روغن سویا، نوعی روغن گیاهی است که همانگونه که از اسمش پیداست از دانه‌های سویا گرفته‌می‌شود. امروزه، روغن سویا یکی پراستفاده‌ترین روغن‌های آشپزی در دنیاست. اگرچه قبلا این بحث وجودداشت که روغن سویا، ناسالم است، اما امروزه متخصصین سلامت در سراسر دنیا، آن را توصیه‌می‌کنند زیرا سرشار از اسیدهای چرب امگا است. دانه سویا به‌عنوان یک روغن بدون چربی، فرآوری‌شده و در تولید بسیاری از محصولات مانند شیرسویا، توفو، سس سویا، حبوبات و دانه که مردم بخاطر فوایدش مصرف‌می‌کنند، به‌کار می‌رود. برترین خواص روغن سویا در پایین آمده‌اند.
خواص روغن سویا برای سلامتی:
۱. برای آشپزی خوب است: روغن سویا یکی از سالم‌ترین روغن‌هایی است که برای آشپزی به‌کارمی‌رود. روغن سویا سرشار از چربی‌های چندغیراشباع، پروتئین‌های امگا۶ و اسیدآمینه اسید لینولئیک است. چربی‌های اشباع آن پایین است و بسیاری از پزشکان آن را به‌عنوان یک ماده آشپزی عالی انتخاب‌کرده‌اند.
۲. مانع از جذب کلسترول می‌شود: روغن سویا، سیستسترول دارد. این ماده، خطر بسیاری از بیماری‌ها را کاهش‌می‌دهد. مصرف روغن سویا به جلوگیری از جذب کلسترول توسط بدن انسان کمک‌می‌کند.
۳. پیری را به تاخیر انداخته و از مشکلات پوستی جلوگیری‌می‌کند: روغن سویا سرشار از ویتامین E است که یک لیپید و آنتی‌اکسیدان است. این ماده، غشای سلولی را سالم نگه‌می‌دارد. این ماده، باعث‌می‌شود غشای سلولی و پوست، مانند سدی دربرابر رادیکال‌های مضر عمل‌کنند و از این طریق، پیری را به تاخیر انداخته و از مشکلات پوستی جلوگیری‌می‌کند.
۴. سلامت استخوان: روغن سویا سرشار از ویتامین K است که به تشکیل و تقویت استخوان کمک‌می‌کند.
۵. بیماری آلزایمر را درمان‌می‌کند: ویتامین K موجود در روغن سویا به جلوگیری از آسیب سلول‌های مغزی کمک‌می‌کند. مطالعات اثبات کرده‌اند که مصرف متعادل روغن سویا می‌تواند بیماری‌هایی مانند آلزایمر را مهارکند.
۶. از سرطان جلوگیری‌می‌کند: گفته‌می‌شود دانه سویا به جلوگیری از سرطان کمک‌می‌کند. دانه سویا، جذب رادیکال‌های آزاد اکسیژن را در بدن کاهش‌می‌دهد.
۷. وضعیت‌های مربوط به قلب را درمان‌می‌کند: دانه سویا حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ است. این اسیدها نقش مهمی در کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی و آریتمی دارد.
۸. سطح تری‌گلیسیرید را کاهش‌می‌دهد: روغن سویا و مصرف غذایی دانه سویا به کاهش سطح تری‌گلیسیرید در بدن کمک‌می‌کند.
نکات خریداری و نگه‌داری:
روغن سویا در آشپزی، بیشتر برای سرخ‌کردن و پختن و به‌عنوان چاشنی سالاد به‌کارمی‌رود. این روغن در بیشتر کشورها به‌راحتی دردسترس است. هنگام خریدن، مراقب باشید که روغن، برچسب ارگانیک داشته باشد. چون این روغن، سرشار از چربی چندغیراشباع است، دربرابر نور، رطوبت و هوا اکسید می‌شود. بنابراین توصیه‌می‌شود تا جایی که ممکن است روغن را تازه خریداری‌کنید. در خانه، روغن را در دمای اتاق و در جای تاریک و خنک نگه‌داری‌کنید. می‌توانید برای استفاده روزانه، مقادیر کمی از روغن را در پارچ نگه‌داری‌کنید.
ارزش غذایی و مواد تشکیل‌دهنده:
روغن دانه سویا سرشار از انرژی است زیرا در هر ۱۰۰ گرم، ۸۸۴ کیلیوکالری دارد. این روغن حاوی ۳۰.۱۶ گرم کربوهیدرات، ۳۶۰۶۴ گرم پروتئین و حدود ۱۰ گرم فیبر است اما میزان چربی آن فقط ۲۰ گرم است. این روغن، سرشار از پروتئین‌هایی مانند ترئونین، لوسین، سیستین، تریپتوفان، ایزولوسین، اسیداسپارتیک و اسیدگلوتامیک است. روغن سویا سرشار از ویتامین A، K، Cو E است. همچنین، مواد معدنی مانند کلسیم، مس، منگنز، منیزیم، فسفر، روی، سلنیوم و آهن دارد. همه این مواد برای عملکرد سالم بدن انسان لازمند. می‌توانیم بگوییم که مصرف متعادل روغن سویا، از روغن‌های آشپزی دیگر، فواید بیشتری دارد.
جول تغذیه‌ای:
| ماده غذایی | واحد | ارزش در هر ۱۰۰ گرم | ۱.۰۰*۱ فنجان |
| مقادیر تقریبی | |||
| آب | گرم | ۰.۸ | ۱.۳۸ |
| انرژی | کیلوکالری | ۴۵۱ | ۷۷۶ |
| انرژی | کیلوژول | ۱۸۸۹ | ۳۲۴۹ |
| پروتئین | گرم | ۳۹.۵۸ | ۶۸.۰۸ |
| لیپید کل | گرم | ۲۱.۶۲ | ۳۷.۱۹ |
| خاکستر | گرم | ۵.۲۸ | ۹.۰۸ |
| کربوهیدرات، با تاوت | گرم | ۳۲.۷۲ | ۵۶.۲۸ |
| فیبر، کاملا رژیمی | گرم | ۸.۱ | ۱۳.۹ |
| مواد معدنی | |||
| کلسیم | میلی‌گرم | ۱۴۰ | ۲۴۱ |
| آهن | میلی‌گرم | ۳.۹۵ | ۶.۷۹ |
| منیزیم | مبلی گرم | ۲۲۸ | ۳۹۲ |
| فسفر | میلی گرم | ۶۴۹ | ۱۱۱۶ |
| پتاسیم | میلی گرم | ۱۳۶۴ | ۲۳۴۶ |
| سدیم | میلی‌گرم | ۲ | ۳ |
| روی | میلی‌گرم | ۴.۷۷ | ۸.۲ |
| مس | میلی‌گرم | ۱.۰۷۹ | ۱.۸۵۶ |
| منگنز | میلی‌گرم | ۲.۱۸۴ | ۳.۷۵۶ |
| سلنیوم | میکروگرم | ۱۹.۳ | ۳۳.۲ |
| ویتامین ها | |||
| ویتامین C، اسید اسکوربیک کل | میلی‌گرم | ۴.۶ | ۷.۹ |
| تیامین | میلی‌گرم | ۰.۴۲۷ | ۰.۷۳۴ |
| ریبوفلاوین | میلی‌گرم | ۰.۷۵۵ | ۱.۲۹۹ |
| نیاسین | میلی‌گرم | ۱.۰۵۶ | ۱.۸۱۶ |
| اسید پانتاتونیک | میلی‌گرم | ۰.۴۷۳ | ۰.۸۱۴ |
| ویتامین B۶ | میلی‌گرم | ۰.۲۲۵ | ۰.۳۸۷ |
| فولات، کل | میکروگرم | ۲۰۵ | ۳۵۳ |
| اسیدفولیک | میکروگرم | ۰ | ۰ |
| فولات، غذا | میکروگرم | ۲۰۵ | ۳۵۳ |
| فولات، DFE | میکروگرم- DFE | ۲۰۵ | ۳۵۳ |
| ویتامین B۱۲ | میکروگرم | ۰ | ۰ |
| ویتامین A، RAE | میکروگرم-RAE | ۰ | ۰ |
| رتینول | میکروگرم | ۰ | ۰ |
| َویتامین A، وحد بین‌المللی | واحد بین‌المللی | ۰ | ۰ |
| ویتامین D (D۲+D۳) | میکروگرم | ۰ | ۰ |
| ویتامین D | واحد بین‌المللی | ۰ | ۰ |
| ویتامین K (فیلوکوئینون) | میکروگرم | ۳۷ | ۶۳.۶ |
| لیپیدها | |||
| اسیدهای چرب، کاملا اشباع | گرم | ۳.۱۲۷ | ۵.۳۷۸ |
| ۱۴: ۰۰ | گرم | ۰.۰۶ | ۰.۱۰۳ |
| ۱۶: ۰۰ | گرم | ۲.۲۹۵ | ۳.۹۴۶ |
| ۱۸: ۰۰ | گرم | ۰.۷۷۲ | ۱.۳۲۸ |
| اسیدها چرب، کاملا تک‌غیراشباع | گرم | ۴.۷۷۶ | ۸.۲۱۵ |
مصرف آشپزی:
روغن سویا در خانوارهای زیادی به‌عنوان روغن پخت‌وپز به‌کارمی‌رود. از این روغن می‌توان برای سرخ‌کردن کم تا سرخ‌کردن عمیق، آشپزی تجاری و آشپزی در خانه استفاده‌کرد زیرا این روغن، خیلی جذب غذا نمی‌شود. رنگ این روغن زرد کمرنگ است و این رنگ از دانه سویا گرفته‌شده است. افرادی که لاکتوز را تحمل‌نمی‌کنند، مصرف شیرسویا را ترجیح‌می‌دهند. همچنین این افراد، محصولات شیر را با محصولات سویا که در بازار موجود است جایگزین می‌کنند. افراد کمی به سویا حساسیت نشان‌داده‌اند. اگر نخستین بار است که از این روغن استفاده‌می کنید، مراقب واکنش‌های حساسیتی احتمالی خود باشید.
اگر طرفدار تناسب اندام و به‌دنبال سالم‌تر کردن غذای خود هستید، روی آوردن به روغن سویا انتخاب خوبی است. پس، از فواید شگفت‌انگیز سویا برای سلامتی لذت ببرید.