تبریز که به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی در ۲۰۱۸ انتخاب شده بود، شهری تاریخی در شمال غربی ایران، و پر از میراث تاریخی و فرهنگی است. سرتاسر این شهر پر است از معماری‌های زیبا و فرهنگ‌های مختلف آذری، با بهترین بازار تاریخی موجود در ایران – به همین دلیل، برای بازدید از این شهر نباید لحظه‌ای درنگ کنید. در ادامه این نوشتار با جاهای دیدنی تبریز آشنا می شویم.

تبریز که بزرگ‌ترین شهر شمال ایران است، دارای تاریخی غنی است که به بیش از ۴ هزار سال پیش بر می‌گردد، و در ادوار مختلف فراز و فرودهای بسیاری داشته است – از یک شهر کوچک تا پایتخت اقتصادی ایران!

متاسفانه، بسیاری از آثار تاریخی تبریز در طول تاریخ بر اثر جنگ‌ها، سوء مدیریت، و فجایع طبیعی از بین رفته‌اند، ولی هر آن‌چه از تاریخ در این شهر باقی مانده است، شاهکارهایی بی‌نظیر از معماری است که به عنوان یکی از برجسته‌ترین آن‌ها می‌توان از مجموعه‌ی بازار تاریخی این شهر یاد کرد؛ این بازار یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری در جاده‌ی ابریشم به شمار می‌رفت.

در عصر جدید، تبریز، با توجه به درصد بالایی از جمعیت آذری زبان‌اش – آن‌هایی که از زبان آذربایجانی به عنوان زبان اول‌شان استفاده می‌کنند – نقش فوق‌العاده‌ای در انقلاب مشروطه و هم‌چنین انقلاب اسلامی ایفا کرد.

در حقیقت، جمعیت آذربایجانی‌هایی که در ایران زندگی می‌کنند، از جمعیت کشور جمهوری آذربایجان بیش‌تر است؛‌ و تبریز به عنوان مرکز اصلی فرهنگ آذری – غذا، هنر، و معماری آذری – به شمار می‌رود. تبریز، شهری است پویا با انواع مختلفی از جاذبه‌های پنهان و پیدا– تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا چیزهای بیش‌تری درباره‌ی جاهای دیدنی تبریز بفهمید و بدانید چرا باید از پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی در ۲۰۱۸ دیدن کنید.

جاهای دیدنی تبریز

۱. بازار بزرگ تبریز

جاذبه‌ی اصلی شهر تبریز  مجموعه بازار تاریخی است که توسط یونسکو به ثبت رسیده است؛ نباید به سادگی از این بازار عبور کنید و حتما دست‌کم نصف روز – یا حتی بیش‌تر – از وقت‌تان را به بازدید از این بازار اختصاص دهید.

این بازار که بیش از هفت کیلومتر مربع مساحت دارد، مملو از تالارهای گنبدی و حیاط‌های داخلی است که با پرسه زدن در آن بدون شک احساس خواهید کرد که غرق در تاریخ شده‌اید. بیش از هزار سال است که بازار تبریز در این مکان قرار گرفته است، ولی قدمت طاق‌های آجری مشهور آن به قرن پانزدهم بر می‌گردد. بازار تبریز که احتمالا قدیمی‌ترین بازار دنیا، و مسلما بزرگ‌ترین بازار مسقف جهان است،‌ مکان تاریخی فوق‌العاده‌ای است که باید آزادانه در آن پرسه بزنید و این یادگار دوران جاده‌ی ابریشم را که هم‌چنان در قرن بیست و یکم پویا و استوار باقی مانده‌ است، تفحص کنید.

مطلب مرتبط: جاهای دیدنی اصفهان: ۲۵ جاذبه گردشگری اصفهان نصف جهان

۲.  مسجد کبود

مسجد کبود تبریز که در ۱۴۶۵ میلادی (۸۴۵ شمسی) ساخته شد، به دلیل کاشی کاری‌های پیچیده و فوق‌العاده زیبای‌اش، روزگاری به عنوان یکی از مشهورترین مساجد جهان شناخته می‌شد.

با وجود این، متاسفانه در اثر یکی از زمین‌لرزه‌های متعددی که در شهر تبریز رخ داده‌اند، در ۱۷۸۰ میلادی (۱۱۵۸ شمسی) ساختمان مسجد تخریب شد، و فقط قسمت‌های اندکی از آن سالم باقی ماندند. عملیات بازسازی هم‌چنان در حال اجرا است، ولی هم‌چنان می‌توانید برخی از قسمت‌هایی را که هنوز کاشی‌های فیروزه‌ای اصلی بر آن‌ها به جا مانده‌اند و هم‌چنین، سایر بخش‌های خیره کننده و ارزشمند این مسجد را مشاهده کنید. حتما به اندازه‌ی کافی برای لذت بردن از جزییات این ساختمان وقت بگذارید. هنگام بازدید از این مسجد به این مسئله فکر کنید که عملیات اصلی کاشی کاری نمای این ساختمان بیش از ۲۵ سال به طول انجامید.

مطلب مرتبط: جاهای دیدنی کیش: ۲۵ مهمترین تفریحات و جاذبه گردشگری کیش

۳. مقبره الشعرا و آرامگاه شهریار

ما ایرانی‌ها همواره به شکل ویژه‌ای به شاعران تاریخی‌ خود افتخار می‌کنیم و در تبریز، یاد شاعران تاریخی و هم‌چنین شاعر مشهور معاصر، استاد شهریار، در قالب آرامگاهی زیبا جاودانه شده است، و نام آن مقبره‌الشعرا گذاشته‌ شده است.

تاریخ این گورستان به پیش از قرن هشتم هجری بر می گردد. این گورستان نیز گرفتار گذر زمان و بلایای طبیعی شد و پس از تخریب ها تا سال ۱۳۵۰ هجری خورشیدی تقریبا متروکه شده بود. در آن سال مسابقه طراحی بنای آن برگزار شد. غلامرضا فرزان مهر توانست برنده مسابقه شود و هم اکنون طرح او یکی از نمادهای تبریز است. در هشتصد سال گذشته بیش از ۴۰۰ فرد نامی و عمدتا شاعر در این محل دفن شده اند که مشهورترین آن ها حکیم اسدی طوسی و سید محمد حسین شهریار است.

۴. پارک ائل گلی

پارک ائل گلی مکانی است برای تماشا، عشق جوانی یا گردش و پیاده‌روی آرامش‌بخش در تبریز. بهترین قسمت این مجموعه، دریاچه‌ی مصنوعی آن به همراه عمارتی متعلق به دوره‌ی قاجار است که در میان دریاچه قرار گرفته است؛ و اکنون به رستوران تغییر کاربری داده است؛ هر لحظه از روز می‌توانید به این پارک سر بزنید،‌ ولی اگر بتوانید بعد از غروب آفتاب و شب هنگام به پارک ائل گلی بروید می‌توانید با زندگی مردم تبریز آشنا شوید و دوستان، خانواده‌‌ها، و عشاق جوانی را ببینید که همگی برای گفتگو و پرسه در اطراف دریاچه جمع شده‌اند.

مطلب مرتبط: جاهای دیدنی شیراز: ۲۷ جاذبه گردشگری شیراز که حتما باید ببینید

۵. کوه عون بن علی (عینالی) و تله کابین تبریز

تله کابین تبریز که در بسیاری از کتاب‌های راهنمای مسافرت به تبریز از قلم افتاده است، یکی از بهترین‌ نمونه‌ها در ایران و جاهای دیدنی تبریز به شمار می‌رود؛ این تله کابین طی سفری هیجان انگیز از فراز کوه عیانلی، چشم‌اندازی بی‌نظیر از شهر تبریز را به مسافران نشان می‌دهد.

این تله کابین که با نام ماشین کابلی عینالی نیز معروف است، مسافران را به کافی‌شاپ فوق‌العاده زیبا و مسیرهای پیاده‌روی متعددی می‌برد که اگر به این کار علاقه داشته باشید، می‌توانید یک ساعت یا بیش‌تر به پیاده‌روی مشغول شوید. قبل از این‌که بخواهید با تاکسی به آن‌جا بروید، با تماس تلفنی از باز بودن آن مطمئن شوید – البته، اگر احساس می‌کنید به اندازه‌ی کافی انرژی دارید، همیشه می‌توانید در دو مسیر فرعی مجاور خیابان، تا آن‌جا پیاده‌روی کنید؛ البته، بهتر است این کار را در مسیر بازگشت انجام دهید – پیاده رفتن این مسیر حدود ۵ ساعت طول می‌کشد.

۶. خانه مشروطه

نام تبریز با نام مشروطه در ایران پیوندی دیرینه دارد و بزرگ مردان تبریزی در تاریخ سیاسی ایران نقش مهم و پر رنگی داشته اند. اگر دلتان می‌خواهد بدانید محل تصمیم گیری سران مشروطه کجا بوده، باید راه خانه مشروطه یکی از جاهای دیدنی تبریز را در پیش بگیرید. این خانه که برجسته‌ترین چهره‌های مشروطه از جمله ستارخان، باقرخان، ثقه‌الاسلام تبریزی و حاجی میرزا آقا فرشی در آن جمع می‌شدند، محل نگهداری اسناد دوره مشروطه است. خانه‌ای بسیار قدیمی و زیبا و ساخته شده از سنگ، آجر و خشت و پر از آیینه کاری و گچبری.

۷. روستای کندوان

خانه‌های صخره‌ای و غار مانند عجیب و غریب کندوان که تنها در فاصله‌ی یک ساعته از شهر تبریز قرار دارند، تصویری مانند شهرهای داستان‌های خیالی را در ذهن ایجاد می‌کنند.

فرصت بازدید از این منطقه را که یکی از بهترین مکان‌های تاریخی در کل ایران و بهترین جاهای دیدنی تبریز است، نباید از دست بدهید؛ باید کندوان را بعد از ظهرها، هنگامی که خورشید بر خانه‌های سنگی می‌تابد و درخشندگی خاصی ایجاد می‌کند، ببینید. کندوان دارای تعداد زیادی مغازه و رستوران است که می‌توانید در میان آن‌ها بگردید – شاید حتی وسوسه شوید و بخواهید یک شب در هتل صخره‌ای لاله کندوان بمانید – این هتل یکی از منحصر به فردترین هتل‌های جهان است و مستقیما در دل کوه ساخته شده است.

۸. جنگل ارسباران

یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز جنگل ارسباران است که یکی از مناطق بسیار زیبا و اعجاب انگیز و در عین حال بکر و دست نخورده تبریز است. جنگلی سرسبز که انواع گونه های جانوری و گیاهی را در دل خود جای داده است. این جنگل به نام های ارسبار یا آرازبار و قره داغ یا قراچه داغ هم شناخته می شود. جنگل های ارسباران با طبیعت زیبا و چشم اندازهای دلنشین و وجود اماکن و ابنیه تاریخی، توان بالقوه بالایی برای جذب گردشگر دارد .

مطلب مرتبط: جاهای دیدنی صربستان: ۱۵ بهترین جاذبه های گردشگری صربستان

۹. فرش فروشی‌های مشهور تبریز

فرش، سوغات اصلی کشورمان ایران؛ نمی‌توانید بدون بازدید یکی از چندین و چند فروشگاه‌های فرش ابریشمی ایرانی، تبریز را ترک کنید؛ وقتی به این فروشگاه‌ها سر می‌زنید، صاحب مغازه با چهره‌ای شاد و مهربان شما را برای چای به داخل دعوت می‌کند و از مهارت و تلاش باور نکردنی انسان‌هایی برای‌تان می‌گوید که این فرش‌های دست‌بافت را خلق کرده‌اند.

فرش‌های تبریز که در سراسر دنیا شهرت دارند، به خاطر تنوع طرح و تعلق داشتن به یکی از قدیمی‌ترین مراکز بافت فرش در دنیا معروف هستند. البته نگران نباشید – بیش‌تر صاحبان این فروشگاه‌ها می‌دانند گردشگران قصد خرید ندارند، زیرا قیمت یک فرش های ارزنده گاهی اوقات بسیار بسیار بالا هستند؛ ولی این فروشنده‌ها، از این که در کنارتان بنشینند و گپ بزنند و از فرهنگ‌های زیبا‌ی‌شان برای‌تان بگویند، خوشحال می‌شوند.

۱۰. موزه شهرداری

میدان ساعت تبریز که جلوه ای زیبا از معماری است یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز است که هم می‌توان در اطرافش نشست و هم از موزه اش دیدن کرد. میدان شهرداری یا ساعت در مقابل کاخ شهرداری تبریز معروف به ساختمان ساعت واقع شده است. تبریزی ها به این میدان ساعات قاباغی یا جلوی ساعت می‌گویند. نقشه ساختمان شبیه طرح عقابی درحال پرواز است و شبیه ساختمان‌های آلمان، قبل از جنگ جهانی دوم است. تنها موزه شهرداری ایران نیز شامل تالارهای دوربین قدیمی، فرش، هنرهای معاصر، خط و.. در کاخ شهرداری قرار دارد.

۱۱.  ارگ علی شاه (ارگ تبریز)

ارگ علی شاه باقی‌مانده‌های یک دژ و قلعه‌ی نظامی در قرن چهاردهم میلادی در تبریز است و به عنوان نمادی برای این شهر به شمار می‌رود.

روزگاری ارگ علی شاه به عنوان سربازخانه، محل اعدام، و دوره‌ای بعد به عنوان گردشگاه استفاده می‌شد. در حال حاضر، ارگ علی شاه تحت مرمت است، ولی جای امیدواری است که ارگ زیبای علی شاه در تبریز به زودی، در آینده‌ی نزدیک، بار دیگر به عنوان یک مکان تاریخی برای بازدید عموم بیش از پیش آماده پذیرایی از گردشگران شود.

۱۲. موزه قاجار (خانه امیرنظام گروسی)

یکی از جاهای دیدنی تبریز و زیباترین موزه‌های تبریز، موزه قاجار است. موزه قاجار که پیش از این خانه امیرنظام گروسی، از رجال سیاسی دوره ناصرالدین شاه بوده، عمارتی زیبا با حیاطی پر از گل دارد و شما را یک سفر زمان به دوره قاجار دعوت میکند. این موزه بخش های مختلفی دارد، یک تالار آن مخصوص پول و سکه‌های دوره قاجار است، تالاری دیگر مختص ظرف و ظروف، تالاری برای کاشی های رنگارنگ، تالاری برای تفنگ و اسلحه و تالاری برای ساز و تالارهایی هم برای وسایل دیگر.

۱۳. مسجد جامع تبریز

مسجد جامع تبریز یکی از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی تبریز است که در کتاب‌های تاریخی از آن به‌عنوان «جامع کبیری نیز نام برده شده است، از ابتدای تاسیس مسجد جامع شهر تبریز بوده و بازار تبریز، گرداگرد آن شکل گرفته‌است. مسجد جامع تبریز مربوط به دوره سلجوقیان تا دوره قاجار است.

شبستانی بزرگ قدیمی‌ترین قسمت این مسجد است که بر فراز ستون‌های هشت‌گوش آجری آن، طاق و گنبد هایی دارد که نمایی بسیار زیبا به این قسمت بخشیده است. در دوره‌ی ایلخانان مغول مسجد جامع تعمیر شد و بخش‌هایی نیز به آن افزودند. محراب رفیع این مسجد که گچ‌کاری شده، در همین دوران ساخته شده است. زمانی که آق‌قویونلوها در آذربایجان حکومت می‌کردند، زن اوزون حسن، «سلجوق‌شاه بیگم» گنبدی رفیع به مسجد (در قسمت شمالی) افزود که با کاشی‌کاری های معرق زینت داده شده بود. امروزه هنوز هم گوشه‌هایی از کاشی‌کاری های آن دیده می‌شود.

۱۴.  موزه‌ی آذربایجان

موزه‌ی آذربایجان، بهترین موزه‌ای است که در شهر تبریز می‌توانید از آن دیدن کنید؛ در این موزه می‌توانید درباره‌ی ترکیب فرهنگی و تاریخ پیچیده‌ی مردم آذربایجان در این منطقه در گذر قرن‌ها به تعمق و تحقیق بپردازید.

در این موزه که دارای سه تالار اصلی و یک کتاب‌خانه است، موارد متعدد و  جذاب و  هم‌چنین یافته‌های عجیب و نادری از جمله آثار مربوط به هنرهای زینتی، نمادهایی از جایگاه اجتماعی افراد،‌ و ادوات نظامی به نمایش گذاشته شده‌اند و می‌توانید چند ساعتی را به مشاهده‌ی آن‌ها سپری کنید. موزه‌ی آذربایجان یکی از بهترین مکان‌ها برای گردشگران است، به خصوص در روزهای بارانی.

۱۵. پارک مینیاتور

یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز این پارک جالب و جذاب است. پارک مینیاتور واقع در خیابان گلکار اولین پارک موضوعی این شهر زیبا و تمیز و از جاهای دیدنی تبریز است که در آن می‌توان آثار تاریخی و منحصربفرد شهر تبریز نظیر عمارت ائل گلی ، کاخ شهرداری ، ارک علیشاه ، مقبره الشعرا ، برج خلعت پوشان ، مسجد کبود ، برج یانقین ، کلیسای مریم مقدس، ساختمان بانک ملی ، ساختمان ایستگاه راه آهن ، پل کابلی و کاخ استانداری را در ابعاد کوچک‌تر مشاهده کرد.

۱۶. چشیدن غذاهای خوشمزه در رستوران های تبریز

پیدا کردن خوشمزه ترین کباب ها و آش ها در زیباترین مکان های شهری در هیچ جایی به اندازه تبریز دل انگیز نیست. شما می توانید مجموعه‌ای وسوسه‌انگیز و دلپذیر از غذاها، قهوه، و چای را پیدا کنید که از همه‌ی آن‌ها  بدون نیاز به فیلتر، عکس‌های زیبایی بگیرید و در اینستاگرام بگذارید. این رستوران و کافی‌شاپ ها مکانی فوق‌العاده برای استراحت، گفتگو با جوانان محلی، یا فقط لذت بردن از آرامش و سکوت یک بعد از ظهر بارانی است.

۱۷. کلیسای استفانوس مقدس

اگر به اندازه یک ساعت و نیم از شهر تبریز دور شوید می توانید از کلیسای استفانوس که ساختمان آن در فاصله ۱۷ کیلومتری شهر جلفا کنار رود ارس قرار دارد دیدن کنید. در زمان ساخت آن شک و تردید وجود دارد برخی آن را برای دوران اوایل مسیحیت می دانند و دسته دیگر قرن چهارم تا ششم هجری. بنای کلیسا نیز در زلزله های تبریز تخریب شد و صفویان مرمت آن را بر عهده گرفتند. کلیسا متعلق به ارمنی هاست و دومین کلیسای بزرگ آن ها در ایران به شمار می رود. آن ها در کلیسا مناسبت های خاصی را برگزار می کنند و در روز خاصی هزاران نفر برای اجرای مراسم می آیند.

۱۸. مهمان‌سراهای باکیفیت و ارزان

با این‌که در حال حاضر چیزی به عنوان “‌هاستل‌”‌ (مهمان‌پذیرهایی با اتاق‌ها و امکانات مشترک) در تبریز وجود ندارد، استفاده از مهمان‌سراهای داخل شهر بهترین روش برای تجربه‌ی مهمان نوازی گرم مردم تبریز به شمار می‌رود.

برخی از مهمان‌سراهای تبریز دارای بالکن‌هایی هستند که می‌توانید نمای بسیار زیبایی از شهر را مشاهده کنید؛ هم‌چنین، این مهمان‌سراها دارای اتاق‌های خصوصی هستند که قیمت‌شان به اندازه‌ی یک خوابگاه معمولی در شهر تهران است؛ به علاوه، معمولا صاحبان این مهمان‌سراها بسیار مهمان‌دوست هستند و با مهربانی در تهیه‌ی وسایل حمل و نقل و در میان گذاشتن برخی اطلاعات مهم از شهر کمک‌تان می‌کنند.

به عنوان سفر یک روزه، از تبریز به اردبیل بروید

سفر یک روزه از تبریز به اردبیل که پشت کوه‌های خشک شرق آذربایجان پنهان شده است، بسیار هیجان انگیز خواهد بود. در شهر اردبیل می‌توانید از آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی – که در فهرست یونسکو قرار دارد – و کوه‌های برفی دیدن کنید؛ و در فصل زمستان، از عبور از فلات پر از باد و پوشیده از برف با خودرو لذت ببرید.

به علاوه، در شهر اردبیل می‌توانید از پل‌های تاریخی و بازار زیبای آن دیدن کنید و عسل معروف اردبیل را نیز نوش جان کنید – و نباید رستوران تاریخی شاه عباس را داخل یک حمام قدیمی با غذاهای سنتی و دلپذیر یا کافه سینمای اردبیل را با قهوه‌های خوشمزه و عکس‌های هالیوودی روی دیوارهای آن از دست بدهید.

تحریریه سایت کسب و کار بازده -امیر رضا مصطفایی و پریسا جعفری

منبع:inspiredbymaps

جاهای دیدنی تبریز: ۱۸ جاذبه دیدنی تبریز پایتخت گردشگری اسلامی