ایجاد می‌شوند، به ما کمک کند.

آدرنالین هورمونی است که در واکنش جنگ یا گریز در بدن نقش دارد. ترشح ناگهانی این هورمون بدن را برای فرار از خطر یا مقابله‌ی فیزیکی با خطر آماده می‌کند.

تحت شرایط عادی، پس از آن‌که عامل ترس از بین برود، سطوح آدرنالین به سرعت به حالت اولیه باز می‌گردند. با وجود این، اگر اضطراب هم‌چنان ادامه یابد و سطوح آدرنالین در بدن بالا بماند، ممکن است مشکلات دیگری در بدن ایجاد شود.

استرس و اضطراب مداوم می‌توانند به بروز سایر مشکلات منجر شوند، از جمله:‌

الف. افسردگی
ب. اختلال اضطرابی

طبق برخی شواهد، استرس مداوم با بروز مشکلاتی در دستگاه ایمنی، گوارش، خواب، و دستگاه تولید مثل در ارتباط است.

برخی مشکلات جسمی ناشی از استرس مزمن عبارت هستند از:

الف. ابتلای مکرر به سرماخوردگی و عفونت‌ها
ب. بیماری قلبی
پ. فشار خون بالا
ت. دیابت

چنان‌چه سطح استرس و اضطراب در شما دائما بالا است، انجام اقدامات خاص یا درخواست کمک برای کاهش سطوح آن‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

۵. درمان حمله اضطرابی

برخی از گزینه‌های درمانی برای اضطراب و سایر مشکلات مربوطه عبارت هستند از:

الف. رفتاردرمانی شناختی (CBT)
ب. استفاده از دارو نظیر برخی از داروهای ضد افسردگی
پ. شرکت در گروه‌های حمایتی برای کمک به درمان برخی وضعیت‌های خاص

آدم‌هایی که احساس می‌کنند غرق در استرس و اضطراب هستند، باید نزد یک متخصص بروند و از وی کمک بخواهند. دریافت کمک به موقع ممکن است به پیشگیری از بروز سایر مشکلات کمک کند.

اگر تصمیم دارید نزد یک متخصص سلامت روان بروید، باید نخست یک متخصص ماهر و حرفه‌ای پیدا کنید. با جستجو در اینترنت، مشورت با سایر آدم‌هایی که مشکلات مشابه‌ای با شما داشتند و نزد متخصص رفته‌اند، یا بهتر از همه، صحبت با پزشک معالج‌تان برای معرفی یک گزینه‌ی مناسب می‌توانید متخصص مورد نظرتان را پیدا کنید.

اگر شما یا یکی از اطرافیان‌تان دچار افکار خودکشی شده‌اید، باید به سرعت با مرکز اورژانس اجتماعی تماس بگیرید و این مسئله را با آن‌ها در میان بگذارید.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیر رضا مصطفایی

منبع: medicalnewstoday

حمله اضطرابی: ۵ نکته درباره علائم، علت ها، عوارض و درمان