تقویت مهارت‌ گوش دادن برای حفظ سلامت یک رابطه بسیار ضروری است. چه بخواهید رابطه‌ای را مستحکم کنید، یا یک اختلاف یا درگیری را برطرف کنید، و چه بخواهید در مواجهه با یک بحران به دیگران کمک کنید، مهارت خوب گوش دادن می‌تواند راه نجاتی برای رسیدن به صلح و آرامش باشد. یاد بگیرید چگونه به یک شنونده‌ و پشتیبان واقعی تبدیل شوید، تا خود را در میان آدم‌هایی بیابید که آن‌ها نیز قادر هستند به خوبی به حرف‌های‌تان گوش بدهند و از شما پشتیبانی کنند.

البته برای رسیدن به این هدف، علاوه بر مطالعه‌ی این مقاله، می‌توانید مقاله‌ی ۶ مهارت کلیدی برای برخورداری از پشتیبانی و حمایت عاطفی را نیز به خوبی مطالعه بفرمایید.

در ادامه، به چند توصیه‌ی مهم برای تقویت مهارت‌ گوش دادن اشاره می‌کنیم:

نحوه تقویت مهارت‌ گوش دادن

۱. گوش دهید، گوش دهید، گوش دهید

از دوستان بپرسید چه مشکلی برای‌اش پیش آمده است، و واقعا به خوبی به پاسخ‌اش گوش دهید. به وی اجازه دهید ترس‌ها، سرخوردگی‌ها و سایر احساسات مهم درون‌اش را خالی کند؛ تماس چشمی را با وی حفظ کنید، و به وی نشان دهید چه‌قدر حرف‌های‌اش برای‌تان جالب و مهم هستند. در برابر وسوسه‌ی ارائه‌ی نصیحت‌های ناخواسته و بی‌جا مقاومت کنید و فقط اجازه دهید طرف مقابل‌تان حرف‌های‌اش را با خیال راحت به شما بزند.

۲. شنیده‌های‌تان را در یک قالب جدید به زبان بیاورید

هر آن‌چه را از گفته‌های طرف مقابل‌تان درک کرده‌اید، خلاصه کنید و مجددا به زبان بیاورید تا وی متوجه بشود شما واقعا به حرف‌های‌اش گوش داده‌اید؛ و بر هیجان‌هایی که ممکن است در وجود طرف مقابل‌تان باشند، تمرکز کنید. برای مثال، اگر دوست‌تان درباره‌ی مشکلات خانوادگی‌‌اش صحبت می‌کند، ممکن است این جمله به زبان‌تان بیاید، “‌به نظر می‌رسد همه چیز در زندگی‌تان خصومت‌آمیز باشد. کاملا می‌توانم رنجش و ناراحتی‌تان را درک کنم.‌”‌

۳. درباره‌ی احساسات سوال بپرسید

از طرف مقابل‌تان بخواهید احساسات‌اش را برای‌تان باز کند و به شما بگوید چرا چنین احساساتی را تجربه می‌کند. طرح سوال درباره‌ی احساسات طرف مقابل باعث می‌شود وی بتواند به خوبی از لحاظ هیجانی تخلیه شود؛ این کار ممکن است بسیار مفیدتر از تمرکز صرف بر حقایقی باشد که وی درباره‌ی شرایط زندگی‌اش برای‌تان بازگو می‌کند.

۴. تمرکزتان را بر طرف مقابل حفظ کنید

به جای آن‌که دائما غرق داستانی شوید که خودتان از مجموع حرف‌های طرف مقابل‌‌تان ساخته‌اید، کاملا به خود وی تمرکز کنید تا حال‌اش کمی بهتر شود. اگر می‌خواهید تمرکزتان به سرعت به طرف مقابل معطوف شود، می‌توانید اتفاقات مشابه‌ای را که برای خودتان افتاده است، بیان کنید و به سرعت رشته‌ی صحبت را به وی بازگردانید. طرف مقابل به خاطر این توجه و تمرکز بسیار خوشحال سپاسگزار خواهد شد؛ این کار باعث می‌شود وی احساس کند واقعا مورد اهمیت قرار گرفته و درک شده است.

۵. برای یافتن یک راه حل به وی کمک کنید

به جای آن‌که از همان ابتدای گفتگو شروع به نصیحت کردن وی کنید و مدام رشته‌ی صحبت و مسیر کنکاش احساسات‌اش را قطع کنید، منتظر بمانید تا کاملا احساسات خود را به زبان بیاورد و هیجان‌های‌اش را تخلیه کند؛ سپس در پیدا کردن راه حل‌های مناسب به وی کمک کنید. اگر به آن‌ها کمک کنید ایده‌های جدیدی برای رفع مشکلات‌اش پیدا کند، نقاط قوت و ضعف هر یک از این راه حل‌ها را نیز به وی گوشزد کنید، در نهایت حتما به راه حلی دست خواهد یافت که می‌تواند وضعیت زندگی‌اش را بهبود ببخشد. حتی اگر طی این فرایند نتواند به راه حل مناسبی دست یابد، از این که توانسته است به شما صحبت کند و احساسات‌اش را با شما در میان بگذارد، راضی خواهد بود و احساس خوب به وی دست خواهد داد.

چند نکته‌ی دیگر

۶. تمام حواس‌تان را جمع کنید

گاهی اوقات، آدم‌ها وانمود می‌کند به حرف‌های طرف مقابل گوش می‌دهند، ولی در حقیقت فقط انتظار می‌کشند دوست‌شان صحبت‌های‌اش را تمام کند تا آن‌ها بتوانند آن‌چه را از قبل در ذهن‌شان آماده کرده‌اند، به زبان بیاورند؛ این آدم‌ها فقط وانمود می‌کنند به حرف‌‌های‌تان گوش می‌دهند. طرف مقابل معمولا می‌تواند متوجه‌ی این رفتار شود؛ و حقیقتا از این رفتار ناراحت خواهد شد. این گونه آدم‌ها معمولا اصلا متوجه‌ی حرف‌های‌تان نخواهند شد، زیرا حواس‌تان به حرف‌های شما نیست، بلکه فقط به دنبال یافتن جمله‌های زیبا برای چیزهایی هستند که در ذهن‌شان برای گفتن آماده می‌کنند.

۷. نصیحت نکنید

در بخش‌های بالا در این مورد صحبت کرده‌ایم؛ ولی این مسئله بسیار با اهمیت است، زیرا نصیحت‌های ناخواسته و بی‌جا واقعا می‌توانند باعث ایجاد استرس شوند. بسیاری از آدم‌ها معمولا پس از شنیدن مشکلات طرف مقابل‌شان، احساساتی می‌شوند و سعی می‌کنند به سرعت نصیحت‌هایی به وی ارائه دهند که بتوانند در حل این مشکلات به دوست خود کمک کنند. ولی شما هرگز این کار را نکنید؛ مگر آن‌که طرف مقابل صریحا از شما چنین چیزی را خواسته باشد. با این‌که تلاش‌تان برای حل مشکلات طرف مقابل ستودنی است، ولی هر آن‌چه برای شما و حل مشکلات‌تان کارساز بوده است، لزوما برای دوست‌تان نمی‌تواند مفید باشد؛ هم‌چنین، نصیحت کردن می‌تواند باعث ایجاد حس تحقیر شدگی در طرف مقابل شود. دوست‌تان فقط می‌خواهد حرف‌های‌اش را به گوش شما برساند و انتظار دارد شما احساسات‌اش را درک کنید، و در نهایت، در پیدا کردن راه‌ حل مناسب به وی کمک کنید؛ بنابراین، تا وقتی که وی صریحا از شما درخواست نصیحت و توصیه نکرده باشد، از این کار اجتناب کنید.

۸. به نتیجه‌ی این کار اطمینان داشته باشید

شاید از این‌که مجبور باشید بنشینید و کاملا به حرف‌های دوست‌تان گوش دهید – به احساسات ناراحت کننده‌ای که ممکن است حتی به ایجاد حس درماندگی و ناراحتی در خودتان منجر شوند، و در نهایت، به دوست‌تان کمک کنید راه حلی برای این مشکل پیدا کند، کمی احساس ترس و نگرانی کنید. ولی معمولا گوش سپردن، وقت گذاشتن، و پشتیبانی کردن از یک دوست در فضایی آرام بهترین کمکی است که می‌توانید به وی ارائه دهید؛ و هنگامی که طرف مقابل توانست تمام احساسات‌اش را خالی کنید، راه حل‌های مناسب به طور خودکار به ذهن‌اش خواهند رسید.

۹. اجازه دهید همه چیز به مرور زمان سر و سامان می‌یابد

وقتی بتوانید این چنین بر مشکلات دوستان خود تمرکز کنید و برای آن‌ها وقت بگذارید، قطعا قادر خواهید بود همین وقت را برای حل مشکلات خودتان نیز صرف کنید. به علاوه، در مواجهه با مشکلات خیال‌تان راحت است که هر گاه به کمک دوستان‌تان نیاز پیدا کنید، آن‌ها نیز برای‌تان وقت می‌گذارند و به حرف‌های‌تان به خوبی گوش می‌دهند. اگر به طور پیوسته هر آن‌چه از دست‌تان بر بیاید برای دوستان‌تان انجام دهید، می‌توانید پویایی این روابط را به خوبی آزمایش کنید. ولی گذشته از این‌ها، اگر بتوانید مهارت خوب گوش دادن را بیاموزید، به انسانی قوی‌تر تبدیل می‌شوید که می‌تواند از دیگران مراقبت کند و به عنوان تکیه‌گاهی برای آدم‌های اطراف‌اش شناخته شود.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیر رضا مصطفایی

منبع: verywellmind

۹ توصیه برای تقویت مهارت‌ گوش دادن برای بهبود رابطه دوستی