مرکز رشد کسب و کار یا انکوباتور Incubator سازمان، محل کار یا برنامه ای است که پشتیبانی و منابعی را برای کمک به رشد و موفقیت کسب و کارهای نوپا و تازه کار فراهم می کند. این منابع ممکن است شامل فضای اداری، راهنمایی های فنی، دسترسی به بودجه و منابع مالی، فرصت های شبکه سازی و سایر خدماتی باشد که برای کمک به کارآفرینان طراحی شده اند تا ایده های کسب و کاری خود را توسعه دهند و آنها را به سرمایه گذاری های موفق تبدیل کنند. انکوباتورها می توانند توسط سازمان های دولتی، دانشگاه ها، شرکت های خصوصی یا سازمان های غیر انتفاعی اداره شوند و اغلب بر صنایع یا بخش های خاص تمرکز دارند. هدف نهایی یک انکوباتور کسب و کار کمک به کارآفرینان برای غلبه بر چالش های راه اندازی یک کسب و کار جدید و افزایش شانس موفقیت آنهاست.
اکثر مراکز رشد به عنوان سکوی‌های راه‌اندازی موقت برای کسب‌وکارهای جدید ایجاد می‌شوند، با این انتظار که شرکت‌کنندگان نهایتا فارغ‌التحصیل می‌شوند و خارج می‌شوند. با وجود این، متاسفانه تمام فارغ‌التحصیلان موفق نیستند، و بعضی‌ها به این نتیجه می‌رسند که مفهوم کسب‌وکارشان پایدار نبوده است و در عوض تعطیل می‌کنند.
مرکز رشد در مقابل شتاب دهنده
بسیاری از آدم‌ها اصطلاح “مرکز رشد” و “شتاب‌دهنده” را به جای هم به کار می‌برند درحالی که این دو نوع برنامه اغلب هدف‌های متفاوت و چارچوب زمانی متفاوت دارند.
مراکز رشد متفاوت هستند، اما اکثرا برای این وجود دارند که به یک موسس یا تیم کمک کنند تعیین کند که آیا یک مفهوم کسب‌وکار ماندگار است و آن‌گاه آنها را برای موفقیت مهیا کند. بعضی از مراکز رشد بر مدت زمانی که یک شرکت می‌تواند در آن فضا بماند محدودیت زمانی می‌گذارند، اما یک تا دو سال نسبتا معمول است. بعضی از مراکز رشد یک سهام حقوق مالکانه را بر می‌دارند و دیگر مراکز فقط یک کارمزد طلب می‌کنند تا فقط در آن فضا باشند و بتوانند به منابع بسیاری دسترسی داشته باشند.
از سوی دیگر، شتاب‌دهنده‌ها، برنامه‌های کوتاه مدت، پر سرعت و ساخت‌یافته‌ای هستند که 3-4 ماه طول می‌کشند. بسیاری از شتاب‌دهنده‌ها رقابتی هستند، تعداد شرکت‌کنندگان را محدود می‌کنند، و بسیاری پیشاپیش یا زمان رسیدن به یک نقطه‌ی عطف تزریق نقد را فراهم می‌آورند. بیشترِ شرکت‌ها امیدوار هستند که یک شتاب‌دهنده آنها را در مسیر رشد فزاینده قرار دهد.
حامیان مالی
مراکز رشد نوعا مشارکت‌ها یا همکاری‌های تحت حمایت مالی توسط یک یا چند سازمان حامی کسب‌وکار هستند، از جمله:
- دانشکده‌ها و دانشگاه‌های بومی
- شخصیت‌های حسابداری دولتی، از جمله شهرداری‌ها
- سازمان‌های توسعه‌ی اقتصادی
- سرمایه‌گذاری‌های سود-طلب، شامل سرمایه‌گذاری مرتبط
انواع مراکز رشد
درحالی که اصطلاح مرکز رشد کسب و کار عموما به یک فضای تجاری تامین شده برای کسب‌وکارهای جدید اشاره دارد، بسیاری از مراکز رشد در یک صنعت یا نوع کسب‌وکار خاص تخصص دارند و کار می‌کنند تا شرکت‌های مشابه را گرد هم آورند. بعضی از مراکز رشد تخصصی می‌پردازند به:
- آموزش
- فن‌مال یا فناوری مالی
- سرامیک
- فناوری سبز
- امنیت میهن
- مُد
- غذا
مراکز رشد دیگر بیشتر فضاهای عمومی و پذیرای طیف گسترده‌ای از کسب‌وکارها هستند، تا این‌که شرکت‌هایی باشند که در خدمت یک بازار یا صنعت خاص هستند.
یافتنِ یک مرکز رشد کسب و کار محلی
انجمن نوآوری کسب‌وکار بین‌المللی (IBIS) در سرتاسر جهان در خدمت حامیان مالی مراکز رشد است. یک کتاب راهنمای اعضاء بسیاری از مراکز رشدِ اخیرا در حال فعالیت را فهرست می‌کند.